Hoofdstuk 10: psychodiagnostiek - het onderzoeksproces in de praktijk

Question 1

Wat houdt psychodiagnostiek in?

Answer 1

Gedrag, gedachten en emoties van mensen op een systematische manier analyseren om het te begrijpen en te voorspellen

Question 2

Welke stappen zien we bij de empirische cyclus?

Answer 2

• observatie
• inductie
• deductie
• toetsing
• evaluatie

Question 3

Welke stappen worden doorlopen zowel bij onderkenning als bij verklaring?

Answer 3

• opstellen van hypothesen
• formuleren van toetsbare voorspellingen op grond van hypothesen
• kiezen van de te gebruiken instrumenten
• vaststellen van het toetsingscriterium
• afname en verwerking van de gebruikte instrumenten
• evaluatie en bevestiging of weerlegging van de hypothesen op basis van de resultaten

Question 4

Wat zijn de voordelen en nadelen van zelfregistratie?

Answer 4

• voordelen: gedrag observeren dat door anderen niet te observeren is
• nadelen: observaties kunnen verschillen zijn in kwaliteit

Question 5

Wat zijn de voordelen en de nadelen aan kinderen observeren in hun natuurlijke omgeving?

Answer 5

• voordelen: kunnen opeenvolging in gedrag observeren
• nadelen: arbeidsintensief, duur en mensen veranderen vaak van gedrag als ze weten dat ze geobserveerd worden

Question 6

Wat houdt het actor-observatoreffect in?

Answer 6

• eigen problematisch gedrag wordt toegeschreven aan externe factoren
• problematisch gedrag van anderen wordt toegeschreven aan interne factoren

Question 7

Wat houdt een psychologische test in?

Answer 7

Een evaluatief instrument of procedure waarmee een steekproef van het gedrag van een cliënt in een bepaald domein wordt verkregen en vervolgens geëvalueerd en gescoord volgens een gestandaardiseerd proces

Question 8

Wat is het nadeel van psychologische tests?

Answer 8

Vaak zelfrapportage
- kennis en expertise nodig om psychopathologie in kaart te brengen
- veel mensen hebben slecht beperkte toegang tot eigen cognitieve processen
- scores op vragenlijsten vaak vertekend door psychologische afweer en allerlei beoordelingsfouten over eigen capaciteiten

Question 9

Wat houdt een prototype in?

Answer 9

Karakteristieke omschrijving van het beeld van een bepaalde psychische stoornis

Question 10

Welke hypothesen zijn er over de samenhang tussen persoonlijkheid en klinische syndromen?

Answer 10

• kwetsbaarheidhypothese: persoonlijkheid als mogelijke risicofactor voor het ontwikkelen van klinische syndromen
• persoonlijkheid kan beschermende factor zijn voor syndromen
• persoonlijkheid kan verloop van een psychische stoornis beïnvloeden
• psychische stoornis kan de (ontwikkeling van de) persoonlijkheid beïnvloeden (littekenassociatie)
• spectrumhypothese: persoonlijkheid en psychische stoornissen kunnen gezien worden als een continuüm

Question 11

Wat houden normatieve theorieën in?

Answer 11

Alle mogelijke informatie verzamelen, die wegen en op de correcte wijze en daar op logische correcte wijze een conclusie uit trekken

Question 12

Wat houden heuristieken in?

Answer 12

Informele cognitieve strategieën die snel tot een zo goed mogelijk oordeel/beslissing leiden

Question 13

Wat houdt de beschikbaarheidsheuristiek in?

Answer 13

Oordeel over de waarschijnlijkheid gekleurd door het gemak waarmee ze zich voorbeelden van die gebeurtenis voor de geest kunnen halen

Question 14

Wat houdt de representativiteitsheuristiek in?

Answer 14

Oordeel over de waarschijnlijkheid van een gebeurtenis hangt af van hoe vergelijkbaar zij die gebeurtenis vinden met een prototype dat zij zich gevormd hebben van dat soort gebeurtenis

Question 15

Wat zijn de voordelen en de nadelen van het gebruik van protoypes?

Answer 15

• voordelen: kunnen gaan vergelijken ipv lijst met criteria afgaan
• nadelen: verschillende ervaringen -> verschillende prototypes + atypische symptomen gaan moeilijk vergeleken kunnen worden

Question 16

Wat is een manier om de overconfidence van een clinicus te verlagen?

Answer 16

Consider the opposite-strategie: vragen naar redenen waarom men ongelijk zou kunnen hebben

Question 17

Hoe kan je de beschikbaarheidsheuristiek en de representativiteitsheuristiek tegen gaan?

Answer 17

• beschikbaarheidsheuristiek-> zorgen dat je relevante kennis beschikbaar hebt door literatuur bij te houden
• representativiteitsheuristiek -> jezelf de vraag stellen of het ook iets ander zou kunnen zijn dan je in eerste instantie denkt

Question 18

Wat is het belangrijkste doel van de aanvraagsanalyse?

Answer 18

Inzicht krijgen in de reden van de aanvraag

Question 19

Wat zijn de 3 basisvoorwaarden van therapeutische verandering volgens Rogers?

Answer 19

1. echtheid: jezelf zijn, open en transparant
2. empathisch begrip: kunnen inleven in cliënt en betekenis die ervaringen/klachten voor betrokkene hebben
3. onvoorwaardelijke positieve waardering: als clinicus oprechte, kritiekloze zorg en interesse hebben voor de cliënt

Question 20

Wat zijn de voordelen en de nadelen van de DSM?

Answer 20

• voordelen
  
  • betrouwbaarheid
  • verbeterde herkenbaarheid van psychische stoornissen
• nadelen
  
  • niet valide (comorbiditeit)
  • onduidelijk onderscheid tussen wat normaal is en wanneer spreken van een psychische stoornis

Question 21

wat zijn de onderdelen van een verklaringsmodel?

Answer 21

• gedrag: klachten en problemen
• factoren: voorbeschikkende, uitlokkende, onderhoudende en beschermende
• 3 type factoren
  
  • contextueel
  • biologisch
  • psychologisch
• verklarende mechanismen

Question 22

Wat zijn de voordelen van protocollaire behandelingen?

Answer 22

• aangetoonde effectiviteit
• korte duur en daardoor kosteneffectiviteit
• transparantie voor cliënt

Question 23

Wat zijn de sleutelkenmerken van overleg?

Answer 23

• minstens 2 partijen betrokken: clinicus en cliënt
• beide partijen zetten stappen om deel te nemen aan proces en besluitsvorming
• partijen proberen tot consensus te komen over de beste keuze

Question 24

Wat zijn de 4 stappen in het overlegmodel?

Answer 24

1. clinicus observeert kenmerken van cliënt en beluistert aandachtig de opvattingen, hulpvraag en voorkeuren van de cliënt
2. clinicus geeft informatie
3. op basis van informatie dient cliënt over voldoende kennis te beschikken om samen met clinicus geschikte behandeloptie te selecteren
4. uiteindelijke keuze door clinicus en specifieke context worde bepaald door voorkeuren van cliënt