HC.6: Metastaseringspatroon van de drie relevante ziektebeelden Flashcards
Lymfoide neoplasieën
Lymfoïde neoplasieën zijn in tegenstelling tot leukemieën bij presentatie sessiel in plaats van circulatoir. Lymfoïde neoplasieën worden ingedeeld in twee hoofdklassen
- Non-hodgkin lymfomen (NHL)
- Hodgkin lymfomen (HL)
Extranodale lymfomen
Lymfoide tumoren kunnen zowel nodaal als extranodaal ontstaan.
Extranodaal = op plaatsen waar normaal geen lymfeklieren zitten
Plasmacel lymfoom
Lymfomen van mature B-cellen heten plasma cel lymfoom. Deze lymfomen produceren fragmenten van immunoglobulinen. De voorkeurslocatie is in het beenmerg (multipel myeloom)
Hamartoom
De meest voorkomende tumor in de long is hamartoom. Dit geeft een afgronde haard of ‘coin lesion’ op een X-thorax
Hamartoom = vet, kraakbeen, bloedvaten en bindweefsel. Het blijkt clonaal. Hamartoma is een benigne neoplasie.
Plaveiselcelcarcinomen
Plaveiselcelcarcinomen bevinden zich vooral hoog in de luchtweg
- 98% rokers
- 75% in 1e-3e orde bronchi
- Moleculair: p16(INK4) inactivatie –> verhoogt replicatief vermogen / vaak p53 mutatie
Adenocarcinomen
Adenocarcinomen liggen doorgaans dieper in de long
- 75% rokers
- Vaker perifeer gelegen
- Soms geassocieerd met littekens
- K-RAS mutaties in rokers
- EGFR mutaties in niet-rokers
- p16(INK4) inactivatie / p53 mutatie / Rb inactivatie
Indeling adenocarcinomen
Adenocarcinomen kunnen nader ingedeeld worden op grond van moleculaire kenmerken. Een subset van de adenocarcinomen heeft een stimulerende EFGR mutatie of een KRAS mutatie. De adenocarcinomen met een activerende EGFR mutatie blijken goed te reageren op tyrosine kinase remmers.
Neuro-endocriene carcinoom
De derde type tumor in het tracheobronchiale systeem is de neuro-endocriene carcinoom. Van de NEC’s kennen we een kleincellige variant
- >98% rokers
- Agressiever dan niet-kleincellige types
- p53 mutaties / Rb mutaties / P16 overexpressie
Coloncarcinomen
Sporadische coloncarcinomen beginnen meestal met somatische APC mutatie. Hierdoor ontstaat een poliep. Daarna zijn nog een paar mutaties nodig om uit te groeien tot carcinoom.
Een andere vorm van het ontstaan van coloncarcinoom is sessiel serrated, hierbij ontstaat er geen poliep, maar verhoogt het endotheel. Hierbij zijn er vaak geen APC mutaties, maar een KRAS of BRAF mutatie.
Bij de derde vorm zijn er mutaties in de mismatch reparatie genen. Dit wordt ook wel microsatelliet instabiliteit genoemd.
Metastases bij coloncarcinoom
Metastasen kunnen lymfogeen, in de long (via v. cava), in de lever (via v. porta) of in de ovarium voorkomen. Kleine metastasen in de lever betekenen niet altijd een slechte prognose. Levermetastasen kunnen gereseceerd worden
Mammacarcinomen
Morfologisch zijn er verschillende typen mammacarcinomen te onderscheiden
- Ductaal carcinoom (80%)
- Lobulair carcinoom (10%)
- Anders (10%)
LCIS en DCIS
LCIS en DCIS vormen de voorloperstadia van mammacarcinomen. Niet alle DCIS ontwikkelen zich tot carcinomen, maar we vinden ze wel bij bevolkingsonderzoek
Nieuwe typering mammacarcinomen
Eigenlijk kun je spreken van 3 types in mammacarcinomen
- ER positief / HER2 negatief
- HER2 positief
- ER, PR en HER2 negatief
Metastasen van mammacarcinomen
Mammacarcinomen verspreiden zich langs lymfebanen in oksel of thoracaal
Het mammacarcinoom heeft een ongebruikelijk kenmerk: tumor dormancy –> metastase uit zich pas na 10-20 jaar
