Hoofdstuk 5

Question 1

Wat maakt een norm een rechtsnorm

Answer 1

Rechtsnormen zijn te vinden in een van de rechtsbronne.

Question 2

Geef voorbeelden van rechtsbronnen

Answer 2

De wet, jurisprudentie, ongeschreven recht, internationale verdragen, Europees recht.

Question 3

Hoe weten we wat geldt als rechtsbron

Answer 3

is formeel, is nergens vastgelegd maar is een conventie die voortkomt uit lange traditie van afspraken tussen juristen die de maatschappij aanvaart.

Question 4

Wat is in NL de belangrijkste rechtsbron

Answer 4

De wet

Question 5

Wat is het verschil tussen civil law en common law

Answer 5

kenemerkend van civil law is dat het belangrijkste deel van de rechtsnormen zijn vastgelegd in wetten. Common law is het belangrijkste deel van de rechtsnormen ontleend aan een lange traditie van rechtspraak. In common law gaat de jurist eerst kijken naar de gerechtelijke uitspraken. in Civil law meestal eerst naar de wet. Civil law = nl en europese vasteland. Commun law bv angelsaksische landen.

Question 6

Noem drie kenmerken van een wet

Answer 6

De wet is algemeen, is door een tot wetgeving bevoegd orgaan opgesteld en heeft externe werking(bedoeld voor personen die zich buiten de wetgevende instantie bevinden).

Question 7

Door welk tot wetgeving bevoegd orgaan moet een Wet in formele zin zijn uitgevaardigd.

Answer 7

Door de regering en de Staten-Generaal.

Question 8

Is een AMVB een wet in formele zin

Answer 8

nee, AMVB is door de regering uitgevaardigd, is een wet in materiele zin maar dus niet in formele zin.

Question 9

Is een gemeentelijke verordening een wet in formele zin?

Answer 9

nee, is uitgevaardigd door de gemeente, wel in materiele zin maar dus niet in formele zin.

Question 10

Welke tot wetgeving bevoegde organen zijn er naast de regering en de Staten-Generaal samen?

Answer 10

Regering: AMVB; minister:ministeriele regeling; Provincie en gemeeente: provinciale en gemeentelijke verordeningen. alle als deze algemeen zijn en externe werking hebben.

Question 11

Welke voorrangsregels zijn er als wetten met elkaar botsen?

Answer 11

Lex superior: hoge voor lage.
Lex specialis: bijzonder(speciaal) voor algemeen.
Lex posterior: jong voor oud

Question 12

Wat is de volgorde van hoog naar laag bij Lex superior

Answer 12

volgorde van hoog naar laag: internationaal verdragen/europese wet-statuut van de koning-grondwet-wetten in formele-AMVB- ministeriële regeling-provinciale verordening-gemeente verordening/waterschapsverordening

Question 13

Waarom niet vanzelfsprekend dat een rechterlijke uitspraak rechtsnormen bevat?

Answer 13

• Bevoegdheid: rechter heeft geen uitdrukkelijke bevoegdheid tot wetgeving;
• democratische legitimatie: rechter is niet gekozen en geen verantwoording verschuldigd, democratische legitimatie;
• expertise: rechter heeft niet een heel ambtelijk apparaat om na te gaan wat evt. gevolgen zijn.
• Rechtszekerheid: mensen moeten van te voren weten waar ze aan toe zijn , niet achteraf.

Question 14

Hoe kan een rechterlijke uitspraak in een geschil tussen twee partijen de status van een rechtsnorm krijgen?

Answer 14

precedentwerking: een uitspraak door de rechter wordt meestal gevolgd door andere rechters.

Question 15

Waarom vormt de rechter nieuw recht?

Answer 15

wetten bieden soms onvoldoende houvast waardoor de rechter invulling moet geven door de wet te interpreteren.

Question 16

Waarom biedt de wet soms onvoldoende houvast

Answer 16

• De wet bevat algemene begrippen en open normen.

- betekenis van woorden in de wet kan in situaties onduidelijk zijn.

Question 17

Welke twee soorten ongeschreven recht kunnen worden onderscheiden

Answer 17

• gewoonte recht

- ongeschreven rechtsbeginselen

Question 18

Wat zijn ongeschreven rechtsbeginselen

Answer 18

juridische waarden die de maatstaf vormen voor gedrag maar nergens met zoveel woorden beschreven. vb: valkenhorst arrest: algemeen persoonlijkheidsrecht: kin dheeft recht om te weten wie vader is. staat nergens beschreven

Question 19

Wat is gewoonterecht

Answer 19

gewoonterecht ontstaat in loop der tijd in de samenleving. Gedrag dat door een bepaalde grote groep mensen als normaal wordt gevonden en ook als juist en goed wordt aanvaard.

Question 20

twee voorwaarden gewoonterecht

Answer 20

• er moet in de samenleving of in een bepaalde groep in de samenleving de praktijk bestaan om zich in bepaalde situaties op een bepaalde manier te gedragen.
• er moet in de samenleving of in bepaalde groepen in de samenleven ook de overtuiging bestaan dat dergelijk gedrag ook rechtens juist is. er moet rechtsovertuiging zijn dat het gedrag juridisch juist is.

Question 21

Zijn alle regels van internationaal recht geldig in de nationale rechtsorde?

Answer 21

Ja, in Nederland is de gehele internationale rechtsorde automatisch geldig. Er is geen omzetting nodig. art.92 gw.

Question 22

Wat is doorwerking?

Answer 22

dat internationale regels zonder omzetting geldig zijn in de nationale rechtsorde.

Question 23

Kunnen burgers zich bij de Nederlandse rechter beroepen op regels van het internationaal recht?

Answer 23

ja als aan twee voorwaarde is voldaan:

• zijn de betreffende regels van het internationaal recht bekendgemaakt;
• kunnen deze naar de inhoud een ieder verbinden.

Question 24

Wat is directe of rechtstreekse werking

Answer 24

Dat mensen zich kunnen beroepen op internationale rechtsregels.

Question 25

Wat heeft de HR besloten om directe werking te verduidelijken? (welke bepalingen van internationaal recht zijn voor een ieder verbindend?)

Answer 25

ten eerste moet de rechter zich afvragen of verdragspartijen overeengekomen zijn geen directe werking toe te kennen. als dat onduidelijk is stap twee: is de inhoud van de bepaling voldoende duidelijk om zonder verdere uitwerking, in de nationale rechtsorde als objectief recht te kunnen functioneren.