Historyzm w Wielkiej Brytanii Flashcards
John Nash, Pawilon Królewski
w Brighton w Wielkiej Brytanii
Tworzono także w duchu orientalizmu, inspirując się budowlami arabskimi, indyjskimi, chińskimi i japońskimi. Przykładem może być Pawilon Królewski (Royal Pavilion) w Brighton w Wielkiej Brytanii
Budowany w latach 1815–1822
pawilon jest przykładem
orientalizmu. Ma formę pałacu
zaprojektowanego w stylu
indyjsko-muzułmańskim.
Zastosowano w nim cebulaste
hełmy, wieżyczki inspirowane
minaretami, oryginalne formy
łuków i ornament w formie kratki.
Przypomina indyjskie mauzoleum
Tadż Mahal z XVII wieku. Styl taki
miał podkreślać kolonialny aspekt
potęgi brytyjskiego imperium.
Strawberry Hill w Londynie
Pisarz Horace Walpole, autor pierwszej powieści gotyckiej, czyli utrzymanej w realiach
średniowiecznych, z pomocą architektów Johna Chute’a i Richarda Bentleya przebudował w latach
1750–1753 rodową siedzibę w stylu nawiązującym do gotyku. Budowla ta uważana jest za pierwszą
rezydencję w stylu neogotyckim. Zamek – z maswerkowymi, ostrołukowymi oknami, blankami,
licznymi wieżami i sklepieniami wachlarzowymi – nie miał wiele wspólnego z konstrukcją gotycką,
ale jego forma miała kojarzyć się ze średniowieczem. Gotyk pełnił tu funkcję kostiumu stylowego,
budowla tylko na pozór miała charakter obronny, w istocie była luksusową rezydencją. Pół wieku
później stał się on wzorem dla licznych rezydencji w Wielkiej Brytanii, a następnie w całej Europie
neorenesans w Wielkiej Brytanii
W projektowaniu rezydencji, zwłaszcza wiejskich o niewielkich rozmiarach, chętnie
nawiązywano do architektury włoskiej. Powrót do renesansu, ze względu na wciąż modny
palladianizm i częste podróże brytyjskich architektów do Włoch, nie oznaczał rewolucji w upodobaniach. Najwybitniejsi architekci już wcześniej tworzyli projekty w stylu
neorenesansowym.
neogotyk w Wielkiej Brytanii
Wyspy Brytyjskie odegrały ogromną rolę w ukształtowaniu się neogotyku. Wiązało się
to z faktem, że tradycja budowania w stylu gotyckim nigdy tam w pełni nie zanikła. Już
w XVIII wieku w ogrodach angielskich współistniały formy palladiańskie z neogotyckimi.
W wieku XIX działało wiele warsztatów wyspecjalizowanych w budownictwie w stylu
neogotyckim. Architekci często korzystali z opracowań naukowych dotyczących sztuki
średniowiecznej. Pod wpływem propagatora stylu – Augustusa Charlesa Pugina – powstawały wzorcowe projekty kościołów, wykorzystywane nie tylko na Wyspach Brytyjskich,
lecz także w koloniach i krajach pod protektoratem brytyjskim. W dojrzałej fazie, zwanej w Wielkiej Brytanii neogotykiem wiktoriańskim, powstawały
dzieła cechujące się bogatą dekoracją i barwnością elementów.
Charles Barry, pałac westminsterski w Londynie
Okazją do podjęcia dyskusji o narodowym charakterze stylu gotyckiego był konkurs
na nową siedzibę brytyjskiego parlamentu. W 1834 roku wybuchł pożar, który zniszczył pałac westminsterski – siedzibę Izby Gmin i Izby Lordów w Londynie. Rok później została powołana komisja królewska. Ustaliła ona, że pałac ma być odbudowany w stylu
neogotyckim, kojarzonym z konserwatyzmem i tradycjonalizmem. W konkursie wzięło
udział dziewięćdziesięciu siedmiu architektów, a zwyciężył projekt Charlesa Barry’ego.
Fasada parlamentu nawiązuje formą do znajdującego się nieopodal gotyckiego opactwa
westminsterskiego, dlatego budowlę nazywa się też pałacem westminsterskim.
Neogotyckie detale architektoniczne, takie jak pinakle lub maswerki, zostały nałożone
na regularną strukturę z wyraźnie zaznaczonymi ryzalitami, których nie znano w sztuce
średniowiecza. Oryginalnym rozwiązaniem jest zaprojektowanie reprezentacyjnej fasady
od strony Tamizy, aby mogła być ona w pełni podziwiana z przeciwległego brzegu rzeki. Charles Barry we współpracy z Augustusem Welbym Puginem, który wykonał dekoracje wnętrz,
zrealizował budynek w latach 1840–1870. Obiekt składa się z trzech skrzydeł z wieżami. Niektóre
elementy konstrukcyjne wykonano z żeliwa. Na północnym krańcu znajduje się wieża ze słynnym
zegarem – Elizabeth Tower, znana jako Big Ben. Budynek mieści 1110 sal, z których najważniejsze
to Izba Lordów i Izba Gmin.
orientalizm w architekturze Wielkiej Brytanii
Obok zainteresowania europejskimi stylami historycznymi, fascynowano się także
kulturą, tradycją i religią Wschodu, co w sztuce nazwano orientalizmem. Wielka Brytania
posiadała kolonie w Indiach, stąd nawiązania do stylistyki Orientu. Kolonie przynosiły
Wielkiej Brytanii olbrzymie korzyści majątkowe, a jej arystokracja budowała w Indiach
domy inspirowane lokalną tradycją.
