HC.7: Persoonlijkheidsleer Flashcards
Persoonlijkheid
Een uniek en langdurend bestaand patroon van innerlijke ervaringen en uiterlijk gedrag dat karakteristiek is voor een bepaald individu
Persoonlijkheidsstoornis
Een overheersend, langdurende bestaan en inflexibel patroon van innerlijke belevingen en gedrag dat opvallend afwijkt van de verwachtingen van de cultuur waar de persoon in leeft en dat leidt tot stress en beperkingen
Typologie van Kretschmer / Sheldon
Leptosoom / ectomorf
Lang en mager
Introvert, angstig en piekerend
Ziekte: schizofreen
Typologie van Kretschmer / Sheldon
Pyknicus / endomorf
Dik en rond
Vrolijk, maar ook treurig
Ziekte: manische depressiviteit
Typologie van Kretschmer / Sheldon
Atletisch / mesomorf
Gespierd en breedgeschouderd
Assertief en energiek
Ziekte: epilepsie
Freud: conflict benadering
Id: I want to do that now + Superego: it’s not right to do that –> Ego: maybe we can compromise
Humanistische benadering
Mens centraal
Hiërarchie van behoeften
Self-actualization
Ideaal vs. reëel self
Non-directieve therapie
Hiërarchie van behoeften
Zelf actualisatie
Esthetische behoeften
Cognitieve behoeften
Behoefte aan waardering
Behoefte aan liefde
Veiligheidsbehoeften
Fysiologische behoeften
Trektheorie
Uitgangspunten van de trektheorie
- Een trek is gradueel: iedereen heeft dezelfde trekken, alleen de mate waarin verschilt
- Een beperkt aantal trekken is voldoende om de veelheid aan gedrag te beschrijven
- Uit de samenhang van gedragingen kunnen we de trekken afleiden
- Een trek is te meten
Theorie van Eysenck
Neurotisch vs stabiel en introvert vs extravert
Biologisch bepaald
Gevolgen voor psychiopathologie
Theorie van Norman
Big five:
- Extraversie
- Emotionele stabiliteit
- Vriendelijkheid
- Zorgvuldigheid
- Openstaan voor ervaringen en cultuur
Gedragsgenetica
In hoeverre worden individuele verschillen in gedrag, persoonlijkheid en andere eigenschappen verklaard door genetische en omgevingsfactoren
Methodes gedragsgenetica
Familiestudies
Tweelingstudies
Adoptiestudies
Relevante persoonlijkheidstrekken
Vulnerability
Angst, neuroticisme: geneigdheid tot angstige en depressieve klachten –> meer psychische en somatische klachten bij ziekte en behandeling
Relevante persoonlijkheidstrekken
Health locus of control
Geneigdheid om de controle over de gezondheid bij zichzelf vs de arts/god vs het toeval te leggen –> meer gezondheidsgedrag vs non compliance aan gedragsregels
Relevante persoonlijkheidstrekken
Type A
Geneigdheid tot woede –> meer kans op hart- en vaatziekten
