Biology

Question 1

Czym jest homeostaza?

Answer 1

Zdolność organizmu do utrzymywania względnie stałych warunków środowiska wewnętrznego.

Question 2

Czym jest tkanka?

Answer 2

Zespół komórek o podobnej budowie i wspólnym pochodzeniu pełniące określone funkcje.

Question 3

Czym jest komórka?

Answer 3

Podstawowa jednostka budulcowa i funkcjonalna organizmu.

Question 4

Czym jest narząd?

Answer 4

Zespół tkanek wyspecjalizowanych w pełnieniu określonych funkcji.

Question 5

Czym jest układ narządów?

Answer 5

Zespół narządów współdziałających przy danej czynności np. układ mięśniowy.

Question 6

Jaka jest hierarchia organizmu?

Answer 6

Komórka, tkanka, narząd, układ narządów, organizm.

Question 7

Ile wyróżniamy układów narządów?

Answer 7

Wyróżniamy zwykle 11 układów narządów są to: układ mięśniowy, szkieletowy, oddechowy, skóra, pokarmowy, krwionośny, limfatyczny, nerwowy, hormonalny, moczowy, rozrodczy. Niekiedy układy łączą się ze sobą w większe grupy.

Question 8

Wymień wszystkie rodzaje tkanki łącznej.

Answer 8

Tkanka łączna:
-właściwa: włóknista, tłuszczowa
-podporowa: chrzęstna, kostna
-płynna: krew, limfa

Question 9

Wymień wszystkie rodzaje tkanki mięśniowej.

Answer 9

Tkanka mięśniowa:
-poprzecznie prążkowana szkieletowa
-poprzecznie prążkowana serca
-gładka

Question 10

Wymień wszystkie rodzaje tkanki nabłonkowej.

Answer 10

Tkanka nabłonkowa:
-nabłonek jednowarstwowy sześcienny
-nabłonek jednowarstwowy walcowaty
-nabłonek jednowarstwowy wielorzędowy
-nabłonek wielowarstwowy płaski

Question 11

Podaj funkcję budowę oraz występowanie nabłonka jednowarstwowego płaskiego.

Answer 11

Budowa: płaskie komórki tworzące cienką warstwę.
Funkcje: umożliwia transport różnych substancji, np. tlenu i dwutlenku węgla.
Występowanie: pęcherzyki płucne oraz włosowate naczynia krwionośne.

Question 12

Podaj funkcję budowę oraz występowanie nabłonka jednowarstwowego sześciennego.

Answer 12

Budowa: komórki w kształcie sześcianów.
Funkcje: wydziela i wchłania substancje, wyściela przewody wyprowadzające różnych gruczołów.
Występowanie: Przewody wyprowadzające gruczołów (np. ślinianek), kanaliki nerkowe.

Question 13

Podaj funkcję budowę oraz występowanie nabłonka jednowarstwowego walcowatego.

Answer 13

Budowa: wysokie komórki w kształcie walca, które niekiedy mają wypustki tzw. mikrokosmki.
Funkcje: wchłania i wydziela substancje.
Występowanie: żołądek, jelito cienkie.

Question 14

Podaj funkcję budowę oraz występowanie nabłonka jednowarstwowego wielorzędnego.

Answer 14

Budowa: wysokie i niskie komórki, których układ daje wrażenie wielowarstwowości. Komórki mogą mieć rzęski.
Funkcje: wyściela dużą część dróg oddechowych, rzęski usuwają zanieczyszczenia.
Występowanie: drogi oddechowe.

Question 15

Podaj funkcję budowę oraz występowanie nabłonka wielowarstwowego płaskiego.

Answer 15

Budowa: wiele warstw komórek które są coraz cieńsze w miarę oddalania się od błony podstawnej.
Funkcje: pełni głównie funkcję ochronną.
Występowanie: powierzchnia ciała.

Question 16

Opisz tkankę mięśniową poprzecznie prążkowaną serca.

Answer 16

-buduje serce.
-komórki mięśniowe są widlasto rozgałęzione i połączone tzw. wstawkami w przestrzenną sieć. Mają jedno lub dwa jądra komórkowe centralnie położone.
-na preparatach mikroskopowych widoczne jest poprzeczne prążkowanie.
-skurcze są szybkie i niezależne od woli.

Question 17

Opisz tkankę mięśniową gładką.

Answer 17

-buduje ściany narządów wewnętrznych np. jelit.
-komórki mięśniowe są wydłużone, zwężone na końcach, mają jedno, centralnie położone jądro komórkowe.
-brak prążkowania.
-skurcze są powolne, długotrwałe i niezależne od woli.

Question 18

Opisz tkankę mięśniową poprzecznie prążkowaną szkieletową.

Answer 18

-buduje mięśnie.
-włókna mięśniowe są długie, cylindryczne. Jądra znajdują się na ich obrzeżach.
-na preparatach mikroskopowych widoczne jest poprzeczne prążkowanie włókna.
-skurcze są prawie zawsze zależne od woli.

Question 19

Z czego składa się tkanka nerwowa?

Answer 19

Z komórek nerwowych, czyli neuronów i komórek glejowych.

Question 20

Opisz funkcje komórek nerwowych i komórek glejowych.

Answer 20

Komórki nerwowe:
-są zdolne do przewodzenia impulsów nerwowych
-odbierają bodźce z środowiska zewnętrznego i wewnętrznego
-przekazują informacje do różnych narządów, przez co kontrolują oraz koordynują ich pracę.
Komórki glejowe:
-dostarczają neuronom substancji odżywczych
-tworzą osłonki mielinowe wokół aksonów.

Question 21

Z czego zbudowany jest neuron?

Answer 21

-z ciała komórki neuronowej, zawierającego jądro komórkowe
-dendrytów - liczne krótkie rozgałęziające się wypustki
-aksonów - pojedyncza, długa, rozgałęziona na końcu wypustka. Najczęściej jest ona otoczona osłonką mielinową , która skraca czas przewodzenia impulsu nerwowego.

Question 22

Opisz pokrótce tkankę łączną właściwą włóknistą.

Answer 22

Składa się z różnego rodzaju komórek oraz z substancji międzykomórkowej, w której występują włókna białkowe, głównie kolagenowe. Tkanka ta buduje m.in. ścięgna, więzadła oraz skórę właściwą.

Question 23

Opisz pokrótce tkankę łączną właściwą tłuszczową.

Answer 23

Składa się z komórek wypełnionych tłuszczem. U osób dorosłych występuje głównie tkanka tłuszczowa żółta.
Jej funkcje to magazynowanie substancji
zapasowych, amortyzacja i termoizolacja.
Drugim rodzajem tkanki tłuszczowej jest
tkanka tłuszczowa brunatna, która pełni przede wszystkim funkcję termoregulacyjną. U człowieka występuje ona głównie w okresie noworodkowym.

Question 24

Opisz pokrótce tkankę łączną podporową chrzęstną.

Answer 24

Jest utworzona z komórek chrzęstnych, które występują w jamkach chrzęstnych, oraz z dużej ilości substancji międzykomórkowej. Dzięki obecnym
w substancji międzykomórkowej włóknom białkowym (kolagenowym i sprężystym) jest ona elastyczna oraz wytrzymała na rozciąganie i ściskanie. Tkanka chrzęstna okrywa powierzchnie stawowe kości, buduje małżowinę uszną i elementy krtani oraz łączy niektóre kości, np. żebra z mostkiem.

Question 25

Opisz pokrótce tkankę łączną podporową kostną.

Answer 25

Składa się z komórek kostnych oraz z substancji międzykomórkowej. Substancja międzykomórkowa zawiera
dużą ilość soli mineralnych (np. soli wapnia) nadających jej twardość oraz włókna kolagenowe odpowiadające za elastyczność kości. Jej główną funkcją jest budowanie szkieletu, który jako rusztowanie całego organizmu musi być wytrzymały. Stanowi ona też magazyn soli mineralnych.

Question 26

Opisz pokrótce tkankę łączną płynną - limfę.

Answer 26

Limfa powstaje z płynu tkankowego, będącego przesączem osocza przez włosowate naczynia krwionośne do przestrzeni międzykomórkowych. Zawiera ona znaczną ilość limfocytów oraz substancje, które przenosi między osoczem a tkankami.
Do funkcji limfy należą:
-transport tłuszczów,
-udział w procesach odpornościowych.

Question 27

Opisz pokrótce tkankę łączną płynną - krew.

Answer 27

Składa się ze składników komórkowych oraz dużej ilości substancji międzykomórkowej, nazywanej osoczem. Do składników komórkowych należą krwinki (czerwone i białe) oraz płytki krwi (trombocyty).

Question 28

Opisz główne funkcje krwi.

Answer 28

-transport hormonów oraz substancji pokarmowych i tlenu
-odprowadzanie końcowych produktów przemiany materii, takich jak dwutlenek węgla oraz mocznik
-regulacja poziomu wody, elektrolitów oraz temperatury w organizmie
-udział w procesach odpornościowych.

Question 29

Opisz krwinki czerwone (erytrocyty).

Answer 29

-mają kształt dwuwklę­słych dysków, nie za­wierają jądra komórko­wego i mitochondriów
-dzięki obecnej w nich hemoglobinie trans­portują tlen i częścio­wo dwutlenek węgla.

Question 30

Opisz krwinki białe (leukocyty).

Answer 30

-mają jądro komórko­we, część z nich jest
zdolna do ruchu
-odpowiadają za reak­cje odpornościowe,
neutralizują drobno­ustroje, produkują
przeciwciała.

Question 31

Opisz płytki krwi (trombocyty).

Answer 31

-to fragmenty komórek otoczone błoną, nie mają jądra komórko­wego
-biorą udział w krzep­nięciu krwi.

Question 32

Opisz substancję międzykomórkową krwi, czyli osocze.

Answer 32

-składa się głównie z wody (90%) oraz
rozpuszczonych lub zawieszonych w niej
związków organicz­nych i nieorganicznych: białek, soli mineral­nych, składników po­karmowych i produk­tów metabolizmu
-uczestniczy w trans­porcie substancji,
procesach odporno­ściowych i krzepnięciu krwi.