Het ‘Object’ van de Orthopedagogiek

Question 1

Heilpedagogiek

Answer 1

• Enerzijds ‘echte pedagogiek’
• Anderzijds een tussengebied tussen geneeskunde en pedagogiek
• Object = helen (genezen maar ook morele betekenis) van beperkingen, gedragsproblemen, leerproblemen, …

Question 2

Kritieken op heilpedagogiek

Answer 2

1. Heilpedagogiek lijkt zo slechts een toegepaste wetenschap, gebaseerd op psychopathologie, en geen autonome wetenschap
2. Vele beperkingen zijn niet te genezen
3. Orthopedagogiek is een opvoedkundige wetenschap, geen paramedische
4. Opvoeden beoogt niet te genezen of gezond maken maar is gericht op groeien en ontwikkelen als mens

Question 3

kritiek speciale pedagogiek/orthopedagogiek

Answer 3

1. Zijn kdn met een beperking anders
2. Zijn ‘kdn met beperking’ het object van Orthopedagogiek?
3. Veel nadruk op het speciale i.p.v. op analogie met gewone
4. Andere kdn (zonder beperking) behoeven misschien ook speciale opvoeding

Question 4

Drievoudige oorsprong

Answer 4

1. Vakgebied Onderwijs, aan kdn met een beperking
2. Vakgebied Residentiële zorg, voor verwaarloosde kdn en jeugdige delinquenten
3. Vakgebied Ambulante hulpverlening, aan ouders en kdn om een uithuisplaatsing te voorkomen

Question 5

Orthopedagogiek als wetenschap evolueerde historisch in drie fasen

Answer 5

1. opvoeding van het afwijkende kind
   => accent ligt op het kind met tekorten, afwijkende kind, ontwikkelingsbelemmeringen, …
2. hulp aan het kind in opvoedingsnood
   => accent ligt op moeilijkheden bij het opvoeden van het kind met een tekort, en de oorzaak ligt nog grotendeels bij het kind met zijn tekort
3. hulp in de problematische opvoedingssituatie
   => opvoeden is dialogisch, dus opvoedingsproblemen hebben niet alleen te maken met het kind

Question 6

Hanselmann

Answer 6

Heilpedagogiek is de leer over de opvoeding, het onderwijs en de maatschappelijke zorg mbt alle kinderen van wie de lichamelijk-psychische ontwikkeling blijvend wordt belemmerd en dit door zowel individuele als sociale factoren

Question 7

Paul Moor

Answer 7

othopedagogen: minder gericht op het defect maar wel op ontwikkeling
Object van de ‘Heilpedagogiek’ is de opvoeding van het kind met ontwikkelingsbelemmeringen

Question 8

Vliegenthart

Answer 8

“Het gaat om “de opvoeding van al die kdn in wie door zeer verschillende oorzaken blijvend of gedurende lange tijd zo ernstige belemmeringen in het verloop der opvoeding aanwezig zijn of te voorzien zijn dat de in de cultuurgemeenschap voor de grote massa van de jeugd gebruikelijke opvoedingsvormen niet tot een voor het kind en/of gemeenschap acceptabel resultaat voeren

Question 9

Ter Horst

Answer 9

Orthopedagogiek

is een menselijke planwetenschap die als veld van actie de POS heeft: dit is een opvoedingssituatie die zodanig leed met zich meebrengt dat men meent niet verder te kunnen

Question 10

POS volgens Horst

Answer 10

= actiefveld
wordt beleefd als uitzichtloos
zonder professionele hulp niet weer perspectief-biedend

vooral OPVOEDERS in vizier gehouden

Question 11

elementen van POS volgen Horst

Answer 11

1.kind,
2. opvoeders,
3. omgeving van kind (direct en indirect) en
4. werkelijkheid achter omgeving van het kind.

Question 12

Grondvormen

Answer 12

aanraken, verzorging, maaltijden bereiden, feesten, erop uit trekken, werken, kdn iets leren, een gesprek voeren, bijtanken

Question 13

oorzaak POS volgens Ter Horst

Answer 13

het kind (F en D werkingssfeer)
de omgeving waarmee het kind in aanraking komt (O en I werkingssferen)
de werkelijkheid achter de omgeving

Question 14

menselijke bestaanswijzen

Answer 14

1. humane niveau
2. fysische niveau
3. Biotische niveau
4. animale niveau

Question 15

Drie horizontale relaties

Answer 15

1. Directe omgeving (O-sfeer)
2. Indirecte omgeving (I-sfeer)

3.Omgeving achter de werkelijkheid (bv. huwelijksrelatie van de ouders)

Question 16

De orthopedagogiek is volgens Kok

Answer 16

de studie van het handelen, meer in het bijzonder van het specifiek pedagogisch handelen dat een pedagogisch antwoord zoekt en geeft op de problematiek die in de opvoedingssituatie is ontstaan

Question 17

Animal educandum

Answer 17

Opvoeding in functie van het humane bestaan, zoals conceptie-voeding-rust in functie van doorgeven biologisch leven

Question 18

doel opvoeden volgens Kok

Answer 18

optimaliseren ontwikkelingsproces, zonder te weten waar dit heen leidt

Question 19

3 assen Kok

Answer 19

1. Affectieve as (r-as), ingebed zijn in menselijk contact

2.Cognitieve as (s-v), het kunnen analyseren & flexibiliteit
Structuur en Variëren
3.Conatieve as (h-z), eigenheid

Question 20

Kritiek op ‘assen’ Kok

Answer 20

Gebrek aan betrouwbaarheid en validiteit
Communicatie andere disciplines onmogelijk
Hoe bestaande classificatiesystemen (zoals DSM, ASEBA, ….) gebruiken, hoe van DSM naar ‘beantwoorden pedagogische vraag’?

Question 21

De Fever - Integrerend Orthopedagogisch Model

Answer 21

POS is een falende afstemming tussen vraag (kind) en antwoord (opvoeders)
- opvoeders begrijpen vraag niet
- willen vraag niet begrijpen (misbruik, …)
- opvoeder kan antwoord niet geven

Question 22

Orthopedagogische hulp volgens De Fever

Answer 22

kundig de vraag lezen en een adequaat antwoord formuleren, dat wil zeggen:
1. Classificeren stoornis (wanneer stoornis)
2. Onderzoeken en analyseren verklaringsmodellen van stoornis
3. Afleiden orthopedagogische vraag

Question 23

orthopedagogisch handelen volgens de Kok

Answer 23

1e graadsstrategisch handelen
= situatiehantering (structureren versus variëren)
klimaatcreatie (koel-zakelijk versus warm)
opvoederpresentatie (sturend versus sensitief)

2e graadsstrategisch handelen
behandelen (specifieke technieken)
congruent met opvoedproces

3e graadsstrategisch handelen
= persoonlijke inkleuring van de behandeling

Question 24

stromingen opvoedingsprobleem

Answer 24

1. Descriptieve orthopedagogiek
2. Prescriptieve en normatieve orthopedagogiek:

Question 25

descriptieve orthopedagogiek

Answer 25

Gedragswetenschappen
Kennis en verklaren
Effectieve metoden
Opvallende kind

Question 26

Prescriptieve en normatieve orthopedagogiek:

Answer 26

Agogische wetenschappen
Hulpverlenen
Opttimaliseren van opvoedprocessen
POS

Question 27

Minimale rationaliteit

Answer 27

Ontwikkeling als persoon
basale niveau = mens als kiezer
excellente niveau = autonoom, kritisch en creatief

Question 28

Minimale moraliteit

Answer 28

Accepteert morele regels van zelfzuchtig iemand
Basisregels ivm bescherming en veiligheid

Question 29

Object Orthopedagogiek

Answer 29

de hulpverlening aan en de preventie van situaties die als interne of externe opvoedingsimpasse kunnen worden bestempeld

Question 30

Empirische cyclus

Answer 30

Observatie
inductie
deductie
toetsing

Question 31

Wisselwerking tussen hermeneutisch-interpretatieve en empirisch-analytische

Answer 31

probleemstelling
diagnose
plan
ingreep
evaluatie

Question 32

DEFINITIE ORTHOPEDAGOGIEK

Answer 32

= de wetenschappelijke studie van de preventie van en de hulpverlening aan zij die betrokken zijn of dreigen te worden betrokken bij ernstige opvoedingsproblemen

opvoedingsproblemen kunnen worden omschreven als een interne of externe opvoedingsimpasse

Question 33

Criteria orthoped zorg (Vliegenthart)

Answer 33

1. Aard, ernst, duur stoornis/beperking
2. Vraag of speciale middelen of technieken nodig zijn
3. vraag naar het subj belevingsmoment door het kind

Question 34

verschuiving van kind -> gezin

Answer 34

1. systeemtheorie
2. hechtingstheorie
3. onduidelijker worden opvoedingsdoelen