Hoofdstuk 8 - Basis leerprocessen Flashcards
Wat is leren?
Elk proces waarbij ervaring op 1 moment, iemands gedrag op een toekomstig moment kan veranderen. Ervaring doelt op de effecten van de omgeving zoals de persoon die waarneemt. Gedrag op een toekomstig moment doelt op gedrag dat volgt en dat geen onderdeel is van de directe reactie op zintuigelijke informatie.
Hoe past leren in de psychologie?
Het grootste deel van de psychologie houdt zich bezig met de effecten van ervaringen op toekomstig gedrag.
Welke leerprocessen worden in het boek besproken?
- Klassieke conditionering
- Operante conditionering
- Leren door spelen, exploratie en observatie
Wat is een reflex? En hoe kan die veranderen door gewenning? Wat is hiervoor de reden?
Een reflex is een simpele, relatief automatische, stimulus-response patroon gemedieerd door het zenuwstelsel.
Gewenning zorgt ervoor dat de grootte van de reflex vermindert wanneeer de stimulus een aantal keer herhaald wordt.
Het is logisch om heftig te reageren op nieuwe stimuli, maar niet op stimuli die je al kent en waarvan je weet dat die ongevaarlijk zijn.
Hoe heeft Pavlov een geconditioneerde response ontdekt?
Door onderzoek met honden kwam hij erachter dat als honden een bepaald signaal kregen voorafgaand aan eten, zoals het zien van eten of een geluid dat werd gemaakt bij het bezorgen, dat op een gegeven moment het signaal zelf genoeg was om de reactie op eten zoals kwijlen te geven.
Hoe heeft Pavlov na zijn initiele ontdekking het proces van conditionering geordend? En welke namen gaf hij aan de verschillende stimuli en responses?
Pavlov ging bewust de signalen voorafgaand aan het eten controleren, hij gebruikte hiervoor een bel. Hierop gingen de honden kwijlen als ze alleen al de bel hoorden.
Hij noemde de bel een geconditioneerde stimulus
Hij noemde het kwijlen in reactie hierop een geconditioneerde response
Hij noemde het eten de ongeconditioneerde stimulus
Hij noemde het kwijlen in eerste instantie als reactie op alleen het eten de ongeconditioneerde response.
Hoe kan een geconditioneerde response uitgedoofd worden? Welk bewijs deed Pavlov geloven dat het uitdoven er niet voor zorgt dat het dier teruggaat naar de ongecondioneerde staat?
Als je de bel steeds laat luiden zonder dat er eten volgt, dan wordt het kwijlen minder en minder tot het stopt. Dit noemde hij uitdoven.
Nadat er wat tijd verstreken is, kan een uitgedoofde geconditioneerde response zomaar weer terugkomen. En als je eenmaal de bel luidt en eten volgt, dan is de geconditioneerde response direct weer terug.
Dit betekent dat de gecondtioneerde response niet weg is maar geremd wordt.
Wat is generalisatie
Na conditionering lieten dieren vaak de geconditioneerde response ook zien bij stimuli die lijken op de originele stimulus. Hierbij hangt de grootte van de reactie af van de mate waarin de nieuwe stimulus lijkt op de geconditioneerde stimulus.
Hoe kan generalisatie in klassieke conditionering afgeschaft worden door onderscheidingstraining?
Door de reactie op 1 stimulus te versterken en de reactie op de andere stimulus te verzwakken. Hierdoor zal het dier uiteindelijk geen reactie meer geven op de tweede stimulus maar wel op de eerste.
Hoe kan onderscheidingstraining worden gebruikt om de zintuigelijke capaciteiten van een dier te onderzoeken?
Door dieren te leren onderscheiden tussen twee stimuli en die twee stimuli steeds meer op elkaar te laten lijken, kun je testen op welk punt het dier het verschil tussen de twee stimuli niet meer kan zien.
Hoe weten we dat generalisatie in klassieke conditionering gebaseerd is op de betekenis van de stimulus en niet op de fysieke kenmerken?
Dit is onderzocht door conditionering toe te passen op bepaalde woorden, waarbij men vond dat generalisatie meer plaatsvondt bij woorden die in betekenis op elkaar leken, dan woorden die in klank of schrijfwijze op elkaar leken.
Wat waren de kenmerken van vroege, Noord-amerikaanse behavioristen? Waarom waren Pavlov’s bevindingen over klassieke conditionering bijzonder aantrekkelijk voor de behavioristen?
Behavioristen geloofden dat de psychologie zich zou moeten focusen op de relatie tussen observeerbare situaties/gebeurtenissen in de omgeving (stimuli) en observeerbare gedragsmatige reacties (responses).
In hun ogen was alle gedrag, in essentie, reflexmatig. Ze ontkenden het bestaan van mentale processen niet maar ze geloofden dat die te onduidelijk waren om wetenschappelijk te onderzoeken.
Behavioristen zagen leren als de belangrijkste manier om gedrag uit te leggen.
Pavlov leverde hen een objectieve, stimulus-response manier om leren te bestuderen en te begrijpen.
Hoe week de S-S theorie van Pavlov af van de S-R theorie van Watson?
De S-S theorie van Pavlov stelde dat de geconditioneerde stimulus wordt gekoppeld aan de ongeconditioneerde stimulus. De hond kwijlt als de bel gaat omdat de bel zorgt voor een mentaal beeld van het eten bij de hond.
De S-R theorie van Watson stelde dat de geconditioneerde stimulus wordt gekoppeld aan de response.
Hoe levert een experiment op basis van gewenning aan een ongeconditioneerde stimlus bewijs op voor de S-S theorie van Pavlov?
Onderzoek bij ratten:
* Luid geluid -> freeze
* Licht + luid gelijk -> freeze
* Licht -> freeze
Daarna werd het luide geluid regelmatig aan de ratten laten horen, zonder het licht, waarbij er gewenning optrad en de ratten niet meer reageerden op het luide geluid. Daarna kregen deze ratten het licht weer te zien en reageerden daar niet meer op. Dit support de S-S theorie. De S-R theorie zou hebben voorspeld dat de ratten nog steeds een freeze reactie laten zien op het licht.
Hoe helpt het cognitieve construct van verwachting uit te leggen waarom geconditioneerde responses verschillen van ongeconditioneerde responses?
Wat je ziet bij de hond als de bel gaat, is niet alleen kwijlen maar ook zwiepen met de staart, bedelen om eten, etc. Dit zijn allemaal reacties op basis van de verwachting van eten. De hond hoort de bel en weet dat de bel voorafgaat aan eten en daardoor laat deze reacties zien op die verwachting en niet op het eten zelf. Op het eten zelf zou de hond kwijlen, maar ook kauwen. De hond kauwt niet in reactie op de bel.
Wat zijn drie condities waarin het paren van een nieuwe stimulus aan een ongeconditioneerde response niet resulteert in klassieke condtionering?
- Als de nieuwe stimulus plaatsvindt na de ongeconditioneerde stimulus. Het moet eraan voorafgaan om conditionering te laten plaatsvinden.
- Als de kans dat de nieuwe stimulus gevolgd wordt door de ongeconditioneerde stimulus kleiner is dan de kans dat de nieuwe stimulus niet wordt gevolgd door de ongeconditioneerde response. Je hersenen bereken beide kansen.
- Als er al een goede voorspeller is, dus een andere geconditioneerde stimulus, dan zal er bij een nieuwe stimulus geen conditionering meer plaatsvinden. Dit noem je het blokkeringseffect.
Hoe heeft Watson laten zien dat angst geconditioneerd kan worden?
Watson heeft eerst twee ongeconditioneerde stimuli voor angst gevonden - plotseling hard geluid en opeens wegvallen van support.
Bij baby Albert heeft hij toen angst voor ratten geconditioneerd door het zien van een rat te laten volgen door het plotselinge harde geluid. Na 4x dit te doen, reageerde Albert toen met angst op de rat en dit breidde zich uit naar andere harige objecten.
Wat is evaluatieve conditionering?
Verandering in de kracht van het leuk vinden of niet leuk vinden van een stimulus als resultaat van het paren met een andere positieve of negatieve stimulus.
Op welke manier bouwen mensen voorkeuren op voor bepaalde dingen in het leven? (denk aan conditionering)
Door middel van klassieke conditionering: als bijv. een ongeconditioneerde stimulus die een positieve reactie opwekt gekoppeld wordt aan een neutrale stimulus (geconditioneerde stimulus) dan gaat iemand die leuker vinden. Dit werkt ook andersom. Dit noem je evaluatieve conditionering.
Hoe kan het voorgerecht effect en plotseling verlangen naar een specifieke type eten worden uitgelegd in termen van klassieke conditionering?
Signalen die betrouwbaar plaatsvinden voor het eten, zoals een voorgerecht, zullen ook bij mensen een geconditioneerde response van hongergevoel geven.
Als zo’n signaal voorafgaat aan een specifiek type eten, dan zal de geconditioneerde honger specifiek voor dat type eten zijn.
Hoe wordt seksuele opwinding geconditioneerd in mensen en andere dieren? Welk bewijs is er, uit experimenten, bij dieren, dat dit soort conditionering het reproductiesucces vergroot?
Een stimulus die eerst geen seksuele opwinding veroorzaakte, kan worden geconditioneerd om dit uiteindelijk wel te doen, door deze te paren met een stimulus die seksuele opwinding veroorzaakt.
Uit experimenten met dieren blijkt dat een geconditioneerde stimulus ervoor zorgt dat een mannetje zich klaarmaakt om te gaan paren en dat op die manier het succes van reproductie vergroot wordt. Ws doordat dit proces het sperma klaarmaakt zodat er meer beschikbaar is als het paren eenmaal plaatsvindt.
Waarom is de geconditioneerde response op een drugs-gerelateerde stimulus vaak het omgekeerde van het directe effect van de drugs?
De meeste drugs hebben twee effecten:
1. Een direct effect
2. Een compenserend effect dat een deel van het directe effect wegneemt en de normale lichaamsstaat hersteld
Alleen dit compenserende effect is een reflex en kan geconditioneerd worden. Maw een stimulus die betrouwbaar voorafgaat aan drugsgebruik, zal voor een compenserend effect zorgen (geconditioneerde response).
Op welke manier draagt klassieke conditionering bij aan de ontwikkeling van drug tolerantie? Waarom is het gevaarlijk voor een drugsverslaafde om drugs te nemen in een ongebruikelijke omgeving?
Drug tolerantie is het resultaat van twee dingen:
1. Lange termijn opbouw van fysiologische systemen in het lichaam die de effecten van de drugs helpen tegengaan
2. Geconditioneerde stimuli die normaal gesproken voorafgaan aan drugsgebruik zorgen ervoor dat het compenserende effect al start op het moment dat de stimuli wordt waargenomen. Op die manier gaat die reactie de directe effecten van de drugs tegen.
Als een drugsverslaafde de normale hoeveelheid drugs neemt zonder dat de geconditioneerde stimuli aanwezig zijn die de compenserende reactie in gang zetten, zal er sneller een overdosis plaatsvinden.
Wat is drug tolerantie?
Dit refereert aan de afname van fysieke en gedragsmatige effecten die volgt op het herhaaldelijk gebruiken van drugs.