Hipotalamo-hipofizer Aks Flashcards
Endokrin sistem merkezleri?
- Hipotalamus (tersiyer-santral)
- Hipofiz (sekonder-santral)
- End organ (primer-periferik)
Hipotalamik inhibisyon altında olan hipofizer hormon?
Prolaktin. Hipofiz sapı kesisi veya hipotalamik lezyon varlığında artar !
Dopamin etkisi ile inhibisyon olur.
Ön hipofizde hormon sentezleyen hücreler arasında en çok bulunan?
Somatotrop hücreler. Hipofiz sapı veya hipotalamik lezyon varlığında ilk ve en çok etkilenen hormon GH.
Glisemi ile doğru orantılı hormonlar? (Antiinsülinik)
-GH
-Kortizol
-Adrenalin
-Glukagon
ACTH yüksekliği ce hiperpigmentasyon yapan hastalıklar?
-Cushing hastalığı
-Ektopik Cushing sdr
-Nelson sdr
-Addison sdr
—MSH, ACTH sentezlenirken beraberinde sentezlenir, benzer yapıları vardır.
Sekonder ve primer adrenal yetmezlik kıyaslaması?
Sekonder: Sorun hipofizde, ACTH düşük, kortizol düşük fakat RAAS sağlam olduğundan Aldosteron ve Renin normal!
Primer: Sorun adrenal bezde, RAAS çalışmaz, Aldosteron düşük, Kortizol düşük, ACTH normal
Hipofizer adenom basısına bağlı gelişen görme defekti?
Bitemporal hemianopsi (optik kiasma basısı)
Kraniofarenjioma vaka sorusu ipuçları?
Çocuk/genç
Hipotalamus/hipofiz yetmezliği bulguları (Boy kısalığı)
Bası bulguları (nörolojik)
Suprasellar kistik kalsifik kitle
Kallman Sdr.?
Bulbus olfactorius agenezisi (anosmi) + Hipogonadotropik hipogonadism (cinsel fonksiyon bozukluğu)
Hipotalamusu en çok etkileyen tümörler?
-Hipofizer tümörler en çok
-En sık primer tümör ise kraniofarenjioma
Hipofiz yetmezliği en sık nedenleri?
Hipofiz adenomu
İlaç: imünoterapi
Hipofiz hasarında hormonların etkilenme sırası ve yetişkinlerde en erken bulgu veren?
GH > FSH-LH > TSH > ACTH
(Büyüdüm, Gonadlandım, Tiroidle, Kanatlandım)
En erken bulgular yetişkinlerde FSH-LH eksikliğinden kaynaklanır, GH eksikliği farkedilmez.
Panhipopitüitarism farkı?
Hipotalamik ise: Hiperprolaktinemi + diğerlerinin düşüklüğü + ısı, susama, iştah kaybı
Hipofizer ise: PRL dahil tüm ön hipofizer hormonlar düşük.
Ayırıcı: PRL
Postpartum kadında hipofiz yetmezliği?
PRL yüksek, adenom kitle, baş ağrısı, görme kaybı —> Lenfositik infiltrasyon
PRL düşük, nekroz, laktaston ve menstruasyon kaybı —> Sheehan Sdr.
Sheehan Sdr.?
Hipoprolaktinemi: Laktaston yok
Düşük FSH&LH: Amenore
Doğumda aşırı kanayan kadın
=Hipofiz nekrozu (Gebeler hipoksemiye daha duyarlı)
—> Tedavi: Steroid
Lenfositik hipofizit?
Hiperprolaktinemi
Hipofizde adenomu andıran kitle
Baş ağrısı, görme kaybı
Sedimentasyon hızında artış
Etkilenme sırası: ACTH, TSH, FSH&LH, GH (Ters)
—> Tedavi: Steroid
Hipofizer apopleksi?
Genellikle Adenom öyküsü + Ani başlayan şiddetli baş ağrısı, kusma, nörolojik bulgular (görme kaybı, bilinç kaybı)
Eğer Nöro bulgu + > Cerrahi
Nöro bulgu - > Steroid
Hipofiz yetmezliği laboratuvar bulguları?
Anemi (ACTH, TSH düşük)
Hiponatremi (ACTH, TSH düşük)
Hipoglisemi (ACTH, GH düşük)
Potasyum? Normal çünkü RAAS sağlam
İnsülin tolerans testi?
Hem GH hem ACTH eksikliğinin gösterilmesinde kullanılır. İnsülin verildiğinde glükozun düşmesi ile ACTH ve GH artmalı.