HC.7 Behandeling osteoporose Flashcards
Behandeling osteoporose niet medicamenteus?
Niet medicamenteus:
- Lichaamsbeweging:
beweging stimuleren, inactiviteit vermijden
- niet roken en geen overmatig alcohol
- niet te veel alcohol
Preventie van osteoporotische fracturen?
- Valpreventie (medicatie, viruscorrectie, fysio)
- verminderen valimpact
Calcium richtlijnen?
- Dagelijkse calciuminname van 1000 tot 1100 mg aan middels voeding
- Calciumsuppletie van 1000 mg/dag bij minder dan 2 zuivelproducten
- calciumsuppletie van 500 mg bij 2-3 zuivelproducten
Vitamine D?
- Iedereen met verhoogd fractuurrisico dagelijks 20 microgram vitamine D
- dagdosering van > 75 micorgrmm en periodiek hoger afgeraden
Osteoporose: medicamenteuze behandelingsopties?
Remmers van botafbraak:
- oestrogenen
- SERM’s
- Bisfosfonaten
- Antilichamen tegen RANKL
Stimulatoren van botaanmaak:
- teriparatide (PTH)
- abaloparatide
- romososumab
Oestrogenen?
Geven tot 50 jaar, en bij vervroegde menopauze. Daarna geeft het meer cardiovasculaire risico’s en borstkanker
Verlagen wel heupfractuur risico
SERM?
Selective oestrogeen receptor modulators (raloxifene), goed voor bot netto meer botvorming en minder risico op borstkanker
Agonist in bot en cvs, antagonist in borst en baarmoeder
Bisfosfonaten?
Grootste groep en meest voorgeschreven:
- remmen functioneren osteoclasten, dus remmen botafbraak
- Verlaging botturnover: minder BMU, minder resorptie putten, minder negatieve balans toegenomen mineralisatie.
Lichte stijging BMD en verbetering architectuur
Bijwerkingen bisfosfonaten?
- Maagdarmklachten; misselijkheid, maagzuur, buikpijn
Ernstig:
- osteonecrose kaak, vooral iv wegens maligniteit, eerst mondspoeling en antibiotica om tegen te gaan
- atriumfibrilleren
- atypische fracturen bv in femur met dikke cortex
Antlichamen tegen RANKL?
- Denosumab, bindt RANKL waardoor osteoclasten niet meer kunnen worden gestimuleerd
Wat gebeurt er als je stopt met denosumab?
Osteoclasten worden super actief, waardoor je BMD weer daalt.
Dus noot zomaar stoppen
Nabehandeling denosumab?
- Korter dan 3 jaar: 6 Maanden zolededronaat oraal of alendroninezuur
- bij langer dan 3 jaar na 6 en 12 maanden infuus van zolendroninezuur
Genen die afbraak remmen:
- Teriparatide (PTH1-34)
- Abaloparatide
- Romososum ab (anti sclerotine)
Waarom PTH medicijn bij osteoporose?
Als je intermitterend PTH geeft geeft het bosformatie ipv botresorptie
Waarom PTH medicijn bij osteoporose?
Als je intermitterend PTH geeft geeft het bosformatie ipv botresorptie
Teriparatide?
Significant effect op wervelfracturen, minder op rest.
Stimulatie activiteit osteoblasten met initieel botaanmaak zonder afbraak
- NA verloop van tijd meer ostoeclasten, wel meer vorming
- Toename bottrunover (meer BMU)n
- 2 jaar voorgeschreven
- meer bosaanmaak
Romosozumab?
- anti sclerotine
- Sclerostine remt osteoblasten
- bij mutatie ziekte van Buchem heel veel bot
- ROmosozumab is monoklonaal antilichaam tegen sclerostine
Behandeling richtlijnen?
Bij iedereen met hoog fractuurriscico: bewegen, eten/calcium en vit d, stoppen met roken, geen of matig alcoholgebruik
Start met alendronaat of risedronaat (wekelijks tabletvorm), bisfosfonaat
Bij contra indicaties met zoledronaat 5 mg infuus per jaar, of denosumab of alendronaat in drankvorm
Ook teriparatide en romosozumab overwegen bij vrouw boven 50
Evalueren effect van therapie na jaren?
- Oraal bisfosfonaat na 5 jaar
- Denosumab of zoledroninezuur via infuus na 3 jaar
- Tiriparatide 2 jaar
- rososzumab 1 jaar
Evalueert BMD en fracturen, als je dan stopt met behandeling wel DEXA en VFA om de twee jaar
