Hoofdstuk 1 | Romeins recht Flashcards
Wat zijn de twee agrarische rechtsgebieden in de koningstijd en de vroege republiek?
Het Fas en het Ius
Wat is het Fas?
Het recht tussen hemel en aarde. Het Fas regelde de verhouding tussen de goden en mensen. Het Fas bestaat uit een lijst van taboes en rituelen.
Wat is het Ius?
Het recht tussen de Romeinse burgers onderling. Het Ius bestond uit een lijst van schadegevallen en sancties in geval van delicten van de ene familie jegens de andere familie.
Hoe noem je het Fas en Ius samen?
MOS (= gewoonterecht)
Waar werd het Ius en Fas gecodificeerd?
In de wet der twaalf tafelen
Wat was het doel van de wet der twaalf tafelen?
Om de onveranderlijkheid van het Romeinse recht te waarborgen. Het was de eerste verschuiving van ongeschreven recht naar geschreven recht.
Wat was de belangrijkste procedure tijdens de koningstijd en de vroege republiek?
Het legis-actio proces
Wat was het legis-actio proces?
Een streng proces gebaseerd op rituelen, waar de priester een rol in speelt. Het proces verloopt in twee fasen; In Iure en Ap ludicem. Hoger beroep was niet mogelijk
Wat betekent de fase In Iure in het legis-actio proces?
De priester oordeelt of het geschil binnen de wet der twaalf tafelen past, als dat het geval was verleende hij u een actio
Wat betekent de fase Ap ludicem in het legis-actio proces?
Dit is een fase waarin rechters een oordeel vormen. Er is hier geen interpretatie van de wet der twaalf tafelen meer
Wat gebeurde er in de late republiek met de wet der twaalf tafelen?
De wet der twaalf tafelen was niet toereikend genoeg. Het idee van het onveranderlijke recht in de wet der twaalf tafelen botste met de noodzaak tot nieuwe regelgeving
Wat is de belangrijkste rechtsbron van de late republiek?
Rechtspraak van de praetor
Wat is ‘praetorisch recht’?
Het verlenen van nuttige en feitelijke acties. Uiteindelijk werden de nuttige en feitelijke acties standaardbepalingen
Hoe gaf de praetor toch rechtsingang als zich er een geschil voordeed dat niet onder de wet der twaalf tafelen viel?
Nuttige en feitelijke acties
Hoe noemen we de nuttige en feitelijke acties als nieuwe rechtsregels samen?
Het praetorisch recht / Ius praetorium
Waar worden de nieuwe rechtsregels vastgelegd?
In het edict
Wat is het proces dat werd gevolgd in de late republiek bij een geschil dat stond in het edict van de praetor?
Het formula-proces
Wat zijn de drie kenmerken van het formula-proces?
Het is een soepeler en toegankelijker proces, het proces verliep ook in twee fases en hoger beroep was hier ook nog niet mogelijk
Wat gebeurt er met het Romeinse Rijk in de vroege keizertijd / het principaat?
Het Romeinse Rijk wordt een keizerrijk
Wat is de belangrijkste instelling in het principaat?
De Senaat
Wat is de belangrijkste rechtsbron in de vroege keizertijd / het principaat?
Rechtswetenschap
Wie is de belangrijkste persoon in de vroege keizertijd / het principaat?
Rechtswetenschapper
Op welke 4 manieren wilde de keizer het recht verder naar zich toe trekken in de vroege keizertijd / het principaat?
- Ius respondendi, ‘het recht voor de keizer te antwoorden.’
- Het edict van de praetor te bevriezen.
- Cognitio-extra-ordinaria procedure: keizerlijke ambtenaren werden rechters (hoger beroep werd mogelijk).
- Keizer nam de gehele wetgevende bevoegdheid van de Senaat over.
Wat is de belangrijkste procedure in de vroege keizertijd / het principaat?
Formula-proces
Wat is de nieuwe procedure die op gang kwam in de vroege keizertijd / het principaat?
Cognitio-extra-ordinaria procedure
Wat gebeurde er in de late keizertijd / het dominaat met het Romeinse Rijk?
Het Romeinse Rijk werd gesplitst in het West-Romeinse rijk (Rome) en Oost-Romeinse rijk (Constantinopel).
Wat is de belangrijkste rechtsbron van de late keizertijd / het dominaat?
Keizerlijke wetgeving
Wie is de belangrijkste persoon in de late keizertijd / het dominaat?
Keizer, hij heeft heel het recht naar zich toegetrokken
Wat is de belangrijkste procedure in de late keizertijd / het dominaat?
Cognitio-extra-ordinaria procedure
Wat is de ‘citeerwet’?
Een wet uitgevaardigd door de keizer Theodosius II, waarin hij zegt dat de rechter van nog maar vijf rechtswetenschappers teksten mag gebruiken.
Noem twee rechtswetenschappers die de rechter wel nog mag gebruiken bij de citeerwet
Ulpianus en Gaius
Wat staat centraal bij de late keizertijd / het dominaat?
Codificatie van het recht
Wie codificeert het Romeinse Recht?
Keizer Justinianus
Hoe wordt het gecodificeerde Romeinse Recht ook wel genoemd?
Corpus Iuris Civillis
