History - Europa w XVII wieku

Question 1

Czym jest arystokracja?

Answer 1

Elita stanu szlacheckiego złożona z rodów, których przedstawiciele od wielu pokoleń zajmowali ważne stanowiska w państwie, posiadających znaczny majątek oraz tytuły arystokratyczne (książąt, hrabiów, baronów itd.)

Question 2

Czym jest absolutyzm?

Answer 2

System rządów, w którym pełnia władzy spoczywa w ręku króla. Rządzący może samodzielnie stanowić prawa, nakładać nowe podatki i podejmować decyzje o wojnie i pokoju. Mianuje i odwołuje urzędników oraz posiada całkowitą władzę nad armią. Może również bez wyroku sądu, więzić poddanych lub skazywać ich na wygnanie.

Question 3

Czym jest nobilitacja?

Answer 3

Nadanie szlachectwa.

Question 4

Czym jest merkantylizm?

Answer 4

Doktryna i polityka ekonomiczna oparta na przekonaniu, że o dobrobycie państwa decydują jego zasoby złota i srebra oraz pieniędzy. Zwolennicy merkantylizmu uważali, że należy dążyć do uzyskania dodatniego bilansu handlowego, czyli przewagi eksportu nad importem towarów z zagranicy. W ten sposób państwo miało zarabiać na sprzedaży własnych produktów, ograniczać odpływ złota i srebra z kraju spowodowany kupnem towarów od cudzoziemców, a co za tym idzie - powiększać swoje zasoby kruszców.

Question 5

Kim byli purytanie?

Answer 5

W XVI i XVII w. zwolennicy reformy Kościoła anglikańskiego, która miała polegać na usunięciu pozostałości katolicyzmu z liturgii i teologii. Postulowali m.in. uniezależnienie Kościoła od władzy świeckiej, uproszczenie obrzędów, rezygnację z szat liturgicznych, obrazów i rzeźb zdobiących kościoły czy używania instrumentów muzycznych podczas nabożeństw.

Question 6

Czym jest monarchia parlamentarna?

Answer 6

Ustrój polityczny, w którym król pełni funkcję głowy państwa, a rządzący ministrowie muszą do swych działań uzyskać poparcie parlamentu. Opisuje go formuła: “król panuje, ale nie rządzi”. Z kolei ustrój polityczny, w którym konstytucja określa zakres i sposób sprawowania władzy przez króla i organy przedstawicielskie, nazywany jest monarchią konstytucyjną.

Question 7

Czym jest kontrybucja?

Answer 7

Danina pobierana w czasie wojny od ludności okupowanego terytorium. Także odszkodowanie płacone przez państwo, które przegrało wojnę.

Question 8

Czym jest opera?

Answer 8

Gatunek sztuki scenicznej łączący muzykę, śpiew, taniec i grę aktorską. Dzieło operowe ma fabułę opowiadaną przez libretto, recytowane lub śpiewane przez solistów i chór. Składa się z partii orkiestrowych, solowych i chóralnych.

Question 9

Czym jest oratorium?

Answer 9

Utwór o tematyce biblijnej lub mitologicznej wykonywany przez solistów, chór i orkiestrę, łączący partie muzyczne i recytowane.

Question 10

1618 - 1648 r.

Answer 10

Wojna trzydziestoletnia

Question 11

1624 - 1642 r.

Answer 11

Kardynał Richelieu pierwszym ministrem króla Francji

Question 12

1643 - 1715 r.

Answer 12

Panowanie Ludwika XIV

Question 12

1642 r.

Answer 12

Wybuch wojny domowej w Anglii

Question 13

1643 - 1660 r.

Answer 13

Jules Mazarin pierwszym ministrem króla Francji

Question 14

1649 r.

Answer 14

Ścięcie Karola I; ustanowienie republiki w Anglii

Question 15

1653 - 1658 r.

Answer 15

Oliver Cromwell Lordem Protektorem Republiki Anglii, Szkocji i Irlandii

Question 16

1660 r.

Answer 16

Przywrócenie monarchii w Anglii

Question 17

1679 r.

Answer 17

Habeas Corpus Act

Question 18

1688 - 1689 r.

Answer 18

Chwalebna (sławetna) rewolucja.

Question 19

1685 r.

Answer 19

Odwołanie edyktu nantejskiego

Question 20

Wymień strony walczące podczas wojny trzydziestoletniej.

Answer 20

-Cesarz, książęta Katoliccy Rzeszy, Hiszpania
-Szwecja, Francja, Holandia, Dania (przejściowo), Książęta Protestanccy Rzeszy

Question 21

Na czym polegała defenstracja praska?

Answer 21

23 maja 1618 r. w zamku królewskim na Hradczanach w Pradze doszło do kłótni między przedstawicielami protestanckiej czeskiej szlachty, a katolickimi wysłannikami cesarza, podczas której ci ostatni zostali wyrzuceni przez okno. Nikomu nic się nie stało, jednak samo zdarzenie wywołało skandal i stało się przyczyną buntu.

Question 22

Wymień przyczyny wojny trzydziestoletniej.

Answer 22

-Narastające konflikty w Europie w XVI w. o dominację nad morzem Bałtyckim, o panowanie nad Węgrami
-Rywalizacja na tle religijnym
-Rywalizacja o hegemonię między dynastiami Habsburgów i Francuskich Walencjuszy.
-Defenestracja Praska

Question 23

Wymień etapy wojny trzydziestoletniej.

Answer 23

1. Etap Czeski (1618-1622 r.)
2. Etap Duński (1622-1629 r.)
3. Etap Szwedzki (1630-1635 r.)
4. Etap Francuski (1635-1648 r.)

Question 24

1648 r.

Answer 24

Pokój westfalski

Question 25

Skutki pokoju westfalskiego.

Answer 25

-ograniczenie potęgi Habsburgów w Europie, danie korzyści przeciwnikom cesarza
-Francja otrzymała Alzację oraz kilka miast w cesarstwie
-Szwecja umocniła się na południowych wybrzeżach Bałtyku, zajmując część Pomorza Zachodniego ze Szczecinem
-Uniemożliwił wzmocnienie władzy w cesarskiej Rzeszy i na długie lata ugruntował niezależność książąt niemieckich
-odstąpiono od zawartej w pokoju augsburskim zasady, gdzie rządzący decydowali o wyznaniu poddanych, Swobodę wyznaniową zagwarantowano jednak tylko katolikom, luteranom i kalwinistom.
-uzyskanie niepodległości i suwerenności przez Związek Szwajcarski
-zniszczenie dużych połaci kontynentu
-straty demograficzne

Question 26

Opisz prawo w Anglii.

Answer 26

W Anglii nigdy nie została uchwalona konstytucja rozumiana jako jeden akt prawny regulujący ustrój państwa. Obowiązują tam liczne ustawy, uchwalane od średniowiecza. Do najważniejszych z nich należą “Deklaracja praw” i “Habeas Corpus Act”, czyli prawo z 1679 r. zabraniające uwięzienia kogokolwiek bez pisemnego nakazu sądowego.

Question 27

Wymień przyczyny wojny domowej.

Answer 27

-dążenie burżuazji do likwidacji pozostałości feudalnej
-konflikty na tle religijnym (oprócz anglikanizmu pojawił się purytanizm)
-konflikty króla, który dążył do absolutyzmu z parlamentem, który stanowczo się zapierał
-w 1628 r. parlament przedstawił petycję o prawach

Question 28

Opisz rządy Olivera Cromwella.

Answer 28

W 1649 r. po ścięciu króla Anglia po raz pierwszy i ostatni zostaje republiką, a rządy przejmuje Oliver Cromwell, który przyjmuje tytuł lorda protektora. Po jego śmierci rządy obejmuje jego syn, które są nieudolne i w 1660 r. Anglia ponownie staje się monarchią.

Answer 29

Wydarzenia z lat 1688-1689, nazwane chwalebną (sławetną) rewolucją, doprowadziły do utrwalenia w Anglii monarchii parlamentarnej. System ten ukształtował się w pełni w XVIII w., po połączeniu w 1707 r. Szkocji i Anglii unią realną. Od tego momentu państwo nazywano Zjednoczonym Królestwem Wielkiej Brytanii.

Question 30

Wymień władców dążących do absolutyzmu.

Answer 30

-Henryk IV Burbon
-Ludwik XIII
-Ludwik XIV (król słońce)

Question 31

Wymień osiągnięcia króla Słońce.

Answer 31

-umocnienie administracji
-reformy gospodarcze
-Ludwik XIV był zwolennikiem merkantylizmu
-reorganizacja armii
-dbałość o rozwój oświaty

Question 32

Przyczyny absolutyzmu francuskiego.

Answer 32

-kryzys gospodarczy
-wzrost znaczenia mieszczaństwa
-Francja przekształciła się w monarchię kolonialną

Question 33

Wymień cechy charakterystyczne architektury barokowej.

Answer 33

-świątynie miały bogato zdobione fasady, dzielone kolumnami lub naśladującymi je płaskimi elementami dekoracyjnymi zwanymi pilastrami; fasady wieńczyły wzorowane na budowlach starożytnej Grecji frontony, czyli trójkątne szczyty; typowym rozwiązaniem były również nisze, w których umieszczane były rzeźby świętych
-łączenie przeciwieństw np. linii prostych z łukami i falami
-przed głównym wejściem pałacu znajdował się dziedziniec otoczony murem lub parkanem, po drugiej stronie rezydencji rozciągał się ogród, w którym drzewa i krzewy miały geometryczne formy, aleje i trawniki były tak samo równe
-przykładem był pałac w Wersalu, jezuicki kościół Najświętszego Imienia Jezus w Rzymie (II Gesu)

Question 34

Wymień cechy charakterystyczne rzeźby i malarstwa barokowego.

Answer 34

-doskonała znajomość anatomii
-rzeźbiono postacie pełne dynamiki, która miała wyrażać gwałtowne lub intensywne uczucia
-charakterystyczne dla baroku są przesadne, teatralne gesty i wyrazista mimika ukazywanych osób
-malarze umiejętnie operowali światłem i cieniem oraz perspektywą
-przedstawiane sceny były dynamiczne, pełne ruchu i często wywoływały uczucie niepokoju, spotęgowane przez kontrast między obszarami rozjaśnionymi, a zaciemnionymi
-tematy religijne, mitologiczne i historyczne

Question 35

Wymień cechy charakterystyczne literatury, teatru i muzyki barokowej.

Answer 35

-kwiecisty, dworny i ozdobny styl, wymyślna składnia oraz niecodzienne metafory i rozbudowane porównania
-istotny był koncept - oryginalny pomysł, ciekawy sposób ujęcia tematu
-utwory komponowane na zasadzie przeciwstawienia dwóch pojęć

Question 36

Wymień metody poznawania rzeczywistości, które powstały w okresie baroku.

Answer 36

racjonalizm - przekonanie, że prawdziwą wiedzę człowiek może osiągnąć za pomocą samego rozumu; twórca: Kartezjusz
empiryzm - stwierdzenie, że prawdziwa wiedza pochodzi wyłącznie z wcześniejszych obserwacji i doświadczeń; twórca: Isaac Newton