Hoofdstuk 5: Synapsen & transmitters Flashcards
Hoe communiceren neuronen?
Via synapsen
–> Presynaptisch en postsynaptisch
Hoe verloopt communicatie tussen twee gebieden in het lichaam?
Chemisch
–> Neurotransmitters = chemisch
Uit welke 3 dingen bestaat een chemische synaps?
- Eindknop van presynaptische axon
- Synaptische spleet
- Postsynaptisch membraan
Hoe werkt de afgifte (exocytose) van neurotransmitters?
Een actiepotentiaal gegenereerd door de presynaptische neuron leidt tot exocytose van een neurotransmitter vanuit de presynaptische eindknop in de synaptische spleet
Hoe komt een verandering in het rustpotentiaal tot stand?
Een neurotransmitter bindt zich aan het postsynaptisch membraan en zorgt daar voor een (subtiele) verandering in het rustpotentiaal
Wat is een (subtiele) verandering in het rustpotentiaal ook wel?
EPSP of IPSP
–> Stimulatie = inhiberend of exciterend
Wat is een actiepotentiaal ook wel?
Het loslaten van een neurotransmitter
Welke 4 stappen behoren tot neurotransmissie?
- Aanmaak (synthesis) & transport van neurotransmitter
- Afgifte van neurotransmitter (release)
- Receptor actie op postsynaptisch membraan (effect)
- Inactivatie
Exocytose
Van intra- naar extracellulaire vloeistof
Diffusie
Neuronen die van hoge naar lage concentratie stromen
Heropname
Overtollige cellen opnemen zodat ze kunnen worden gerecycled (ook door gliacellen: astrocyten)
Waar hangt de hoeveelheid afgegeven neurotransmitter van af?
Calcium influx in eindknop
Aantal blaasjes dat ‘voor anker’ ligt
Quantum
Inhoud van 1 synaptisch blaasje
–> Veel van nodig om actiepotentiaal teweeg te brengen in postsynaptische cel
Axo-dendritische synaps
Van axon naar dendriet
Axo-somatische synaps
Van axon naar cellichaam
Exciterende synaps
Op dendrieten
Ronde blaasjes
Hoge dichtheid
Brede spleet
Grote actieve zone
Inhiberende synaps
Op cellichaam
Platte blaasjes
Lage dichtheid
Smalle spleet
Kleine actieve zone
Wat bepaalt er of inhibitie of excitatie plaatsvindt?
Het type receptor
, niet de neurotransmitter
Wat zijn de 4 klassieke criteria om vast te stellen of een chemische stof een neurotransmitter is?
- Aangemaakt of aanwezig in een neuron
- Afgifte resulteert in een effect op een andere cel
- Experimentele plaatsing resulteert in hetzelfde effect
- Mechanisme om de stof te verwijderen bestaat
Putatieve (veronderstelde) neurotransmitters
Stoffen die (nog) niet voldoen aan de criteria voor neurotransmitters
Voor welke stoffen wordt de term neurotransmitter tegenwoordig ook gebruikt? Voor stoffen die …
- De structuur van de synaps veranderen
- Zich van post- naar presynaptische membraan verplaatsen (retrograde neurotransmitters)
- Alleen werkzaam zijn in combinatie met andere stoffen (cocktail)
- Zowel als neurotransmitter als hormoon fungeren
Wat zijn de 3 belangrijke neurotransmitters waarbij al bekend is wat de werking is?
Kleine molecuul transmitters
Peptide transmitters
Lipide transmitters
Wat zijn de 4 belangrijkste kleine molecuul neurotransmitters in het CZS?
- Acetylcholine
- Dopamine
- Norepinephrine = noradrenaline
- Serotonine
Wat is GABA?
Het belangrijkste inhiberende stofje
Wat is GABA?
Het belangrijkste inhiberende stofje