HC.3: IBD inleiding Flashcards
Inflammatory Bowel Disease
Chronische darmontstekingen
- Colitis Ulcera
- Ziekte van Crohn
Incidentie neemt toe
Jonge patiëntenpopulatie
Levenslange morbiditeit en impact op kwaliteit van leven
Verhoogd risico op coloncarcinoom
Morbus Crohn
Lokalisatie van ontsteking
- Transmurale inflammatie, mogelijk in gehele gastro-intestinale stelsek
- Rectum blijft vaak vrij ontsteking
Klinische verschijnselen
- buikpijn, diarree, vermoeidheid en gewichtsverlies
- fistelvorming
- perianale ziekte en proximale ziekte
- malabsorptie
- extra-intestinale manifestaties
colitis ulcerosa
lokalisatie van ontsteking
- procitis, linkszijdige colitis, (pan) colitis
klinische verschijnselen
- diaree, bijna altijd met bloed en slijm
- bloed en slijm
- toename defecatiedrang
- algemene ziekteverschijnselen zoals koorts, anorexia, vermagering
- pijnlijke darmkrampen voor defecatie
verschillen tussen colitis en crohn
colitis ulcerosa
- colon
- continu
- oppervlakkig
- geen fisteling, zelden perianaal abces
- minder vaak extra-intestinale manifestaties
crohn
- van mond tot kont
- discontinu
- transmuraal
- fisteling, perianaal abces
- vaak extra-intestinale manifestaties
epidemiologie IBD
prevalentie; 100/100.000
incidentie; 10.000 per jaar
piekincidentie; 15-25 en 55-65 jaar
hoogste incidentie canada, noord-Europa
pathogenese IBD
multifactorieel
- erfelijkheid, omgevingsfactoren, microbioom
- verstoring in de balans van het immuunsysteem
- overexpressie van pro-inflammatoir cytokines
- beschadiging van het epitheel
- continue ontsteking
vaak voorkomende klachten IBD
diarree
buikpijn
gewichtsverlies
deficiënties
rectaal bloedverlies
diarree, definitie
meer dan 3 keer ongevormde ontlasting/dag of vloeibaar volume meer dan 200 g/dag
chronische diarree; meer dan 4 weken
lichamelijk onderzoek diarree
lichamelijk onderzoek is vaak normaal
let op;
- abdominale massa’s
- hoog klinkende of afwezige peristaltiek
- gewichtsverlies
- oedeem
- spierverlies
differentiaal diagnose diarree
bacterieel; salmonella, shigella, campylobacter
viraal; cmv
parasieten; amoebiasis
collagene colitis / microscopische colites, divertikels
NSAIDs
ischemische colitis, radiatie colitis
carcinomen
appendicitis, solitair rectumsyndroom
diagnose IBD
diagnose is combinatie van
- anamnese
- lichamelijk onderzoek
- bloedonderzoek
- fecesonderzoek
deze combinatie geeft indruk van
- soort inflammatoire darmziekte
- uitbreiding van de ziekte
- prognose over het beloop van de ziekte
diagnostiek IBD
bloed en ontlasting
endoscopie
biopsie
marker studie
MRI functionele testen
CT (in specifieke gevallen)
calprotectine
calcium en zink bindend eiwit
afkomstig van ontstekingscellen
goede maat voor monitoring van patiënten met IBD
extra-intestinale manifestaties
tot 50% van IBD patiënten meer dan 1 EIM gedurende ziektebeloop
- artritis; gewrichten van armen en benen, SI gewricht, roodheid, pijn met/zonder zwelling
- huid; pyoderma gangrenosum, erythema nodosum
- ogen; nodulaire episcleritis, uveitis
- primaire scleroserende cholangitis
complicaties IBD
strictuur
fisteling
abces
