Hoorcollege 11 Flashcards
1
Q
Wat is ethiek?
A
- Ethiek is een tak van de filosofie die zich bezighoudt met de
analyse van juist handelen - Specifieke vragen:
-Mogen medicijnen op dieren worden getest?
-Mag een persoon worden afgeluisterd, als er een vermoeden bestaat dat hij/zij een terrorist is?
-Mag een persoon zelf bepalen wanneer hij/zij dood gaat? - Algemene vragen
-Wat is rechtvaardigheid?
-Wanneer is een persoon verantwoordelijk voor zijn/haar daad?
-Is moraliteit objectief of subjectief?
2
Q
Wat zijn morele waarden?
A
- Morele waarden zijn principes die uitdrukken wat we belangrijk vinden en sturen ons gedrag in relatie tot wat goed en slecht is
- Privacy, eerlijkheid, veiligheid, respect voor andere personen en dieren, rechtvaardigheid, gelijke kansen voor
iedereen, loyaal zijn - Normen zijn gebaseerd op waarden
- Een moreel probleem komt voor wanneer een morele waarde wordt overtreden
3
Q
Descriptief vs normatief
A
Descriptief: objectief beschrijven wat je observeert (in relatie tot moreel en politiek gedrag)
* Antropologie
* Sociologie
* Psychologie
Normatief: het identificeren van een norm (gebaseerd op
een waarde) en dan claimen dat men zich op een bepaalde manier moet gedragen
* Ethiek (vb: waarde is privacy dus lees niet ongevraagd iemands email)
* Politiek
4
Q
Descriptief cultureel relativisme
A
Er zijn verschillen tussen culturen in termen van religie, voedsel, overheid, etc.
- Sommige culturen aanbidden Allah, andere culturen aanbidden
Yahweh, en weer andere culturen aanbidden Brahman - Sommige culturen eten aardappelen, andere culturen eten rijst, weer andere culturen eten taco’s, etc.
- Sommige culturen hebben autoritaire overheden, andere
culturen hebben democratische overheden, etc.
5
Q
Descriptief moreel relativisme
A
- Er zijn verschillen in culturen in termen van moraliteit
- Het is louter de observatie dat verschillende culturen
verschillende waarden en normen hebben - Niemand ontkent deze positie
6
Q
Normatief moreel relativisme
A
- Het is niet toegestaan om een waardeoordeel te vellen over de moraliteit van andere culturen (vb. samurai)
- Wat gebeurt in een samenleving kan alleen worden beoordeeld op basis van de moraliteit van die samenleving
- Reactie op etnocentrisme van de koloniale tijd
- Het motief is om arrogantie te voorkomen en tolerantie te
promoten - Een moreel oordeel is waar of onwaar in relatie tot een bepaalde cultuur of theorie
- Geen enkele cultuur of theorie heeft de morele waarheid in pacht, moraliteit is altijd cultuurgebonden
- Als sommige culturen abortus, homoseksualiteit, doodstraf, stenigen, slavernij, etc. goedkeuren, dan mogen wij daar niet over oordelen
- Wij mogen dus niet over de moraliteit van andere culturen oordelen
- De waarheid van morele oordelen is relatief aan een specifieke cultuur
-Samenleving (China, Noorwegen)
-Historische periode (Victoriaans VK)
-Subcultuur (de Pennsylvania Amish, urban street gangs)
7
Q
Argumenten voor: Het argument van culturele diversiteit
A
- Het argument van culturele diversiteit: Bewustzijn over het
bestaan van verschillende moraliteiten (a) creëert twijfel over het bestaan van een universele en objectieve moraliteit, en (b) nodigt ons uit om te realiseren dat onze moraliteit een van
velen is - Reactie: Morele en culturele diversiteit op zichzelf betekent niet per se dat er geen universele en objectieve moraliteit is
- Er zijn ook verschillende theorieën over het ontstaan van het heelal en leven op aarde, maar er is maar één theorie juist
- Er is een analogie tussen moraliteit en religies
- Er is veel diversiteit in religies en we kunnen niet
zeggen/bewijzen dat een beter is dan de andere - Hetzelfde geldt voor moraliteiten: hoe bewijzen we dat een moraliteit beter is dan een andere?
8
Q
Argumenten voor: De onhoudbaarheid van moreel objectivisme
A
- Religie bood eerst een objectieve fundatie voor ethiek, maar met het verval van religie zijn mensen gaan twijfelen aan de objectiviteit van ethiek
- Er zijn verschillende theorieën in de ethiek: deugdethiek, consequentialisme, deontologie, ze claimen allemaal dat ze het juiste criterium voor moreel handelen hebben
- Als ethici het niet eens kunnen worden over de juiste theorie, dan is er misschien wel niet een juiste theorie
9
Q
Morele claims en Empirische claims
A
- Morele claims kunnen niet bewezen worden zoals empirische
claims - Morele claims
-Welzijn is de fundatie voor morele oordelen
-Het schenden van privacy is slecht
-Het is goed om moreel deugdzaam te zijn - Empirische claims
-Er zijn 30 studenten aanwezig in het college
-Atomen zijn de bouwstenen van het universum
-De aarde draait om de zon (heliocentrisme) - Waarom is er convergentie in wetenschap, maar niet in de ethiek?
10
Q
Argumenten voor: Moreel relativisme promoot tolerantie
A
- Moreel relativisme promoot tolerantie, en dit is goed voor geopolitieke verhoudingen en multiculturele samenlevingen
- Als jij respect hebt voor de morele praktijken van andere culturen, zelfs als je het er niet mee eens bent, dan bevordert dit de verhoudingen (China en de Oeigoeren, Qatar en het voetbalstadion)
- Reactie: maar schending van mensenrechten?
- Impliceert dit dat we niet mogen helpen tijdens oorlogen in andere landen?
11
Q
Argumenten tegen: Relativisten overdrijven culturele diversiteit
A
- Relativisten overdrijven culturele diversiteit
- Gericht tegen descriptief relativisme
- Er zijn gedeelde waarden zoals vertrouwen, vriendschap, moed
- Er zijn ook gedeelde geboden zoals: moord en incest zijn niet toegestaan
- Een versie van de gulden regel (Wat gij niet wilt dat u geschiedt, doet dat ook een ander niet) geldt in bijna elke samenleving
- Het bestaan van deze universele waarden en normen kan verklaard worden door het volgende: ze stellen samenlevingen in staat om te floreren (functie van moraliteit)
12
Q
Argumenten tegen: Relativisme negeert diversiteit in culturen
A
- Relativisme negeert diversiteit in culturen
- Relativisme lijkt te claimen dat iedereen in een cultuur dezelfde waarden heeft, en dat is natuurlijk onwaar
- Geschil over abortus, doodstraf, euthanasie, polygamie, vrouwenrechten, drugsgebruik, dierenrechten
- Hoe bepalen we wat de dominante moraliteit van een cultuur is? Stemmen?
- Er is veel overlap tussen culturen. Zijn ze gedefinieerd door
legale grenzen?
13
Q
Argumenten tegen: Relativisme impliceert dat moreel verwerpelijke daden acceptabel zijn
A
- Relativisme impliceert dat moreel verwerpelijke daden acceptabel zijn
- Normatief moreel relativisme: We mogen niet oordelen over andere culturen
- Maar zijn sommige acties niet gewoon moreel verwerpelijk? (bv. vrouwenbesnijdenis, slavernij, stenigen, Indiaas kaste systeem, of nazi concentratiekampen)
- Voor velen is dit een reductio ad absurdum van moreel relativisme
14
Q
Argumenten tegen: De relativistische positie over tolerantie is problematisch
A
- De relativistische positie over tolerantie is problematisch
- (i) Tolerantie is niet hetzelfde als respect
- (ii) Het principe van universele tolerantie is inconsistent
- (iii) Niet alles moet getolereerd worden
- We moeten dus tolerant zijn naar mensen die zelf intolerant zijn
