Het KB 78: regeling van de beroepsuitoefening

Question 1

Echte kaderwet

Answer 1

•Minimale wettelijke organisatie van de beroepsuitoefening
–voor sommigen louter titelbescherming
–voor anderen echte beroepsbescherming met strafrechtelijk gesanctioneerd monopolie
•Regeling van advies- en controle-organen
•Minimale beroepsregels
–In omgang met patiënten
–Intercollegiaal èn interdisciplinair

•Vormt wettelijke basis voor recente maatregelen in kader van kostenbeheersing in ziekteverzekering
–Aanbodbeperking met commissie ‘Planning medisch aanbod’
– Peer review en permanente vorming
–Regeling inhoud van medisch dossier
–Regeling structuur praktijken

Question 2

Geregelde beroepen

Answer 2

•Geneeskunst
–Geneeskunde
•Geneeskunde
•Tandheelkunde
–Artsenijbereidkunde
•Verpleegkunde
•Zorgkunde
•Kinesitherapie

•Vroedvrouwkunde
•Ambulancier-hulpverlener
•(11 verschillende) Paramedische beroepen
•Vanaf 1 september 2016
–Klinisch psycholoog
–Klinisch orthopedagoog

•Paramedische beroepen
–Nog niet allemaal geregeld
–Zeer verschillend beschermingsniveau
–Reeds (min of meer) geregelde beroepen
•Apothekersassistent
•audioloog
•bandagist, orthesist, prothesist,
•diëtist
•ergotherapeut

•
•Specialist laboratorium, biotechnologie en menselijke erfelijkheidstechniek
•Logopedist
•orthoptist
•technoloog medische beeldvorming
•podoloog
•vervoer van patiënten (andere dan ambulancier-hulpverlener)

Question 3

Uitoefening geneeskunde

Answer 3

•Wet regelt echt artsenmonopolie (met strafrechtelijke sancties)
•Monopolie is exclusief
–uitzondering 1: tandheelkundigen (art. 3)
–uitzondering 2: vroedvrouwen (art. 2 § 2)
•Monopolie is (theoretisch) algemeen: elke arts mag alle voorbehouden handelingen stellen

•Algemeenheid van het monopolie wordt illusie
–Door zorgvuldigheidsbeginsel
–door specialisatie in kader van ziekteverzekering
•22 erkende specialiteiten
•erkenning is voorwaarde voor terugbetaling van specialistische prestaties

–door regeling van bijzondere beroepstitels (art. 35quater)
•12 erkende beroepstitels
•oude en ‘nieuwe’ specialiteiten
–urgentiegeneeskunde
–intensieve zorgen
–functionele en professionele revalidatie gehandicapten
–Beheer van gezondheidsgegevens
•Met steeds groter belang, vooral in ziekenhuiswetgeving
–Voor erkenningsnormen van ziekenhuisdiensten
–Voor regeling van gespecialiseerde ‘functies’ en ‘zorgprogramma’s (die langzaam ‘diensten’ vervangen)

Question 4

Voorwaarden tot uitoefening

Answer 4

•Diploma
–arts in Vlaamse Gemeenschap
–regeling voor EU-onderdanen in art. 44bis-44 octies decies
•Inschrijving Orde der Geneesheren
•Visum

Question 5

Visum

Answer 5

•Uitgereikt door Directoraat-generaal Gezondheidsberoepen (van FOD Volksgezondheid)
•Visum kan ingetrokken worden door Provinciaal Geneeskundige commissie (PGC)
–Bij verlies van lichamelijke of psychische geschiktheid met risico’s voor patiënten
–Bij strafrechtelijke veroordeling wegens beroepsgerelateerde feiten (door provinciale geneeskundige commissie)

•Arts wordt steeds vooraf gehoord
•Intrekking van visum kan slechts na expertise over lichamelijke of geestelijke geschiktheid (na eventuele voorlopige intrekking voor twee maanden)
•Intrekking van het visum
–is geen straf, maar maatregel
–effect is wel gelijk aan tuchtrechtelijke schorsing

•Behoud van het visum kan ook afhankelijk gemaakt worden van voorwaarden (zoals behandeling, begeleiding, controle)
•Sinds 2014 ook mogelijkheid tot ‘schorsing van het visum’
– bij indicaties van ernstige gevaren voor volksgezondheid of patiënten
–mits unanimiteit PGC
–met mogelijkheid om meteen te schorsen en betrokkene te horen binnen acht dagen

Question 6

Onwettige uitoefening van geneeskunde

Answer 6

•zeer ruime delictsomschrijving
•wapen in strijd tegen kwakzalverij en misbruik patiënten
•ook speerpunt in discussies over
–aflijning tussen geneeskunde en ondersteunende beroepen
–alternatieve of niet-conventionele geneeswijzen

•Voorbehouden terrein voor artsen is negatief omschreven door kwalificatie van ‘onwettige uitoefening’ (art. 2, § 1, al. 2)
•onwettig is
–gewoonlijk
–handelingen stellen
–die tot doel hebben
–of worden voorgesteld tot doel te hebben

•onderzoeken van de gezondheidstoestand
•opsporen van ziekten en gebrekkigheden
•stellen van de diagnose
•instellen of uitvoeren van behandeling van
–fysieke of psychische
–echte of vermeende
–pathologische toestand
•Inenting
–Essentieel is stellen diagnose en instellen (bepalen) van therapie

Question 7

Niet conventionele geneeswijzen

Answer 7

•Over ‘alternatieve’ geneeswijzen:
–wet van 29 april 1999 (‘wet Colla’) betreffende de niet-conventionele geneeswijzen
–expliciet bedoeld voor
•homeopathie
•chiropraxie
•osteopathie
•acupunctuur

• Richt paritaire commissie in met ‘kamer’ per praktijk
• Kamers moeten adviezen formuleren over beoefeningvoorwaarden beroep
• Beoefenaars kunnen zich individueel registreren

•Uitvoering van wet verloopt uiterst moeizaam
–In 2014 eerste KB omtrent homeopathie (voorbehouden aan houders van diploma van arts, tandarts of vroedvrouw, mits (nog onbestaand) diploma homeopathie en slechts binnen hun bevoegdheid)
–Voor osteopathie: verdeeld advies van paritaire commissie

Question 8

Enkele regelen van beroepsuitoefening

Answer 8

•KB 78 bevat geen integrale regeling van
–verhoudingen artsen-patiënt
–verhoudingen tussen artsen
•Voor verhouding met patiënten
–rechtspraak
–code geneeskundige plichtenleer
–wet patiëntenrechten
•Voor verhoudingen met collega’s: code van geneeskundige plichtenleer

Question 9

Medisch-farmaceutische cumulatie

Answer 9

•principe (art. 4bis)
•Wil voorschrijven en bereiden en verkopen van geneesmiddelen principieel scheiden
•uitzonderingen
–geneesmiddelenmonsters (art. 4 § 2 2°)
–venerische ziekten (art. 4 § 2 3°)
–Geneesmiddelen voor onderzoek (art. 4 § 2 7°)
•toedienen van geneesmiddelen (uit urgentietrousse) is geen artsenijbereidkunde

Question 10

Continuïteit der zorgen

Answer 10

• Principe (art. 8 § 1) – Een ‘in uitvoering zijnde behandeling’ mag niet onderbroken worden zonder maatregelen om continuïteit van de zorgen (m.i.v. palliatie) te verzekeren
• artikel bevestigt impliciet het (betwist) ‘recht van vrije patiëntenkeuze’ (als spiegelbeeld van vrije artsenkeuze)
• continuïteit der zorgen is voor Orde ook argument in beperking van aantal activiteitscentra

Question 11

Wachtverplichting

Answer 11

•Wachtverplichting èn recht tot deelname aan wacht
•Regeling wachten in ambulant verband overgedragen aan
–beroepsverenigingen
–of bijzondere organisaties
•Slechts overheidstussenkomst bij conflicten of nalatigheid

Question 12

Therapeutische vrijheid

Answer 12

•beginsel: art. 11, al. 1: geen beperkingen bij keuze van middelen voor diagnose en therapie
•In moderne opvatting: ‘professionele autonomie’ (term gebruikt in art. 130 § 1 Ziekenhuiswet) – keuze van middelen voor diagnose en therapie mag enkel verlopen volgens medisch-wetenschappelijke standaarden
•Beperkingen op therapeutische vrijheid
–zorgvuldigheidsnorm
–guide-lines, consensusregels en peer review (art. 35undecies)
–Interne afspraken binnen instellingen (zoals formularia)

–
–art. 73 Ziektewet (‘binnen de door de gemeenschap ter beschikking gestelde middelen’)
–Meer en meer terugbetalingsregels in ziekteverzekering
•Waarborg voor therapeutische vrijheid door art. 12: clausules die vrijheid schenden ‘worden beschouwd als niet geschreven’beschouwd

Question 13

Overdracht dossier bij opvolging

Answer 13

• beginsel: bij overdracht van verantwoordelijkheid over patiënt moeten ‘alle nuttige of noodzakelijke’ inlichtingen meegedeeld worden
• discussie over persoonlijke notities
• discussie over overdracht aan arts met niet therapeutische taak

Question 14

Recht op honorarium en vergoeding van zorgverleners

Answer 14

uitleg volgt

Question 15

Regulering van vergoeding
in drie verschillende relaties

Answer 15

•(1) Zorgverlener-patiënt
•(2) Zorgverlener-ziekteverzekering
•(3) Zorgverlener-verzorginstelling
•Regulering in verschillende normen:
–Niet volledig op elkaar afgestemd
–Evoluerend
–Soms contrasterend
–Verschillend naargelang (sociaalrechtelijk) statuut van zorgverlener

Question 16

Vergoeding in relatie zorgverlener-patiënt

Answer 16

•Geregeld door:
–Civiel recht
–‘Wet Uitoefening gezondheidszorgberoepen’ (KB 78 – 10 november 1967)
–Met invloed van
•Conventies in ziekteverzekering
•Overeenkomsten tussen zorginstellingen en zorgverleners

•Uitgangspunt:
–De zorgbeoefenaar heeft tegenover de patiënt recht op honorarium
–In beginsel per prestatie
–Te betalen door patiënt
–Bepaald door zorgbeoefenaar

•Art. 15, § 1 WUG:
–Recht op honoraria of forfaitaire bezoldiging
–‘mits eerbiediging van de plichtenleer’
•Voorwaarden
–Geleverde prestatie (voor het niet respecteren van afspraak: mogelijk schadevergoeding, maar geen honorarium)
–Geoorloofde prestatie
–Niet voor experimenten

•In beginsel wordt het bedrag van het honorarium vrij bepaald door de zorgbeoefenaar (art. 15, § 2 WUG)
•Talrijke uitzonderingen op vrije bepaling:
–Plichtenleer
–Impact conventie voor geconventioneerde artsen
–Wettelijke beperkingen voor niet-geconventioneerden (wacht, opname via spoed, individuele kamer om medische redenen..)
–Tariefregulering (expertises, arbeidsongevallen enz.)
–Contractuele beperkingen (bvb. door overeenkomst met ziekenhuis)

Question 17

De impact van de ziekteverzekering

Answer 17

•Uitgangspunt:
–De patiënt betaalt de beroepsbeoefenaar
–Patiënt kan als sociaal verzekerde
•Op basis van ‘getuigschrift van verstrekte’ zorgen
•Geheel of gedeelte van betaald honorarium terugkrijgen van zijn verzekeringsinstelling
•Met variabele tussenkomst in functie van sociale positie:
–OMNIO
–MAF

•Uitzondering: derde-betalers-regeling:
–Ziekteverzekering betaalt aan
•Zorgenverstrekker
•Of verzorgingsinstelling (werkgever van zorgenverstrekker)
–Patiënt betaalt aan zorgenverstrekker enkel persoonlijk aandeel (of ‘remgeld’)

•Derde-betalersregeling is verplicht voor:
–Alle zorgen verstrekt in ziekenhuizen aan opgenomen patiënten (waaronder ook daghospitalisatie)
–Behalve voor ambulant verzorgde patiënten

•Kan bij ambulante verzorging:
–Voor facturering GMD en diabetespas
–Bij opname in centrum voor verzorging van kinderen, bejaarden of mindervaliden
–Bij opname in centrum voor GGZ, gezinsplanning of voor opvang van verslaafden
–Bij verzorging van bepaalde categorieën van gerechtigden (recht op verhoogde tegemoetkoming, verhoogde kinderbijslag, zes maanden werkloos, ‘individuele financiële noodsituatie’)

Question 18

Akkoorden tussen ziekteverzekaars en zorgverstrekkers

Answer 18

•Belgische ziekteverzekering werkt met stelsel van ‘inclusieve contractering’:
–Akkoord tussen verzekeringsinstellingen en vertegenwoordigers van zorgverstrekkers
–Akkoorden laten terugbetaling toe voor diensten van alle zorgenverstrekkers
–Binden alle zorgenverstrekkers (tenzij zij die individueel uittreden)

•In akkoordencommissie (binnen RIZIV) worden akkoorden onderhandeld tussen
–Verzekeringsinstellingen (ziekenfondsen)
–Vertegenwoordigers van representatieve organisaties
–Binnen globaal budgettair kader

•Akkoorden bepalen voor diverse beroepen
–Honoraria
–Evolutie honoraria
–Voorwaarden voor terugbetaling
–Correctiemaatregelen indien budgettaire objectieven niet gehaald worden

•Voor artsen en tandartsen: conventie treedt pas in werking indien binnen 45 dagen na publicatie:
–Minder dan 40 pct. van specialisten of tandartsen
–Minder dan 50 pct. van huisartsen
–Gebruik gemaakt heeft van mogelijkheid tot weigering

•Elke individuele zorgverlener heeft mogelijkheid om conventie
–Geheel
–Gedeeltelijk
–Niet te aanvaarden
•Systeem werkt met vermoede toetreding. Wie niet reageert binnen 45 dagen ‘wordt geacht toegetreden te zijn’

•Toetreding wordt bevorderd door toekenning sociale voordelen:
–Aanvullend pensioen
–Of vorm van gewaarborgd inkomen

Question 19

•Systeem van potentiële weigering leidt tot drie categorieën van artsen:

Answer 19

–1) Geconventioneerden
–2) Niet geconventioneerden
–3) Gedeeltelijk geconventioneerden

Question 20

Geconventioneerden

Answer 20

•Geconventioneerden moeten de tarieven naleven behalve bij bijzondere eisen of opname in afzonderlijke kamer zonder medische reden

Question 21

Niet-geconventioneerden

Answer 21

•Niet-geconventioneerden moeten tarieven niet naleven behalve bij
–Georganiseerde wachtdienst
–Opname in tweepatiëntenkamers en meerpersoonskamers
–Opname in individuele kamer om medische redenen
–Opname op spoed of IZ
–Opname van kind met begeleidende ouder
–Wanneer geen tweepatiëntenkamers of meerpersoonskamers beschikbaar zijn

Question 22

Gedeeltelijk geconventioneerde

Answer 22

•Gedeeltelijk geconventioneerde artsen:
–Leven het akkoord na zoals geconventioneerden
–Behalve op de vooraf gemelde uren en dagen waarop verbintenistarieven niet zullen nageleefd worden

Question 23

Tariefakkoorden

Answer 23

•Tariefakkoorden worden uitgevoerd via nomenclatuur.
•Bestaat uit lijst van technisch geneeskundige verstrekkingen met
–Rangnummer (bvb 101.032)
–Sleutelletter (bvb. N)
–Coëfficientgetal (bvb. 8)
–Waarde (bvb. 2,578548 EUR)
–Leidend tot honorarium (bvb. 20,63 EUR)

•Met verschillende sleutelletters:
–A en C: toezicht op gehospitaliseerden
–D: beschikbaarheid
–E: verplaatsing
–K: technische verstrekkingen van artsen
–N: adviezen, bezoeken en raadplegingen
–V: vroedvrouwen
–W: verpleegkundigen

Question 24

Vergoeding in de relatie tussen de zorgverlener en verzorginstelling

Answer 24

•Ziekenhuiswet voorziet:
–Verplichte centrale inning van honoraria
–Voor alle bedragen betaald door of voor gehospitaliseerde patiënten
–Door het ziekenhuis of door dienst opgericht door medische raad
–Onder wederzijdse controle
–En volgens reglement van centrale inning

•Vergoeding van ziekenhuisartsen is geregeld door
–Algemene regeling van rechtsverhoudingen
–Individuele oveenkomst

•Ziekenhuisartsen kunnen vergoed worden
–1) per prestatie
–2) op basis van de verdeling van een pool van vergoedingen per prestatie (gevormd voor het gehele ziekenhuis of de dienst)
–3) door een contractueel of statutair bepaald percentage van de vergoeding per prestatie of van een pool van vergoedingen per prestatie
–4) met een wedde
–5) met een vaste vergoeding, te vermeerderen met een aandeel in de pool der vergoedingen per prestatie

•Honoraria worden verminderd met de
–Inningkosten
–De kosten verbonden aan de medische prestaties die niet door het budget van financiële middelen worden gedekt
–Kosten ter verwezenlijking of instandhouding van de medische activiteit in het ziekenhuis

Question 25

Verbod van ‘succes’-honorarium

Answer 25

• beginsel: art. 16 – geen ‘no cure, no pay’
• Verbod op overeenkomsten waarbij honorarium gekoppeld is aan doelmatigheid van behandeling

Question 26

Beperkingen honorariumdeling
en dichotomieverbod

Answer 26

• art. 18: bepaling met vele interpretatieproblemen
• § 1: verbod van verdeling van honoraria (zonder tegenprestatie) onder artsen behoudens bij uitoefening van ‘groepsgeneeskunde’
• Groepsgeneeskunde is gezamenlijk georganiseerde uitoefening van geneeskunde (zoals associaties, maatschappen, groepspraktijken, gezondheidscentra… ).

•§ 2: verbod van lucratieve overeenkomsten met derden in gezondheidszorg (‘zoals producenten geneesmiddelen of prothesen)
–‘wanneer overeenkomst betrekking heeft op het beroep’
–‘ertoe strekt aan de een of de andere rechtstreeks winst of voordeel te verschaffen’

Question 27

De uitoefening van de tandheelkunde

Answer 27

•Voorbehouden gebied tandheelkunde enkel omschreven door definiëring van onwettige uitoefening (art. 3 al. 2)
•Drie bijzondere beroepstitels met belang in ziekteverzekering:
–algemeen tandarts
–specialist in de orthodontie
–specialist in de paradontologie
•Reglementering betreffende tandheelkunde vrij beperkt
–Geen Orde
–Wet betreffende publiciteit (15 april 1958)
–Verouderde regeling inzake voorschrijven van geneesmiddelen (M.B 3 februari 1951)

Question 28

Vroedvrouwkunde

Answer 28

• Vroedvrouw is sinds 2006 niet langer beoefenaar van de geneeskunde met beperkte bevoegdheid maar autonoom gezondheidszorgberoep
• Geregeld in hoofdstuk Iquater WUG en (in 2007 gewijzigd) KB 1991

•Gemachtigd om
–Acht groepen van handelingen autonoom uit te voeren (21 octiesdecies § 1, 1°)
–Drie groepen van handelingen samen met de arts uit te voeren (21 octiesdecies § 1, 2°)

•Autonome bevoegdheden
–Diagnose van de zwangerschap
–Toezicht, zorg en advies tijdens zwangerschap, bevalling en postpartum
–Verrichten van normale bevallingen en eerste zorg aan pasgeborenen en normale zuigelingen (met omschrijving van ‘normale bevalling’ in KB 1991)
–Preventieve maatregelen en opsporen van risico’s bij moeder en kind
–Bij urgentie: de noodzakelijke handelingen in afwachting van medische hulp
–Gezondheidsvoorlichting
–Prenatale opvoeding

•Bevoegdheden als medewerker van de arts: opvang en behandeling van:
–Vruchtbaarheidsproblemen
–Zwangerschappen en bevallingen met verhoogd risico
–Pasgeborenen in ‘levensbedreigende of bijzondere ziektecondities’

Question 29

Sommige handelingen zijn uitdrukkelijk verboden aan de vroedvrouw

Answer 29

•Ondanks omschrijving van autonome (doelgebonden omschreven) ‘activiteiten’ zijn sommige ‘handelingen’ uitdrukkelijk verboden door KB 1991:
–Kunstmatige dilatie baarmoederhals
–Gebruik van de verlostang of de zuignap
–Uitvoeren van verdoving (met bijzondere uitzonderingsregeling)
–Inwendige kering en extractie (behalve bij acute foetale nood)
–Manuele extractie van de placenta (behalve bij urgentie)
–Manuele exploratie van de baarmoeder (behalve bij urgentie)
–Induceren van een zwangerschapsafbreking

Question 30

Verhouding arts-vroedvrouw

Answer 30

•KB 1991 legt bijzondere samenwerkings- en verwijzingsmodaliteiten tussen vroedvrouw en arts op:
–Ook bij autonoom toezicht op de zwangerschap de vrouw aanzetten om tijdens eerste en derde trimester een medisch onderzoek te ondergaan
–Bij vaststelling van pathologische tekens tijdens zwangerschap, bevalling of post-partum
•Beroep doen op een arts
•Of ‘tot de overbrenging naar een ziekenhuis beslissen’
•En ‘de nodige maatregelen nemen’ (‘in afwachting van deskundige medische hulp’)

Question 31

De ‘artsenijbereidkunde’

Answer 31

•Artsenijbereidkunde omvat
–Bereiden
–Te koop aanbieden
–Detailverkoop
–Terhandstelling van geneesmiddelen
–Farmaceutische zorg (met informatie- en adviesverplichting, voor voorschriftplichtige geneesmiddelen èn ‘OTC’-geneesmiddelen)

•Geneesmiddel gedefinieerd in Geneesmidddelenwet 1964 als “elke enkelvoudige of samengestelde substantie, aangediend als hebbende therapeutische of profylactische eigenschappen met betrekking tot ziekten bij de mens; of elke enkelvoudige of samengestelde substantie die bij de mens kan worden gebruikt of aan de mens kan worden toegediend om hetzij fysiologische functies te herstellen, te verbeteren of te wijzigen door een farmacologisch, immunologisch of metabolisch effect te bewerkstelligen, hetzij om een medische diagnose te stellen”

•KB 78 bevat enkel beperkte regeling van beroepsuitoefening
–Regeling van monopolie en bestraffing van onwettige uitoefening
–Wettelijke basis voor vestigingsregeling (art. 4 § 3)
–Wettelijke basis voor delegatie aan apothekersassistenten (art. 6)

•Andere regelen van farmaceutisch recht terug te vinden in
–Geneesmiddelenwet 1964 en uitvoeringsbesluiten
–Wet 1 mei 2006 tot herziening farmaceutische wetgeving
–Reeks Europese richtlijnen en verordeningen over productie, distributie en registratie van geneesmiddelen

Question 32

De kinesitherapie

Answer 32

•Sinds 1995 autonoom statuut
•Bescherming beroepstitel
•Afbakening beroepsinhoud (art. 21bis § 4)
–reeks ‘systematische handelingen’ (1°)
–verrichten onderzoeken en opstellen van balansen (2°)
–concipiëren behandelingen (3°)
–pre- en postnatale gymnastiek (4°)

•Beroep is niet werkelijk autonoom
–Kinesitherapie mag enkel op basis van medisch voorschrift
–Met vermelding van diagnose, gevraagde prestaties en (maximum) aantal behandelingsbeurten
–Mits toestemming van verwijzende arts mag voorgeschreven behandeling aangevuld worden

Question 33

De verpleegkunde

Answer 33

•KB 78 regelt zowel titelbescherming als bescherming beroepsinhoud
•Verpleegkunde mag enkel uitgeoefend worden door dragers van beroepstitel van
–Gegradueerde verpleegkundige
–Verpleegkundige

•Beroepsinhoud omvat drie klassen van prestaties
–Autonome verpleegkundige prestaties (A)
–Technisch verpleegkundige prestaties (B1 en B2)
–Toevertrouwde medische handelingen (C)

•Autonoom verpleegkundige prestaties
–kern van verpleegkundig beroep
–omschreven in art. 21quinquies § 1 a) KB 78
–kunnen zonder instructie van arts
–wel in overleg met arts en ter ondersteuning van diagnose en therapie
–kaderen in ‘globale verpleegkundige verzorging’

•Technisch verpleegkundige verstrekkingen
–Ter ondersteuning van diagnose en therapie
–Lijst van toegelaten prestaties vastgesteld in KB 19 juni 1990
–Met onderscheid tussen
•prestaties waarvoor geen voorschrift van de arts nodig is (B1)
•prestaties waarvoor een voorschrift van de arts nodig is (B2)

Question 34

•Voorschrift kan

Answer 34

•Voorschrift kan
–Geschreven (eventueel elektronisch of per fax)
–Mondeling (eventueel telefonisch of via webcam), met herhaling door verpleegkundige en schriftelijke bevestiging door arts
–Door toepassing van staand order (vooraf vastgesteld behandelingsschema)
• Wijze van werken moet in ziekenhuizen uitgewerkt worden in standaardverpleegplan

Question 35

B1-prestaties

Answer 35

•Voorbeelden van B1-prestaties (zie regelmatig aangepaste bijlage bij KB 18 juni 1990)
–Gebruik van toestellen voor kunstmatige beademing
–Uitvoering van wondverzorging
–Maatregelen ter voorkoming van lichamelijke letsels (fixatie, isolatie, toezicht)
–Meting van parameters

Question 36

•Voorbeelden van B2-prestaties

Answer 36

•Voorbeelden van B2-prestaties
–Cardiopulmonaire resuscitatie met invasieve middelen
–Voorbereiding, toediening van en toezicht op intravenueze perfusies en transfusies
–Afname en behandeling van transfusiebloed
–maag- en darmspoelingen
–uitvoering hemodialyse
–toediening medicatie (subcutaan, intramusculair, intraveneus, via gastro-intestinale catheter, via (door arts geplaatste) epidurale catheter, …)
–assistentie tijdens de anesthesie

•Sommige B2-prestaties kunnen enkel door houders van bijzondere beroepstitel (bijlage IV), o.m.:
–Cardiopulmonaire resuscitatie met invasieve middelen
–Gebruik van toestellen voor bewaken van cardiovasculaire, respiratoire en neurologische stelsels

Question 37

•Toevertrouwde medische handelingen

Answer 37

•Toevertrouwde medische handelingen
–zijn in beginsel medische handelingen
–die krachtens delegatiebevoegdheid (art. 5 § 1 KB 78) door verpleegkundigen kunnen uitgevoerd worden
•Lijst C-prestaties vastgesteld bij KB 18 juni 1990
•Steeds volgens instructies arts

Question 38

Voorbeelden van C-prestaties

Answer 38

•Voorbeelden van C-prestaties (zie
–Toediening chemotherapie
–Bediening toestellen medische beeldvorming
–Voorbereiden en toedienen van vaccins
–Bloedafneming door arteriële punctie

Question 39

Zorgkundige

Answer 39

•‘Nieuw’ gezondheidsberoep (pas geregeld sinds 2001)
•Zorgkundige biedt bijstand aan verpleegkundige
–Zorgverstrekking
–Gezondheidsopvoeding
–Logistiek
•Onder toezicht en coördinatie van verpleegkundige (art. 21sexiesdecies)

Question 40

Ambulancier-hulpverlener

Answer 40

•Geregeld in 2009 (art. 21 vicies)
•Onder hulpverlener-ambulancier wordt verstaan de persoon die specifiek is opgeleid om de arts of de verpleegkundige bij te staan of om (onder hun toezicht) in te staan voor het vervoer van de personen bij dringende geneeskundige hulpverlening
Ambulancier-hulpverlener kan bij (afzonderlijk KB) gemachtigd worden om verpleegkundige handelingen te stellen

Question 41

Paramedische beroepen

Answer 41

•Verzamelnaam voor reeks van sterk verschillende beroepen
•Belast met
–Technische hulpprestaties bij stellen van diagnose of uitvoeren van de behandeling
–Uitvoeren van gedelegeerde medische handelingen
–Uitvoeren van gedelegeerde pharmaceutische handelingen

•Per beroep afzonderlijk KB, thans elf geregelde beroepen:
–Apothekersassistent
–audioloog
–bandagist, orthesist, prothesist,
–diëtist,
–ergotherapeut,
–Specialist laboratorium, biotechnologie en menselijke erfelijkheidstechniek
–Logopedist
–orthoptist
–technoloog medische beeldvorming
–podoloog
–vervoer van patiënten (andere dan ambulancier-hulpverlener)

•KB is zeer belangrijk voor
–Omschrijving beroepsinhoud
–Erkenningsvoorwaarden inzake opleiding en ervaring
–Relatie met voorschrijvende of delegerende artsen

Question 42

Geestelijke gezondheidszorgberoepen

Answer 42

•Wet van 4 april 2014 voert nieuwe beroepen in
–Klinisch psycholoog
–Klinisch orthopedagoog
–en nieuwe discipline (buiten KB 78): psychotherapie
•Wet treedt in werking op 1 september 2016

Question 43

Klinisch psycholoog
en klinisch orthopedagoog

Answer 43

• Klinisch psycholoog en klinisch orthopedagoog zullen twee nieuwe autonoom opererende gezondheidsberoepen onder KB 78 worden
• Met titelbescherming èn beroepsbescherming

•Stelsel van erkenning nog nader uit te werken bij KB
–Voor houders van universitair diploma
–Na advies van nieuwe federale raad voor ‘klinische psychologie en orthopedagogiek’
–en via erkenningscommissie

• Klinische psychologie is het ‘gebruikelijk verrichten van autonome handelingen die tot doel hebben of worden voorgesteld tot doel te hebben, bij een mens en in een wetenschappelijk onderbouwd klinisch psychologisch referentiekader, de preventie, het onderzoek, het opsporen of stellen van een psychodiagnose van echt dan wel ingebeeld psychisch of psychosomatisch lijden en die persoon te behandelen of te begeleiden’
• Klinische orthopedagogiek is ‘in een wetenschappelijk referentiekader (…) gebruikelijk verrichten van autonome handelingen die de preventie, het onderzoek en het opsporen van problemen in verband met de opvoeding, het gedrag, de ontwikkeling of de scholing bij personen tot doel hebben en de behandeling of begeleiding van die personen’
• Nieuwe doorverwijzingsverplichting: ‘Elke beoefenaar van een gezondheidszorgberoep heeft de verantwoordelijkheid om de patiënt te verwijzen naar een andere ter zake bevoegde beoefenaar (…) wanneer de gezondheidsproblematiek (…) de grenzen van het eigen competentiegebied overschrijdt’ (art. 11 bis)

Question 44

Psychotherapie

Answer 44

•Buiten KB 78
•Met (bij KB uit te werken) stelsel van machtiging (geen erkenning) van therapeuten
–Met basisdiploma psychologie, gezondheidsberoep of ‘sociale wetenschappen’
–Met opleiding in basisbegrippen psychologie
–Bijkomende opleiding psychotherapie (70 ECTS over vier jaar)

•Psychotherapie is
–het gebruikelijk verrichten van autonome handelingen die tot doel hebben of worden voorgesteld tot doel te hebben, de moeilijkheden, conflicten of psychische stoornissen van een individu weg te nemen of te verlichten
–Het verrichten van psychotherapeutische ingrepen

•Statuut van psychoanalyse
–Psychoanalyse valt (bewust, maar betwist) buiten toepassingsgebied van regeling psychotherapie
–Psychotherapie kan via psychoanalyse, maar niet elke (leken-)analyse vormt psychotherapie