Hoofstuk 1: Pryse en Werkloosheid

Question 1

Prys

Answer 1

Dit wat ‘n produk kos

Question 2

Prysvlak

Answer 2

‘n Geweegde demiddelde van die pryse van alle goedere en dienste.

Question 3

Prysindeks

Answer 3

‘n Maatstaaf van die prysvlak.

Question 4

Verbruikersprysindeks

Answer 4

Die geweegde gemiddeld van pryse gebaseer op ‘n verteenwoordigende groep van goedere en dienste (markmandjie) wat deur ‘n tipiese huishouding gekoop word.

Question 5

Die VPI sluit in (7)

Answer 5

• Voedsel
• Behuising
• Klere
• Vervoer
• Mediese sorg
• Rekreasie
• Opvoeding en kommunikasie

Question 6

Produsenteprysindeks

Answer 6

Die PPI meet die koste van produksie van goedere. Dit is ‘n maatstaaf van pryse soos wat hul hul plek van produksie verlaat of soos wat hulle die produksieproses aanvanklik binnekom. Dit sluit kapitaal en intermediêre goedere (uitgesluit by VPI) in en sluit BTW en dienste (ingesluit by VPI) uit.

Question 7

Basisjaar

Answer 7

‘n Jaar wat as verwysingspunt, basis of vergelyking van pryse in ander jare gekies word.

Question 8

Inflasie

Answer 8

‘n Volgehoue styging in die algehele prysvlak.

Question 9

Inflasiekoers

Answer 9

Die groeikoers van ‘n prysindeks.

Question 10

Reële inkome

Answer 10

Die koopkrag van inkome - wat gekoop kan word met die geld verdien.

Question 11

Disinflasie

Answer 11

Inflasie neem af (pryse styg teen ‘n laer koers)

Question 12

Deflasie

Answer 12

Pryse neem af

Question 13

Breë Arbeidsmag

Answer 13

Die van die werkende ouderdomsbevolking wat wil en kan werk (ontmoedigde werkers ingesluit)

Question 14

Eng Arbeidsmag

Answer 14

Die van die werkende ouderdomsbevolking wat wil en kan werk en NIE ontmoedig is nie

Question 15

Werkende ouderdomsbevolking

Answer 15

15 - 64 jariges

Question 16

Ekonomies onaktief breë definisie

Answer 16

Almal te jonk (<15) of te oud (>64) om deel te wees van die werkende ouderdomsbevolking + die wat deel is van die werkende ouderdomsbevolking, maar wat NIE wil of kan werk nie.

Question 17

Ekonomies onaktief eng definisie

Answer 17

Almal te jonk (<15) of te oud (>64) om deel te wees van die werkende ouderdomsbevolking + die wat deel is van die werkende ouderdomsbevolking, maar wat nie wil of kan werk nie + ontmoedigde werkers.

Question 18

Werkloos (Eng definisie)

Answer 18

Persone tussen 15 en 64 jaar wat kan en wil werk,

• nie indiensgeneem in die verwysingsweek was nie en
• aktief werk gesoek het of probeer het om ‘n besigheid te begin in die 4 weke voor die onderhoud en
• beskikbaar was vir werk (m.a.w. kan in die verwysingsweek begin werk of ‘n besigheid begin) of
• het nie aktief werk gesoek in die 4 weke voor die onderhoud ie, maar het ‘n werk/besigheid wat op ‘n definitiewe datum in die toekoms begin en was ook beskikbaar.

Question 19

Werkloos (Breeë definisie)

Answer 19

Aantal mense wat werkloos is volgens eng definisie + ontmoedigde werkers (geen vereiste dat persoon aktief moes werk soek nie)

Question 20

3 Werkloosheidsmaatstawwe

Answer 20

• Werkloosheidskoers
• Indiensname (Absorpie) koers (E)
• Arbeidsmagdeelnamekoers

*Leer formules

Question 21

4 Redes vir werkloosheid

Answer 21

• Afgedankte werkers
• Werk verlaters (verlaat werk, maar wil nog werk/soek beter werk)
• Nuwe toetreders
• Her-toetreders

Question 22

5 Tipes werkloosheid

Answer 22

1. Wrywingswerkloosheid
2. Strukturele werkloosheid
3. Natuurlike werkloosheid
4. Sikliese werkloosheid
5. Seisoenale werkloosheid

Question 23

Wrywingswerkloosheid

Answer 23

Werkloosheid a.g.v. ‘n verandering in vraag/toestand in ‘n spesifieke mark/markte. Mense met oordraagbare vaardighede kan beweeg van een werk na ‘n ander.

Question 24

Strukturele werkloosheid

Answer 24

Werkloosheid a.g.v. strukturele veranderinge in die ekonomie wat sekere werke elimineer en ander werke skep waarvoor die werkloses nie gekwalifiseerd is nie.

Question 25

Natuurlike werkloosheid

Answer 25

Wrywingswerkloosheid + Strukturele werkloosheid. (Selfs by volle indiensname sal natuurlike werkloosheid altyd > 0 wees.)

Question 26

Sikliese werkloosheid

Answer 26

Werkloosheid a.g.v. besigheidsiklus fluktuasies: skep werk in opswaai, elimineer werk in afswaai.
- Sikliese werkloosheid = Gewone werkloosheid (eng/breë soos gevra) - Natuurlike werkloosheid.