herexamen diachrone taalvariatie 2

Question 1

Kan je de huidige taalsituatie in Brussel toelichten ?

Answer 1

Deze is complex. minder dan 20% spreekt Nederlands in de praktijk. De stad is een tweetalig eiland omringd door het Franstalige gebied. De voertaal in Brussel is voornamelijk Frans. In de faciliteitengemeenten (binnen en buiten Brussel) kan men overheidstaal kiezen. De Vlaamse rand heeft een Franstalige meerderheid, maar een Nederlands beleid. Komen en Voeren hebben taalfaciliteiten, maar kenden politieke spanningen.

Question 2

Huidige taalkundige situatie in Brussel:

Answer 2

Brussel is officieel tweetalig, maar minder dan 20% spreekt Nederlands in de praktijk. Het is tweetalig, omringd door Franstalig gebied. Voertaal is voornamelijk Frans, met diverse moedertalen.

Question 3

Consequenties van taalfaciliteiten in Brusselse rand:

Answer 3

In faciliteitengemeenten kan men voorkeurstaal kiezen. In Vlaamse rand met Franstalige meerderheid, leidt dit tot spanningen. Nederlands beleid in Franstalige omgeving kan tot onnatuurlijke situaties leiden.

Question 4

Politieke gevoeligheden tussen Franstaligen en Vlamingen:

Answer 4

Voorbeeld verleden: “De Gordel” - protest Vlamingen tegen verfransing Vlaamse rand. Voorbeeld heden: TAK (Taalgrens-actie Komitee) ijvert voor Vlaamse taalrechten, wat tot politieke spanningen leidt.

Question 5

Nederlandse sporen in het huidige Frans

Answer 5

boulevard (bolwerk)
drogue
les dunes
mannequin (manneken)
amarrer
kermesse
vase
pamplemousse
kot
flotte
cabillaud
haringue
bouquin
affaler
plaquer

Question 6

Nederlandse sporen in het huidige Maleis

Answer 6

asbak - asbak
birra - bier
buncis - boontjes
buro - bureau
ember - emmer
handuk - handdoek
kelas - klasse
risiko - risico
polisie - politie
trotoar - trottoir

Question 7

Nederlandse sporen in het huidige Afrikaans

Answer 7

Heisbakkie - lift
Rekenaar - computer
Prikkelpoppie - meisje van plezier
Sponskoek - sponsgebak
Vuurhoutjie - lucifer
Moltrein - metro
Epos - e-mail
Vulstasie - tankstation
Velroom - zonnecrème

Question 8

Nederlandse sporen in het huidige Engels

Answer 8

Broadway
Staten Island
New Amsterdam
Brooklyn
Rhode island
easel
land scape
(sk)etch
still life
Santa Claus
yacht
yankee
candy
cookie

Question 9

Nederlandse sporen in het huidige Russisch

Answer 9

vooral scheepstermen:
ankor - anker
dama- dam
skipper - schipper
mast - mast
vlag - vlag
kajuta - kajuit of hut

Question 10

Nederlandse sporen in het huidige Japans

Answer 10

kurappusukaatsu = klapschaats
(kōhī) - Koffie
(garasu) - Glas

Question 11

hedendaagse sporen van het Nederlands in de Amerikaanse cultuur

Answer 11

Er zijn nog steeds kleine gemeenschappen van Nederlandstaligen die bv een krant uitgeven, radioprogramma’s maken en sociale verenigingen hebben. Deze gemeenschappen zijn afstammelingen van Belgische immigranten uit de jaren zestig en behouden soms gewoonten en taalgebruik van die tijd.

Erfgoed: Plaatsen zoals Delhi in Zuid-Ontario hebben nog steeds een gemeenschap van Vlaamse immigranten die zich vastklampen aan hun culturele erfgoed en gewoonten. Dit komt tot uiting in activiteiten zoals een Vlaamse slager en een café dat doet denken aan een Vlaams dorp.

Question 12

Waar zien we vooral Nederlandstalig onderwijs in het buitenland ? Waarom

Answer 12

We zien vooral scholen in plaatsen waar vroeger Nederlandse handelsposten waren gevestigd of in de voormalige kolonies.

Question 13

Welke vier vormen van Nederlands onderwijs in het buitenland zijn er?

Answer 13

Volledig Nederlands onderwijs, aanvullend onderwijs in de Nederlandse taal en cultuur, Nederlands onderwijs op Europese scholen, en digitaal afstandsonderwijs.

Question 14

Hoeveel Nederlandse taal- en cultuurscholen (NTC-scholen) zijn er wereldwijd?

Answer 14

Er zijn 177 Nederlandse taal- en cultuurscholen (NTC-scholen) wereldwijd.

Question 15

Hoeveel leerkrachten zijn er werkzaam op de Nederlandstalige scholen in het buitenland?

Answer 15

Er zijn bijna duizend leerkrachten werkzaam op de Nederlandstalige scholen in het buitenland.

Question 16

In hoeveel landen wordt Nederlands taal- en cultuuronderwijs gegeven?

Answer 16

In 119 landen wordt Nederlands taal- en cultuuronderwijs gegeven.

Question 17

Vraag: Wat is het doel van Nederlands onderwijs in het buitenland?

Answer 17

Het doel is om de aansluiting met het Nederlandse en Belgische onderwijssysteem te behouden.

Question 18

Waar zijn scholen met volledig Nederlandse instructie te vinden?

Answer 18

Scholen met volledig Nederlandse instructie zijn te vinden in België, Suriname, Curaçao en Aruba.

Question 19

Wat zijn de faciliteitengemeenten in Brussel ? Wat wordt er bedoeld met deze faciliteiten

Answer 19

Drogenbos
Kraainem
Linkebeek
Sint-Genesius-Rode
Wemmel
Wezembeek-Oppem
Deze gemeenten liggen in de nabijheid van Brussel en hebben Franstalige inwoners die extra taalfaciliteiten hebben om in het Frans met de overheid te communiceren.

Question 20

Waar ligt Suriname ?

Answer 20

tussen Guyana en Frans Guyana en ten noorden van Brazilië, aan de noordkust van Zuid-Amerika.

Question 21

Wat is kenmerkend voor het Surinaams Nederlands in vergelijking met het Nederlands in Nederland?

Answer 21

Het Surinaams Nederlands wordt gekenmerkt door een regionale uitspraak en enkele specifieke woorden.

Question 22

Op welke Caribische eilanden is Nederlands de officiële voertaal ?

Answer 22

Aruba, Bonaire, Curaçao (ABC-eilanden) en andere eilanden van de Nederlandse Antillen.

Question 23

Wat zijn enkele Surinaamse woorden die zijn opgenomen in het Groene Boekje?

Answer 23

Zwamp, wiet, doekoe, bacove, zwageres, dievenijzer, manja, voeteren.

Question 24

Waardoor werden de Germaanse volksverhuizingen op gang gebracht ?

Answer 24

De Germaanse volksverhuizingen werden geïnitieerd door de invasie van de Hunnen uit Centraal-Azië in de 4e en 5e eeuw na Christus. De druk van de Hunnen dwong Germaanse stammen om te migreren en veiligere gebieden te zoeken. Deze stammen trokken door regio’s zoals het West-Romeinse Rijk, Gallië en Spanje, met aanzienlijke politieke en culturele impact op de getroffen gebieden.

Question 25

Wat markeerde de eerste Germaanse klankverschuiving ?

Answer 25

-de d veranderde naar t
(stemloos naar stemhebbend)
- een sterkere klemtoon op de eerste lettergreep
- de b veranderde naar p
(stemhebbend naar stemloos)

Question 26

Wat zijn de kenmerken van het Gotisch ?

Answer 26

Het Gotisch is een uitgestorven West-Germaanse taal.
Het grafeem þ is uitgestorven.
Het. gotisch heeft archaîsche kenmerken.
De Codex Argenteus is een van de handschriften waarin delen van de Gotische Bijbelvertaling van bisschop Wulfila zijn overgeleverd en is het oudste bewaard gebleven document in een Germaanse taal. Zijn naam vanwege de zilveren letters (argenteus is Latijn voor “zilveren, van zilver”) waarin het geschreven werd.
woorden : Giban (geven in het Nederlands)
Daga (dag in het Nederlands)
Op de Krim bleef een variant van het Gotisch, het Krim-Gotisch, in ieder geval tot in de zestiende eeuw bestaan.

Question 27

Geef voorbeelden van Nederlandse woorden die uit het Keltisch komen?

Answer 27

slogan, kade, flanel, clan, whiskey, kade, lood, ijzer, Doornik, Kamerik

Question 28

Welke taal spraken de Franken?

Answer 28

de Germaanse, Frankische taal; Nederfrankisch dat zich stilaan meer zou ontwikkelen naar het Nederlands.

Question 29

Waarom spreekt men ondertussen in Frankrijk een Romaanse taal?

Answer 29

de Franken vielen onder leiding van Clovis het Romeinse rijk aan en dit kwam in verval. De macht verplaatste zich naar het Zuiden. (Gallië) Clovis koos Parijs als hoofdstad. De Gallische bewoners hadden de Keltische taal reeds ingeruild voor het Volkslatijn en zij ondergingen deels ook invloed van de Germanen, de taal ontwikkelde zich op die manier tot Oud-Frans.

Question 30

Germaanse invloeden op de Romaanse taal ?

Answer 30

-franc- vrij /salle-zaal/gris-grijs
-verdoffing van de laatste lettergreep (table)
-gebruik van het persoonlijk voornaamwoord
- het bijvoeglijk naamwoord dat het zelfstandig naamwoord voorafgaat (adjectief voor substantief = Neufchateau)

Question 31

Wat zijn de belangrijkste Oudnederlandse teksten ? Wat voor teksten zijn dit ?

Answer 31

• de Leidse Willeram
• de Utrechtste doopbelofte
• de Wachtendonkse Psalmen
• de Probatio pennae

> vrije vertaling van het hooglied
(Gelobistu) tekst over God en de duivel
een oud manuscript dat werd overgeschreven op aanvraag van de kanunnik Wachtendonk.
gedichtje ‘Hebban olla vogola” een probeersel van de pen, waarschijnlijk geschreven door West-Vlaamse priester die reisde door Engeland.