HC5: De circadiane klok en kanker Flashcards
Wat is de omlooptijd van de circadiane klok?
25 uur
Wat beïnvloedt de dagelijkse klok?
licht
Wat is de term voor het aanpassen van interne klok door externe lichtpuls?
Photoentrainment
Waar bevindt zich de inwendige klok?
Suprachiasmatische nucleus in de hypothalamus
Wat zijn essentiële klokgenen?
CRY 1 en CRY 2: zij coderen voor eiwitten die betrokken zijn bij de lichtgevoeligheid
Wat is het effect van het uitschakelen van CRY1?
Sneller ritme
Wat is het effect van het uitschakelen van CRY2?
Trager ritme
Hoe verloopt het moleculair mechanisme van de circadiane klok?
Klokgenen en klokeiwitten die elkaar periodiek aan-en uitschakelen: BMAL en Clock activeren E-box die CRY genen activeert –> eiwitten vormen negatieve feedbackloop naar E-box. ERBalfa geeft een positieve feedbackloop naar BMAL en clockgenen.
Wat bepaalt het chronotype van de circadiane klok?
posttranslatinele modificaties bepalen de omlooptijd –> deze bepaalt de kloksnelheid en die op zijn beurt het chronotype bepaalt
Wat zijn CCG’s en functie?
Klokgestuurde ‘output’ genen die moleculaire klok koppelen aan gedrag, fysiologie en metabolisme
Wat zijn perifere klokken?
Klokken in overige weefsels en cellen die niet lichtgevoelig zijn. Ze worden iedere dag gelijk gezet door de SCN
Hoeveel procent van onze genen staan onder circadiane controle?
20%
Wat zijn lange termijn effecten bij verstoring van circadiaan ritme?
- cardiovasculaire ziekten
- Metabole aandoeningen
- kanker
Wat bedoelen ze met chronotoxiciteit?
Toxisch effect is afhankelijk van het tijdstip van blootstelling bv: cyclofosfamide door de dag aan muizen wordt getolereerd, blootstelling tijdens de nacht (actieve moment) dan is het dodelijk!
Wat wordt bedoelt met chronotherapeutica?
Toedienen van chemotherapeuticum waarbij de gezonde cellen gespaard blijven