Hjarta og æðasjúkdómar.

Question 1

Æðakölkun (atheroclerosis) einkennist af?

Answer 1

Meinskemdum í intima slagæða sem kallast fituskella (ahteroma/atheromus plaque)

Question 2

Í hvaða æðum verða æðakalkanir aðalega?

Answer 2

• Elastiskar slagæðar (aorta, carotid og illiac) og

- stórar/meðalstórar muscular slagæðar (kransæðar, popliteral)

Question 3

Algengustu afleiðingar af atheroclerosis? (æðakölkun)

Answer 3

• Hjartaáfall
• Heilablóðfall
• Ósæðargúlpur

Question 4

Áhættu þættir atheroclerosis? (æðakölkun)

Answer 4

• Reykingar (mjög stór þáttur)
• Sykursýki
• Alkahól, sykur og transfita.

Question 5

Afleiðingar atheroma (fituskellu)

Answer 5

• Þrengir æðina
• Kölkun hennar gerir æðina harða og stífa
• Hún getur rofnað og orðið grundvöllur fyrir myndum blóðtappa.
• Blæðing inn í fituskelluna getur þrengt æðina skyndilega eða orsakað rof.
• Fituskellan veikir æðavegginn og æðagúlpur getur myndast.

Question 6

Hvað er angia pectoris?

Answer 6

Brjóstverkur sem kemur vegna súrefnisskorts í hjartavöðva.

Question 7

Hvað er stöðug angia?

Answer 7

Brjóstverkur sem kemur við áreynslu en hverfur í hvíld.

Question 8

Hvað er óstöðug angia?

Answer 8

Brjóstverkur sem kemur við litla áreynslu eða í hvíld.

Question 9

Hvað er Prinzmetal angia?

Answer 9

Brjóstverkur vegna spasma í kransæðum.

Ekki þrengt að æðunum verkurinn kemur vegna spasmanns

Question 10

Stöðugar og óstöðugar fituskellur…

Answer 10

Stöðugar = hafa þykka bandvefshettu og því minni líkur á því að hún rofni.
Óstöðugar = hafa þynnri bandvefshettu og hlutfallslega meira fituinnihald.

Question 11

Hvað gerist við rof á bandvefshettu (fibrous cap)?

Answer 11

Við rof á bandvefshettu hluta fituskellunar kemst storkukerfið í snertingu við bandvef og fituinnihald skellunar sem ræsir storkukerfið og blóðtappi myndast.

Question 12

Hverjar eru afleiðingar skyndilegrar lokunar vegna blóðsega?

Answer 12

Vefjadrep (infarct).

Question 13

Hvaða áhrif getur háþrýstingur haft í sambandi við æðakölkun?

Answer 13

Háþrýstingur getur valdið skemmdum í æðaþeli sem eykur líkur á æðakölkun.

Question 14

Hvaða svæði er viðkvæmast fyrir súrefnisskort?

Answer 14

Subendocardial svæðið.

*Subendocardial blóðþurrð er líklega samblanda af minnkuðu blóðflæði, spasma í æðum, samsöfnun blóðflaga og aukinnar súrefnisþarfar.

Question 15

Æðagúlpur (aneurysma)…

Answer 15

Æðagúlpur (aneurysma): Staðbundin óeðlileg útvíkkun á æð, kemur vegna skemmdar í æðavegg.

Question 16

Cystic medial necrosis er?

Answer 16

Drep í media hluta æðar af óþekktum orsökum oft í tengslum við háþrýsting. Afleiðingar æðagúlps eru rof með alvarlegri blæðingu, þrýstir á önnur líffæri, blóðsegar geta myndast og orsakað blóðrek – bráðaástand.

Question 17

Essental hypertension er?

Answer 17

Blóðþrýstingshækkun af óþekktum uppruna hjá fólki. Neðri mörk ekki yfir 90-95.
Hjartað þykknar sem getur valdið hjartabilun og er einnig áhættuþáttur fyrir myndun æðakölkunar. Mikið salt eykur rúmmál blóðs og heldur vökva í líkamanum. Barksterar geta líka fengið háþrýsting. Viðnám í litlum slagæðum eykst sem veldur því að það verður meiri þrýstingur.