HC.3 Klinisch onderzoek van het skelet Flashcards
Wat is osteoporose?
Ziekte leidend tot afname van botdichtheid en fracturen en brokkelige botten met pijn, morbiditeit en mortaliteit
Leidt tot architectuur met minder verbinding tussen trabekels en meer fractuur risico
wat is osteopetrose?
Osteopetrose is toename botdichtheid
Afname botdichtheid oorzaken?
- Osteoporose
- Osteomalacie
- Metastasen
- Multiple myeloma
- hyperparathyroeidie
Meeste fracturen bij osteoporose?
- Pols
- Heup (femoralis nek)
- Wervels (thoracaal)
Wat zie je in de wervels bij osteoporose?
- Er is compressie, ze zitten dichter op elkaar
Wat zie je in de wervels bij osteoporose?
- Er is compressie, ze zitten dichter op elkaar
Risico groepen osteoporose?
- Postmenopausale vrouwen > 60
- oude mannen > 70
- Vrouwen en mannen > 50 met eerder fractuur
Andere risico’s: - langdurig corticosteroid gebruik
- gewicht onder 60
- familie geschiedenis
- verminderde mobiliteit
- vaak vallen
Wat zie je bij botombouw bij osteoporose?
Disbalans:
- Meer resorptie - normale vorming
- Normale resorptie - minder vorming
- Meer resorptie - meer vorming
Skelet:
- Axiaal: wervels, ribben, schedel, perlvus, femur (meer trabeculair bot)
- Perifeer: lange botten, armen, benen, hand, voeten
Verschil trabeculair en perifeer bot turnover rate?
- Trabeculair bot heeft 8x zoveel ombouw, dus eerder last van axiaal skelet bij osteoporose
Radiologische eigenschappen osteoporose?
- Minder botdichtheid
- Dunnere cortex
- Abnormale bosarchitectuur met minder trabecula
- fracturen
Piekleeftijd botdichtheid?
21-25, daarna afname
Wervel fractures?
- Wedging, 1 zijde compressie
- Biconcave, beide zijden compressie
- Pancake, hele ding plat
Hoeveel procent van compressie in wervels moet je detecteren?
25% of meer, want dat kan risico geven en je wil preventie van verdere fracturen.
Hoeveel mm verschil is normaal?
2 mm
Trabeculaire structuren heup?
- Primair compressive group
- Secondary compressive group, verdwijnen waardoor principle beter zichtbaar –> Wards triangle
- Greater trachanter group
Botdichtheid bepalen voor vroege detectie:
- DXA scan (best) en VFA
- MCI (cortical cancellous ratio)
- QCT
- Dual energy CT
- echo
- MRI
Multiple myeloma?
- 1 Aangedane wervel
- metastase meerder wervels.
Wat is botdensitometrie?
Manier om massa, dichtheid en materiaaleigenschap van bot te kwantificeren
Soorten?
- DEXA (dual energy x-ray absorptiometrie)
- CT/MRI/ echp
Wat zijn de boscomponenten?
- Bosmatrix met collageen 10%
- hydroxyapatiet 65$
- magnesium, natrium en bicarbonaat
- water 25%
Wat doe je bij DEXA?
- Twee bundels energie door lichaam die weefsel detecteren.
- Straling relatief laag
Wat doe je bij DEXA?
- Twee bundels energie door lichaam die weefsel detecteren.
- Straling relatief laag
- meet grammen hydroxyapatiet per vierkante centimeter
Referentiewaarden DEXA scan?
- T-score = vergeleken met jongvolwassenen
- Z-score = vergeleken met iemand zelfde leeftijd en geslacht
Wanneer piek botmassa?
Tussen 25 en 30
Waarom daalt de botdichtheidafname sterker bij vrouwen?
Menopauze, oestrogeen daalt waardoor meer RANKL en meer osteoclasten.
Waar is osteoporose afhankelijk van?
- Piek botmassa, lagere piek ook sneller lagere dichtheid
- Rol van botverlies (kan verschillen)
Wat is VFA (vertebrale fracture assessment)?
Lage dichtheid foto, je kan dan vervorming zien ook al heb je normale dichtheid gemeten bij DXA, je kan wervelfracturen vinden
Waar kan een BMD meting door worden beïnvloed?
- Aorta verkalking, arthrose, wervelinzakking
