Hoofdstuk 3: Neuronen en cellen Flashcards
Waar hebben wij het grootste aantal neuronen in vergelijking met andere diersoorten?
In de cerebrale cortex
Waar is de cerebrale cortex bij betrokken?
Hogere, intelligentere functies
Uit welke 3 onderdelen bestaan neuronen en wat zijn de functies daarvan?
- Dendrieten: verzamelen van informatie van andere neuronen (input)
- Cellichaam (soma): integreren van informatie
- Axon: informatie versturen (output)
Uit welke 3 onderdelen bestaan neuronen en wat zijn de functies daarvan?
- Dendrieten: verzamelen van informatie van andere neuronen (input)
- Cellichaam (soma): integreren van informatie
- Axon: informatie versturen (output)
Welke 3 neuronen bestaan er over het algemeen?
- Input (afferent)
Lange dendrieten, korte axon - Associatie
Korte dendrieten, korte axon - Output (efferent)
Korte dendrieten, lange axon
Wat is de functie van gliacellen?
Het ondersteunen van neuronen bij informatieverwerking
–> Ze “plakken” neuronen aan elkaar, waardoor betere geleiding ontstaat
!! Zelf niet direct betrokken bij informatieverwerking
Wat zijn de 5 typen gliacellen?
- Ependymcellen
- Astrocyten
- Microgliacellen
- Oligodencrogliacellen
- Schwann cellen
Ependymcellen
Voornamelijk aan binnenkant van ventrikels
–> Produceren cerebrospinale vloeistof
Wat is de functie van cerebrospinale vloeistof?
Belangrijk om hersenweefsel te beschermen tegen schokken van buitenaf, gewicht van hersenen is dan minder
Astrocyten
Vormen nauwe verbindingen tussen bloedvaten (haarvaten) en neuronen
–> Bloed-hersenbarrière
Kunnen bloedvaten dus wijder of nauwe maken voor bloedtoevoer
Wat is de functie van de bloed-hersenbarrière?
Beschermt de hersenen tegen het ontsnappen van bijv. zuurstof en tegen gifstoffen (bijv. alcohol)
–> Astrocyten
Medicatie kan zo echter vaak niet direct naar het brein
Microgliacellen
Verdedigingscellen: ontstaan in het bloed als onderdeel van het immuunsysteem en migreren daarna naar het CZS
Identificeren ‘lichaamsvreemd’ weefsel en vallen dit aan en stimuleren beschadigd hersenweefsel om herstel te bespoedigen
Oligodendrogliacellen
In CZS
Myeliniseren (isoleren) axonen van neuronen
Verbeteren geleiding van axonen
Schwann cellen
In PZS
Myeliniseren (isoleren) axonen van neuronen
Verbeteren geleiding van axonen
Zorgen ook voor “reparatie” van axonen in PZS, wanneer een zenuw beschadigd is
Wat is histologie?
Kleuren (stainen) van dunne plakjes hersenweefsel (coupes)
–> Post-mortem, ex vivo of in vitro
Welke 6 dingen behoren tot de interne structuur van een (zenuw)cel?
- Celmembraan
- Nucleus
- Nucleair membraan
- Endoplasmatisch reticulum
- Golgi lichamen
- Microtubuli
Celmembraan
Membraan om de cel
Scheidt intracellulaire en extracellulaire vloeistof
Uit wat bestaat het celmembraan?
Uit 2 lagen van fosfolipide moleculen:
- Kop: fosfaatgroep = hydrofiel
- Staart: vetzuur (lipide) = hydrofoob
Semipermeabel
Alleen specifieke moleculen kunnen het celmembraan passeren
Welke 3 onderdelen behoren tot het systeem van het celmembraan?
- Kanaal: laat specifieke ionen door
- Poort: laat specifieke ionen door als de poort open is
- Pomp: actief transport gebruikt energie, pompt specifieke ionen de cel in, en andere eruit (bijv. natrium/kalium pomp)
Nucleus
Celkern, bevat chromosomen (23 chromosomen paren, 46 in totaal)
Waaruit is DNA opgebouwd?
Een van de vier typen nucleobasen:
adenine (A), cytosine (C), guanine (G), thymine (T)
Allelen
Overeenkomstige genen binnen een chromosomenpaar
Wat zijn homozygoot en heterozygoot?
Homozygoot = DNA-sequenties op beide allelen zijn hetzelfde
Heterozygoot = DNA-sequenties op beide allelen zijn verschillend
Wat zijn de Wetten van Mendel?
Allelen kunnen dominant of recessief zijn
–> Ze leiden tot een bepaalde eigenschap of niet
Waar zijn genen de blauwdruk voor?
Voor eiwitsynthese in het endoplasmatisch reticulum
Nucleair membraan
Membraan om de celkern
Wat is de functie van het endoplasmatisch reticulum?
Verzameld eiwitten (“eiwitfabriek”)
Wat is de functie van golgi lichamen?
Verpakt eiwitten en voorziet ze van ‘adres en postzegel’
Wat doen microtubuli?
Vormen het transportnetwerk (‘snelweg’) voor eiwitten
Aminozuren
De bouwstenen van eiwitten
Hoe werkt eiwitsynthese?
De sequentie van basen in een gen (A, C, T, G) codeert in welke volgorde aminozuren verzameld moeten worden en aan elkaar moeten worden ‘geplakt’ om zo een specifiek eiwit te vormen
Aminozuren
De bouwstenen van eiwitten
Wat zijn de bases van gedrag in de goede volgorde?
Basen (A, C, T, G) –> Aminozuren –> Peptiden –> Eiwitten –> Cellen –> Gedrag
Hoe worden aminozuren gecodeerd?
Aminozuren worden gecodeerd in DNA-sequenties van 3 nucleutide basen (codons) en getranscribeerd op mRNA
Waarmee zijn aminozuren met elkaar verbonden?
Peptideverbindingen
(Poly)peptiden
Ketens van aminozuren
Wat zijn eiwitten eigenlijk?
Lange peptideketens met een specifieke vorm
Wat vormen de eiwitten die opgenomen worden in het celmembraan?
De kanaal, poort en pomp
