Hoofdstuk 3 | Vroege middeleeuwen Flashcards
Hoe komt het West-Romeinse rijk ten val?
Door volksverhuizingen van de Germanen
Wat was de eerste stamkoning van de Franken?
Koning Clovis
Welke (sterke) verbinding komt tot stand door Clovis?
Een verbinding van het Frankische rijk en het christendom. Door deze verbinding ontstaat er verspreiding van het christendom en komt er gebiedsuitbreiding
Hoe lieten we de sterke verbinding tussen het Frankische rijk met het christendom zien?
De twee zwaarden leer
Welke twee rechtsgebieden zijn er in het Frankische rijk?
Wereldlijke normen en geestelijke normen
Wat houdt het rechtsgebied ‘wereldlijke normen’ in, in het Frankische rijk?
De koning waakt over deze normen en mag optreden bij schending
Wat houdt het rechtsgebied ‘geestelijke normen’ in, in het Frankische rijk?
De paus waakt over deze normen en mag optreden bij schending
Wie was de tweede stamkoning van de Franken?
Karel de Grote
Wat gebeurde er toen Karel de Grote stamkoning werd van de Franken?
Het christendom werd verder verspreid + gebiedsuitbreiding: Frankisch rijk wordt wereldrijk, hij laat zich tot keizer kronen en er is sprake van re-integratie van gebied en gezag
Wat was het koningschap in de vroege middeleeuwen en waarom?
Personeel, want je was koning van een bepaald volk en niet van een bepaald gebied
Wat is ‘puur privaat begrip’?
Dit betekent dat er geen sterke scheiding tussen de koning als privépersoon en als publiek ambt was
Hoe was het Frankische rijk georganiseerd?
Het was ingedeeld in graafschappen en hertogdommen en er was sprake van een feodaal stelsel (leenstelsel)
Wat zijn ‘graafschappen en hertogdommen’?
Kleine bestuurseenheden met aan het hoofd een graaf of hertog
In welke twee betrekkingen kon je het feodale stelsel onderverdelen?
- Commendatio (persoonlijke betrekking tussen vazal aan heer: krijgsdienst)
- Beneficium (zakelijke betrekking: eigendomsoverdracht van grond aan heer door vazal)
Waarom hadden ongeschreven stamrechten een personele werking?
Iedere stam had zijn eigen rechten die slechts werkten voor die stam
Wat is ‘Leges Barbarorrum’?
Het schrift waarin de ongeschreven stamrechten werden opgesteld
Hoe heette het schrift van de Franken?
Lex Salica
Welke twee soorten volksvergaderingen had je?
- Stamvergadering (centraal niveau)
- Mallus (regionaal niveau)
Wat is de stamvergadering (centraal niveau)?
Koning trad op als rechter in oude zin. Het vonnis werd opgesteld door de leden van de stam
Wat is de mallus (regionaal niveau)?
Graaf trad op als rechter in oude zin. Het vonnis werd opgesteld door inwoners van de graafschap
Van welk strafrecht was sprake bij de rechtspraak onder Karel de Grote?
Publiek strafrecht
Hoe zorgde Karel de Grote voor meer publiek (straf)recht?
D.m.v. keizerlijke vorderingen (Capitularia)
Noem twee soorten Capitularia
- Capitularia legibus addenda: personele werking
- Capitularia per se scribenda: territoriale werking
Door welke (echte) rechtbank wordt de stamvergadering vervangen?
Koninklijk Hofgerecht (Paltsrechtbank)
Van wat voor soort rechter was er sprake bij de rechtspraak onder Karel de Grote?
Rechter in nieuwe zin. De aanklacht en het vonnis zelf werden gedaan door Karel de Grote
Wanneer was er sprake van de Dark Ages van de vroege middeleeuwen?
Na de dood van Karel de Grote (814)
Wat vond er plaats door het Verdrag van Verdun?
Desintegratie van gebied en gezag
Hoe ontstaat het heerlijk stelsel in de Dark Ages?
Er zijn drie koningen die bijna niets doen wat zorgt voor een soevereine opstelling van de graven en hertogen
Wat is het heerlijk stelsel in de Dark Ages?
Stelsel waarin de schakels van de leenpiramide zich steeds zelfstandiger en soevereiner gaan gedragen doordat de koningen dit niet doen. Landsheerlijkheden zijn de graafschappen en hertogdommen. Heerlijkheden zijn de lagere heren
Hoe noemen we de heerlijkheden en de landsheerlijkheden samen in de Dark Ages?
Quasi soevereine vorstendommen
Op welke vier manieren gaan het recht en de rechtspraak eraan tijdens de Dark Ages?
- Koninklijke hofgerechten verliezen hun feitelijke rechtsmacht
- De Leges Barbarorrum verliest zijn rechtskracht
- Herleving van het gewoonterecht als rechtsbron
- Sterke herleving van rechtsgescheidenheid per landsheerlijkheid en heerlijkheid