History

Question 1

Czym jest cezura?

Answer 1

Data graniczna; moment przełomowy.

Question 2

Kim jest mecenas?

Answer 2

Osoba wspierająca finansowo konkretnych artystów lub zapewniająca środki pieniężne na rozwój sztuki.

Question 3

Czym jest humanizm?

Answer 3

Prąd filozoficzny i kulturalny zmierzający do odrodzenia kultury na podstawie wzorców antycznych oraz skupiający uwagę na człowieku i jego potrzebach.

Question 4

Czym jest perspektywa zbieżna?

Answer 4

Sposób przedstawiania przestrzeni na płaszczyźnie, polegający na tym, że linie oddalające się od widza zbiegają się w punkcie na horyzoncie, a obiekty położone dalej przedstawiane są jako mniejsze.

Question 5

Czym jest kolonia?

Answer 5

Terytorium pozaeuropejskie stanowiące własność państwa europejskiego. Kolonie mogły też należeć do europejskich kompanii handlowych.

Question 6

Czym jest rewolucja cen?

Answer 6

Zjawisko spadku wartości pieniądza i wzrostu cen w Europie w XVI w., spowodowane ogromnym napływem kruszców z kolonii oraz rosnącym zapotrzebowaniem na towary, przede wszystkim na żywność.

Question 7

Czym jest nepotyzm?

Answer 7

Powierzanie wysokich, dochodowych stanowisk i godności członkom własnej rodziny.

Question 8

Czym jest symonia?

Answer 8

Kupno i sprzedaż godności i urzędów kościelnych.

Question 9

Czym jest ekskomunika?

Answer 9

Klątwa, wyłączenie ze społeczności wiernych.

Question 10

Czym jest odpust?

Answer 10

Darowanie całości lub części doczesnej kary za grzechy przez odpowiednią władzę duchowną.

Question 11

Czym jest sekularyzacja?

Answer 11

Działania zmierzające do ograniczenia wpływu Kościoła na państwo i jego instytucje lub przejęcia majątku kościelnego przez władze świeckie.

Question 12

Czym jest sobór powszechny?

Answer 12

Zgromadzenie kardynałów i biskupów debatujące i podejmujące decyzje w sprawach wiary i Kościoła.

Question 13

Wymień podstawowe informacje o odrodzeniu.

Answer 13

1. Renesans (zwany inaczej odrodzeniem) trwał od XV w. do końca XVI w.
2. Myśl przewodnia: Człowiekiem jestem i nic co ludzkie, nie jest mi obce.
3. Obecność motywu vanitas (dla humanistów życie było jedynie krótką chwilą)
4. Wykształcił się ideał człowieka renesansu (wykształconego, o wszechstronnych zainteresowaniach) np. Leonardo da Vinci
5. Coraz częściej pisano utwory w języku ojczystym bogatsza stała się również tematyka poruszana przez twórców. Mistrzowie pióra tacy jak Michel de Montaigne we Francji czy William Szekspir w Anglii, coraz częściej podejmowali refleksję nad człowiekiem, jego dążeniami i namiętnością.

Question 14

Wymień podstawowe cechy architektury renesansowej.

Answer 14

1. Okna i drzwi miały kształt prostokąta z ozdobną ramą
2. Symetryczne schody, które rozchodziły lub schodziły się ku sobie
3. Sufit kasetonowy
4. Budowano miasta o regularnym planie geocentrycznym
5. Pojawił się pałac miejski nie mający żadnych fortyfikacji
6. Ratusze miejskie miały centralnie umieszczoną wieżę

Question 15

Wymień podstawowe cechy malarstwa renesansowego.

Answer 15

1. Tematyka zarówno religijna jak i świecka
2. Stosowano perspektywę linearną co nadawało tłu naturalności
3. Kopiowano rzeźby antyczne lub wzorowano się na nich
4. Ponownie zainteresowano się budową ludzkiego ciała. Postacie malowane według wzoru piękna klasycznego ze znajomością anatomii
5. Stosowano grę światła i cienia

Question 16

Wymień przyczyny wypraw geograficznych.

Answer 16

1. Chęć wzbogacenia (znalezienia złóż złota i srebra)
2. Chęć znalezienia nowej drogi do Indii
3. Ciekawość świata
4. Udoskonalenie budowy statku: kompas (busola), karawela, astrolabium
5. Chęć odkrycia ELDORADO (odległej krainy, która płynęła złotem)

Question 17

Wymień portugalskich odkrywców i opisz ich odkrycia.

Answer 17

-Henryk Żeglarz (Wyspy Kanaryjskie, Wyspy Azory, Wyspy Zielonego Przylądka)
-Bartolomeo Dias (Przylądek Dobrej Nadziei)
-Vasco da Gama (Odkrył drogę morską do Indii)

Question 18

Wymień hiszpańskich odkrywców i opisz ich odkrycia.

Answer 18

-Krzysztof Kolumb (Ameryka, San Salvador, Kuba, Haiti)
-Amerigo Vespucci (Zbadał i nazwał Amerykę)
-Ferdynand Magellan (Opłynął kulę Ziemską, nazwał Ocean Spokojny - Pacyfik) (Zginął na Filipinach)

Question 19

Wymień skutki odkryć geograficznych.

Answer 19

1. Wyniszczenie tubylczych plemion
2. Docieranie do Ameryki wzorców kultury europejskiej
3. Zmiana struktury etnicznej kontynentu
4. Straty geograficzne (pustoszenie obszarów kontynentu)
5. Niszczenie gospodarki
6. Napływ towarów zagranicznych do Europy
7. Powstanie imperiów kolonialnych: Hiszpania i Portugalia
8. Przymusowa chrystianizacja ludów amerykańskich

Question 20

Wymień przyczyny krytyki kościoła katolickiego.

Answer 20

1. Symonia - sprzedaż stanowisk kościelnych
2. Zeświecczenie duchownych, którzy nie przestrzegali głoszonych przez siebie zasad
3. Nepotyzm – obsadzanie stanowisk kościoła przez krewnych
4. Odpusty – odpuszczenie grzechów za odpowiednią sumę
5. Nikolaizm - łamanie celibatu
6. Rozwinięty fiskalizm papiestwa – wysokie podatki
7. Msza prowadzona jedynie w języku łacińskim

Question 21

Wymień i opisz nowe wyznania.

Answer 21

1. Luteranizm
   Nowe wyznanie religijne zapoczątkowane przez Marcina Lutra w Niemczech, gdzie odbiło się szerokim echem. Luteranie żyli według opracowanych przez Lutra zasad wyznania ewangelickiego.
2. Kalwinizm
   Wyznanie religijne zapoczątkowane przez Jana Kalwina we Francji. Jeden z jej fundamentów stanowiła koncepcja predestynacji. Według niej Bóg, obdarzając ludzi łaską wiary lub im jej odmawiając, z góry określił, którzy z nich będą zbawieni, a którzy potępieni.
3. Anglikanizm
   Henryk VIII Tudor (król Anglii), w trosce o losy dynastii zabiegał u zwierzchnika Kościoła o rozwód, który dałby mu szansę na powtórne małżeństwo. Papież jednak odmówił, co spowodowało zerwanie kontaktów przez monarchę z Rzymem. W 1934 r., więc angielski parlament ogłosił Akt supremacji, który uczynił Henryka VIII głową kościoła w Anglii. Król Anglii stworzył własną religię zwaną anglikanizmem, która była zbliżona do katolicyzmu, a różniła się jedynie drobnymi szczegółami i zniesieniem zasady celibatu.

Question 22

Opisz noc św. Bartłomieja.

Answer 22

Wzrost popularności kalwinizmu we Francji przyczynił się do wybuchu wojny między zwolennikami wyznania katolickiego i kalwinizmu w 1562 r. Do jednego z najbardziej wstrząsających epizodów doszło w Paryżu i innych miastach Francji z 23 na 24 sierpnia 1572 r., w noc św. Bartłomieja. Zwolennicy katolicyzmu wymordowali wówczas tysiące francuskich hugenotów. Przyczyniło się to do zaostrzenia trwającej ponad trzydzieści lat wojny religijnej we Francji. Zakończyła się ona w 1598 r. wstąpieniem na tron Henryka IV i podpisaniem edyktu nantejskiego.

Question 23

Wymień zasady wyznania ewangelickiego.

Answer 23

1. Pismo Święte - jedynym źródłem wiary
2. Nieuznawanie władzy papieży, jako najwyższych zwierzchników Kościoła
3. Uznawanie jedynie sakramentu chrztu
4. Komunia udzielana pod dwiema postaciami – chleba i wina
5. Odprawianie nabożeństw w językach narodowych
6. Założenie, że człowiek może być zbawiony jedynie przez wiarę i łaskę Bożą
7. Zniesienie celibatu
8. Odrzucenie kultu świętych i oddawania czci relikwiom i obrazom

Question 24

Wymień postanowienia soboru trydenckiego.

Answer 24

1. Uznanie papieża za najwyższy autorytet w Kościele
2. Potępienie nauki Lutra i doktryny predestynacji
3. Językiem liturgii pozostała łacina
4. Wprowadzenie zakazu nepotyzmu oraz łączenia godności i urzędów kościelnych
5. Nałożenie na duchownych obowiązek ukończenia seminarium
6. Zobowiązano księży do noszenia sutanny i życia w celibacie
7. Podtrzymanie wyłącznego prawa Kościoła Katolickiego do objaśniania Biblii

Question 25

Opisz rolę Jezuitów w reformacji.

Answer 25

Byli spowiednikami władców i dostojników. Często potrafili kształtować ich poglądy i wywierali wpływ na podejmowanie przez nich decyzje. Byli również założycielami szkół - kolegiów Jezuickich.