Hoofdvragen Flashcards
Een boer belt je op, er is een kalf geboren en de geboorte ging normaal, maar het kalf kan niet opstaan. Je gaat er naar toe en bij nadere inspectie merk je een bobbeltje op de rug. Wat is je diagnose? En beschijf de embryonale aanleg ervan.
- Spina bifida of open rug. De caudale neuroporus sluit zich niet goed. Het ruggenmerg stopt ongeveer thv de lendewervels. Als de caudale porus dus niet goed sluit, krijg je een opening thv de lenden. Spina bifida occulta: als het ruggenmerg vrij komt te liggen en niet meer omgeven is door de arcus vertebrae. Dit ligt volledig onderhuids, we zien het niet maar we voelen het enkel (bobbel) = verborgen spina bifida.
- RX: als er een dense structuur zichtbaar is, dan is het meestal een meningomyelocoele.
- Meningomyelocoele → meningen + ruggenmerg komen naar buiten.
Een cliënt belt jou op dat hij problemen heeft met één van zijn pasgeboren kittens. De kitten wil de hele tijd gaan drinken bij de moeder, maar de melk komt langs de neus eruit en het lijkt alsof het zich de hele tijd verslikt. Bij de aankomst bekijk je de kitten uitwendig en alles ziet er normaal uit. Bij het openen van de mond merk je echter een angeboren afwijking op. Geef de wetenschappelijke naam van deze afwijking. Bespreek de normale ontwikkeling van deze structuur. (Start bij het begin van de ontwikkeling van het hoofd.)
- Palatoschisis (1)
- Het gehemelte ontwikkelt zich uit 2 delen, nl. het primitief (0,25) en secundair gehemelte (0,25)
- Het primitief gehemelte ontstaat uit oppervlakte-ectoderm, (0,25) nl. bij de cephale welving/ kromming gaan de mediale nasale prominentiae (0,25) met elkaar versmelten tot het intermaxillair segment (0,25), met aan de buitenzijde vorming van filtrum en aan de binnenzijde het primitief gehemelte.
- Het secundair gehemelte ontstaat door uitgroei van de bilaterale maxillaire bogen naar de mediaanlijn toen (0,25). Op de versmeltingsplaats vinden we bij een volwassen individu nog altijd de raphe palatini terug (0,25). De maxillaire boog zelf ontstaat als een dorsale uitgroei van de 1ste kieuwboog (0,25).
Er is een nestje kittens geboren. Een van de kittens heeft palatoschisis. Wat is dit, wat betekent dit voor de kitten en hoe zou het normaal gevormd worden?
- Palatochisis: fusie van het secundaire gehemelte gebeurt niet/onvolledig
- = splijting van het gehemelte (open gehemelte)
- kan niet zuigen want hard gehemelte is niet volledig dicht en daardoor is er geen onderdruk
- verslikkingpneumonie (water/voedsel in de longen)
- Het gehemelte ontwikkelt zich uit 2 delen, nl het primitief en secundair gehemelte
- Het primitief gehemelte ontstaat uit oppervlakte-ectoderm, nl. bij de cephale welving/ kromming versmelten de mediale nasale prominentiae zich met elkaar tot het intermaxillair segment, met aan de buitenzijde vorming van filtrum en aan de binnenzijde het primitief gehemelte.
- Het secundair gehemelte ontstaat door uitgroei van de bilaterale maxillaire bogen naar de mediaanlijn toe. Op de versmeltingsplaats vinden we bij een volwassen individu nog altijd de raphe palatini terug. De maxillaire boog zelf ontstaat als een dorsale uitgroei van de 1ste kieuwboog.
Als een paard bevalt van een veulen moet eerst de grote waterzak doorscheuren. Welke embryonale zak bedoelen we hiermee? Wat is de functie ervan en zijn er onderlinge diersoortverschillen?
- Allantoïs
- Functie: de belangrijkste functie van het allantoïs is om het chorion te doorbloeden zodat de chorion-atlantische placenta voedingsstoffen en zuurstof kan leveren aan het zich ontwikkelende embryo. Het allantoïs is ook een reservoir voor afvalstoffen van het embryo. De urineblaas is afkomstig van het allantoïs. Bij de geboorte (het doorbreken van de navelstreng) zal het urachuskanaal zich sluiten en blijft de allantoïs bestaan als het belangrijkste deel van de urineblaas. Scheiding van de oerdarm werd bekomen door het urorectale septum.
- Diersoortverschillen:
- Het allantoïs ligt niet bij alle diersoorten volledig om het embryo. Er blijft nog steeds contact tussen de dooierblaas en de wand van de baarmoeder. Dit komt voor bij de hond en het paard.
- Bij bo. En su. dorsaal geen allantoïs.
- Bij primaten (incl. mens) groeit deze structuur niet door naar het extra-embryonaal coeloom en vormt het amnion het belangrijkste vruchtvlies.
Bij de partus zak “het water breken” bij een rund. Over welke structuren heeft men het hier dan in hoofdzaak? Hoe ontwikkelt deze? Zijn er speciesverschillen? Verdwijnt deze structuur volledig bij het volwassen individu? Indien ja: hoe? Indien nee: wat blijft er dan over?
- Allantoïs (0,5)
- Het allantoïs ontstaat als een caudaal divertikel van de oerdarm (0,25).
- Het bestaat dus uit een endodermale binnenwand (0,25) en een splanchnopleurale mesoderm buitenwand (0,25).
- Het groeit uit naar de navelstreng toe en bij onze huisdieren groeit die verder via het urachuskanaal (0,25) om zo samen met het chorion het belangrijkste vruchtvlies te vormen (allantochorion, waterblaas)
- Bij primaten (incl. mens) groeit deze structuur niet door naar het extra-embryonaal coeloom en vormt het amnion (0,25) het belangrijkste vruchtvlies.
- Bij de geboorte (het doorbreken van de navelstreng) zal het urachuskanaal zich sluiten en blijft de allantoïs bestaan als het belangrijkste deel van de urineblaas (0,25). Scheiding van de oerdarm wordt bekomen door het urorectale septum (0,25).
Kort na de geboorte wordt bij een pup coloboma iridis vastgesteld. Wat is dit en hoe kan men dit embryologisch verklaren? Start op het niveau van de kiembladen en geef dan verder de embryonale ontwikkeling weer en waar het exact misging.
- Dit is een “sleutelgat”oog, namelijk een stuk iris dat afwezig is aan de ventrale zijde (0,5), door het niet sluiten van de fissura choroidea (0,25) in de oogsteel (0,25).
- De oogsteel ontwikkelt zich uit het neuro-ectoderm (0,25), nl. bij het ontstaan van de hersenblaasjes zal er bilateraal een oogblaasje (0,25) ontstaan thv het prosencephalon dat zich bij verdere ontwikkeling bij de 5 hersenblaasjes thv het diencephalon (0,25) zal bevinden.
- Door interactie met het bovenliggend oppervlakte-ectoderm (0,25) ontstaan de lensplacodes die op hun beurt de oogblaasjes doen omvormen tot oogbekers (0,25). Deze hebben ventraal in hun steel een groeve, nl. de fissura choroidea. Deze dient om belangrijke bloedvaten toe te laten (0,25). Bij verdere ontwikkeling dient deze zich te sluiten. Indien dit niet gebeurt, krijgen we coloboma iridis.
Een paard heeft een veulen gekregen, de boer merkt op dat er een onderhuidse bult zit thv de navel. Als hij hier op duwt gaat het gedeeltelijk verdwijnen. Wat is je diagnose en hoe is dit embryologisch te verklaren?
- Diagnose: hernia umbilicalis.
- De lever is op een bepaald moment zeer groot geworden door proliferatie
- Maar: de darmen prolifereren ook en doordat de lever craniaal in de weg zit gaat er thv de middendarm een U-vormige lus worden gevormd, ansa umbilicalis
- dit gebeurt naar beneden richting de navelstreng
- dit gebeurt specifiek hier omdat de darmen hier een “uitweg” vinden
- darmen gaan door navelstreng uit de buikholte (fysiologisch navelbreuk = tijdelijke omphalocoele)
- Maar: de darmen prolifereren ook en doordat de lever craniaal in de weg zit gaat er thv de middendarm een U-vormige lus worden gevormd, ansa umbilicalis
- Als de darmen niet terugtrekken uit de navelstreng = echte omphalocoele (aangeboren). Peritoneum ligt nog wel over darmen als darmen door navel naar buiten komen
Omphalocoele: darmen niet teruggetrokken uit navelstreng, darmen hangen uit abdomen, buikvlies wel over de darmen.
Hernia umbilicalis: darmen trekken wel terug, huid en buikvlies over de darmen maar doordat de buikspieren slecht zijn toegegroeid is dit toch zichtbaar -> onderhuidse bult.
Een pup wordt geboren met een persisterende ductus arteriosus. Wat is dit en hoe zou dit normaal gevormd moeten zijn?
- De verbinding tussen de truncus pulmonalis en de aorta, is blijven bestaan wat voor mengbloed zorgt.
- Dit uit zich meestal door blauwziekte. Bij de huisdieren is dit moeilijk uiterlijk te zien, maar in de mondholte zal je zien dat de mucose blauw is, dit geldt vaak ook voor de tong. Dit komt door zuurstofnood.
- Normaal trekt de ductus arteriosus samen omdat die in contact komt met zeer zuurstofrijk bloed uit de aorta vanaf het moment van de ademhaling. Dit noemt men constrictie en dit zorgt ervoor dat de bindweefselwanden met elkaar in contact komen en krijgen we een verbindweefseling van die structuur.
Een kitten wordt geboren met een hernia diafragmaticus. Wat is dit en hoe wordt dit normaal gevormd?
- Opening in diafragma thv de pleuroperitoniale membranen
- Membranen zijn niet of slecht gevormd
- Gat in diafragma
- Dier komt in ademnood (primair)
- Organen kunnen in de borstkas gaan dringen (secundair)
- Op RX kunnen we dit vaststellen
- Normaal:
- ventraal gedeelte samengesteld door spetum
- dorsaal gedeelte door de bilaterale pleuroperitoniale membranen, die samenkomen thv het dorsaal mesenterium
- secundair wordt membraan vervangen door spierweefsel (door infiltratie van spiervezels uit cervicale somieten)
Pups die braken en bewustzijn verliezen bij het opnemen van vast voedsel. Bij het zogen was er geen probleem. Welke diagnose kan men stellen?
- De rechter aorta boog is blijven bestaan
- Als je bilateraal een aortaboog krijgt zit de slokdarm daartussen. Als het dier water opneemt is dit geen probleem, maar vanaf dat het dier voedsel opneemt zal de slokdarm moeten uitzetten. Dit kan 2 gevolgen hebben. Enerzijds kan dit zorgen voor projectiel braken, anderzijds kan het voedsel ook gaan duwen tegen de aortaboog waardoor er een bloeddrukval volgt en de dieren kunnen flauwvallen.
Bespreek de embryologische vorming van de pancreas.
- Op de oerdarm: ventraal en dorsaal divertikel, twee divertikels van de pancreas.
- De dorsale groeit snel aan en zal het craniale deel van het caput, corpus en de cauda vormen. De ventrale aanleg draait samen met de galweg achter het duodenum en vormt het caudale deel van het caput en de processus uncinatus. Het ventrale en het dorsale pancreas versmelten en in het caput ontstaat een verbinding tussen de beide afvoerkanalen. Zo ontstaat de ductus pancreaticus, die een belangrijke afvoergang is voor het pancreassecreet naar de darm.
Bespreek het onstaan van de tong.
- Bevindt zich in mondholtebodem (plaats waar kieuwbogen samenkomen).
- Binnenwand van de kieuwbogen gaat zich differentiëren:
- Eerste kieuwboog: van belang voor stuk van de tong dat los zit (lichaam en apex)
- corpus: bestaat uit twee laterale linguale zwellingen met centraal in de bodem een tuberculum impar.
- Tweede kieuwboog: draagt vnl. bij tot het corpus
- op grens tussen 1ste en 2de zit het foramen caecum = het blinde gat
- overgang van caudale zijde van tuberculum impar naar tweede kieuwboog
- Derde kieuwboog: van belang voor de radix (wortel) van de tong
- Vierde gaat tesamen gaan met de 5de en/of 6de: dragen bij tot de larynx
- Eerste kieuwboog: van belang voor stuk van de tong dat los zit (lichaam en apex)
- Tong is hoofdzakelijk afkomstig van endoderm, maar spieren (dwarsgestreepte spieren) van de tong zijn van de somieten afkomstig (paraxiaal mesoderm).
Wat zijn de twee manieren waarop een eicel vermijdt dat er twee zaadcellen kunnen binnendringen?
- Corticale granules, ronde bollen aan de rand van de eicel. Bevatten enzymes die naar buiten gaan om de andere spermacellen tegen te houden nadat er een spermacel binnen is gekomen.
- De zaadcel neemt een calcium influx mee de eicel in waardoor de membraampotentiaal van de eicel verandert. Het membraam krijgt nu een soort elektrisch schild.
Is een spermatide vruchtbaar? waarom wel/niet?
Nee. Spermatiden bevatten al de haploide erfelijke informatie die gebruikt wordt bij de bevruchting. Spermatiden zijn echter nog gewone ronde cellen. Ze kunnen dus nog geen vrouwelijke eicel binnen dringen en ze hebben nog geen flagel om zich mee voort te bewegen. Ze zijn daarom nog niet vruchtbaar. Het proces waarin een spermatide wordt getransformeerd in een spermatozoa met flagel, die wel vruchtbaar is, heet spermiogenese.
Bespreek het ontstaan van de bijnier.
- Dubbele origine:
- Schors/cortex afkomstig van het intermediaire mesoderm
- merg/medulla afkomstig van de neurale lijstcellen (neurectoderm)
- Deze twee weefsels versmelten.
- De aanleg van de cortex is duidelijk in het dak van de coeloomholte. In het dak van de ceoloomholte ontstaan 2 kammen in de diepte, de genitale en de nefrogene kam. Daartussen gaan epitheelstrengen naar dorsaal groeien die de cortex van de bijnier gaan vormen. Deze cortex bevindt zich in het mesoderm. De neurale lijstcellen komen toe en worden volledig centraal opgenomen door de cortex. Daar gaan ze de medulla van de bijnier vormen.
