HC's Week 5 Flashcards
Wat zijn 3 doelen voor je evenwicht?
- beeldstabilisatie
- balans controle
- oriëntatie in de ruimte
Wat is vestibulaire duizeligheid?
= een vals gevoel van beweging, dat wordt verergert bij hoofdbewegingen en veroorzaakt door uitval of prikkeling van een labyrint
Noem 4 soorten functieverlies bij vestibulaire duizeligheid door labyrint uitval
- instabiliteit lichaamsverhouding
- gestoorde ruimtelijke oriëntatie
- afwijken naar aangedane zijde
- verminderde beeldstabilisatie bij
hoofdbewegingen - klachten verergeren in donker & bij
hoofdbewegingen
Noem 7 mogelijke oorzaken van duizeligheid
- algemene interne aandoeningen
- medicijnen
- hartritmestoornissen
- oculaire aandoeningen
- proprioceptief
- cerebellair
- vestivulair (10-25%)
Noem 8 mogelijke oorzaken van perifere vestibulaire duizeligheid
- BPPD = benigne paroxismale positie duizeligheid
- neuritis vestibularis
- ziekte van Meniere
- otitis media
- cholesteatoom
- otosclerose
- schedelbasisfractuur
- brughoektumor
Wat zijn de 2 sensorische systemen binnen het evenwichtsorgaan?
- halfcirkelvormige kanalen = rotatie
- otolieten = lineaire versnelling en hoofdoriëntatie
Waarin eindigt het endolymfe?
In de ampulla en in de otolitische ruimte
Welke 2 soorten haarcellen liggen in clusters/macula binnen het evenwichtsorgaan?
- kinocilium = grote haarcel
- stereocilia = veel kleine haarcellen om kinocilium
Bij welke beweging van het kinocilium ten opzichte van de stereocilia krijg je een hyperpolarisatie?
Als kinocilium naar stereocilia toe buigt, dan vermindering in actiepotentiaal
= hyperpolarisatie
Bij welke beweging van het kinocilium ten opzichte van de stereocilia krijg je een depolarisatie?
Als buiging weg van de stereocilia, dan verhoging van de efferente vuurfrequentie
= depolarisatie
Hoeveel types vestibulaire haarcellen zijn er?
- type I haarcel
- type II haarcel
Hoeveel semicirculaire kanalen zijn er?
- horizontaal 2x
- anterior 2x
- posterior 2x
Welke wet is van belang bij de werking van de semicirculaire kanalen & hoe werkt dit?
Tweede wet van Newton
- ivm de massatraagheid van vloeistof/endolymfe
- als rotatie naar links, dan beweging vloeistof naar rechts in het kanaal en de ampulla
Wat is het verschil tussen ampulofugaal en ampulopetaal?
Ampulofugaal = endolymfe stroomt weg van ampulla
Ampulopetaal = endolymfe stroomt naar ampulla
Welke signalen geven ampulofugaal en ampulopetaal bij de horizontale kanalen?
- ampulofugaal = inhibitoir
- ampulopetaal = excitatoir
Welke signalen geven ampulofugaal en ampulopetaal bij de anterior & posterior kanalen?
- ampulofugaal = excitatoir
- ampulopetaal = inhibitoir
Wat zijn de 2 soorten maculaire oppervlaktes van otolieten?
- utriculus = horizontaal & verticaal
- sacculus = verticaal (en beetje horizontaal)
Gescheiden door striola
Wat is een ziektebeeld dat hoort bij de otolieten?
BPPD = benigne paroxismale positie duizeligheid
= als er kristalletjes in de otolieten vormen & deze los in het evenwichtsorgaan kunnen bewegen
Wat is de functie van de vestibulo-oculaire reflex?
Compenseert beeld voor hoofdbewegingen zodat je altijd een scherp beeld hebt
- zorgt dat ondanks hoofdbeweging, de ogen blijven
fixeren op punt waar naar gekeken werd
Welke 2 nuclei in het brein zijn belangrijk bij de vestibulo-oculaire reflex?
Nucleus abducens (ontvangen gekruiste informatie)
Nucleus vestibularis (ontvangen geen gekruiste informatie)
Welke 2 fasen zijn te onderscheiden bij de vestibulo-oculaire reflex betreft de horizontale kanalen?
- langzame fase = compenserende oogbeweging
-> correctie bij hoofdbeweging - snelle fase = nystagmus
-> reset positie ogen want meebewegen niet
oneindig ver mogelijk
Wat houdt de wet van Alexander in betreft het acuut perifeer vestibulair syndroom?
Hoe sterker de nystagmus, hoe moeilijker het visuele systeem dit kan onderdrukken
Welke 3 graden van nystagmus heb je bij het acuut perifere vestibulair syndroom?
Graad 1 = nystagmus in 1 richting
Graad 2 = nystagmus in 1 richting of kijken naar het midden
Graad 3 = nystagmus in alle richtingen
Noem 4 algemene aanwijzingen voor een perifere oorzaak van nystagmus (tov centrale oorzaak)
- afwezigheid centrale symptomen als dysartrie,
dysmetrie, dysfonie en diplopie - head impuls test afwijkend
- test of skew negatief
- overige perifere kenmerken: zaagtand,
horizontaal rotatoir, onderdrukt bij fixatie, sterker
in richting van snelle slag, snelle slag naar
gezonde zijde
[Acuut vestibulair syndroom] Noem 10 anamnese kenmerken van neuritis vestibularis
= meest voorkomende oorzaak
- heftige draaiduizeligheid met misselijk/braken
- verergert bij hoofdbewegingen
- maximale vertigo na minuten tot uren
- start bij ontwaken en omdraaien in bed
- 50% voorafgaande BLWI
- harmonie vestibulaire
- oscillopsie
- geen centrale symptomen
- BPPD in latere beloop
[Acuut vestibulair syndroom] Wat is de typische anamnese trias bij morbus Ménière?
- Recidiverende aanvallen van vertigo
- Progressief perceptief gehoorverlies
- Tinnitus
[Acuut vestibulair syndroom] Wat is een hypothetische oorzaak van Morbus Meniere?
Endolymfatische hydrops
[Acuut vestibulair syndroom] Noem 4 opties voor conservatieve behandeling van Morbus Meniere
- Betaserc
- vestibulaire habituatie therapie
- gentamycine intratympanaal MAAR ototoxisch dus
risico gehoorverlies = laatste redmiddel - corticosteroïden intratympanaal = zelfde effect
gentamycine zonder ototoxiciteit
[Acuut vestibulair syndroom] Noem 4 opties voor chirurgische behandeling van Morbus Meniere
- labyrintectomie
- drainage saccus endolymfaticus
- blokkade ductus endolymfaticus
- klieven nervus vestibularis
[Acuut vestibulair syndroom] Wat is de etiologie van BPPD?
Ocotonia uit de otolietorganen (sacculus en utriculus) kunnen zomaar of na trauma losraken en vrij bewegen in het evenwichtsorgaan. Deze is dan ineens gevoelig voor zwaartekracht, wat duizeligheid veroorzaakt
[Acuut vestibulair syndroom] Welke 2 soorten/oorzaken heb je van BPPD?
- canalolithiasis = kristallen zweven los door het kanaal
- cupulolithiasis = kristallen neergeslagen op de cupula –> klachten houden langer aan
[Acuut vestibulair syndroom] Welke test/manoeuvre moet je doen om BPPD aan te tonen?
Dix-Hallpike test: als positief zie je:
- horizontaal rotatoire nystagmus
- met duizeligheid
- vaak ook upbeat component
–> oorzaak = posterieure kanaal
[Acuut vestibulair syndroom] Met welke manoeuvre kan je BPPD oplossen?
Epley manoeuvre = kristallen terug het otoliet in bewegen
[Acuut vestibulair syndroom] Wat zijn 2 opties als je een typische BPPD anamnese hebt, maar een negatieve Dix-Hallpike?
- respons uitgeput: die dag te veel bewogen
- kristallen in laterale kanaal
–> supine roll test uitvoeren
Wat is een bruikbare definitie voor vertigo?
‘Heeft u het idee dat, terwijl u stilstaat, de wereld om u heen beweegt?’
Noem 5 belangrijke aspecten van anamnese bij duizeligheid
- timing: acuut vs chronisch, continu vs episoden, duur
- triggers: houdingsverandering, medicatie
- geslacht en leeftijd
- VG en co-morbiditeiten
- intoxicaties
Noem 6 neurologisch perifere oorzaken van (sub)acute duizeligheid
- neuritis vestibularis
- labyrintitis
- fractuur os petrosum
- RIP
- BPPD
- meniere
Noem 5 neurologisch centrale oorzaken van (sub)acute duizeligheid
- herseninfarct/bloeding (80%)
- multiple sclerose
- Arnold Chiari malformatie
- RIP
- vestibulaire migraine
Wat zijn de 8 dodelijke D’s?
= 8 symptomen van hersenstam die minder goed werkt
Noem de 8 dodelijke D’s
- diplopie
- dysartrie
- dysfagie
- dysfonie
- dysmetrie
- dysesthesie
- drop attacks (zonder syncope)
- down-up distorsies (tilt illusies)
Noem 3 kenmerken van perifere nystagmus
- nystagmus verschijnt of neemt toe bij wegnemen
van fixatie: Frentzelbril, head-shaking nystagmus - gemengd horizontaal-rotatoire nystagmus
= karakteristiek voor unilateraal functieverlies - kiepproef volgens Dix-Hallpike positief
Noem 4 mogelijkheden betreft centrale nystagmus
- geen nystagmus aanwezig
- fixatie heeft weinig effect op de nystagmus
- pure horizontale, verticale of rotatoire nystagmus
- omkeren van de nystagmus (blikrichtingsnystagmus) = pathognomonisch voor centrale oorzaak
Waar staat het acronym HINTS voor?
HI = head impulse
N = nystagmus
TS = test of Skew
–> duidt op centrale pathologie
als ook gehoorverlies: pleit meer voor perifeer
Wat zijn 5 punten waar je aanvullend naar moet kijken bij neurologisch onderzoek in geval van een Skew deviation?
- ataxie
- langebaan verschijnselen
- hersenzenuw uitval
- meningeale prikkeling
- loopfunctie
Naar welke zijde van de vestibulaire nucleus projecteren de otolieten en de semicirculaire kanalen?
Otolieten = laterale zijde nucleus vestibularis
Semicirculaire kanalen = mediale zijde & superioer gedeelte nucleus vestibularis
Waar wordt informatie van de laterale zijde van de nucleus vestibularis heen gestuurd?
- naar extremiteiten
- naar cerebellum
–> kalibreren van het evenwicht
Waar wordt informatie van de mediale zijde van de nucleus vestibularis heen gestuurd?
- naar nek
- naar ogen
- naar thalamus
–> vanuit daar naar vestibulaire schors
Noem 4 kenmerken van de LVST (laterale vestibulo-spinale tractus)
- uit laterale vestibulaire nucleus
- geeft otoliet signaal voor postuur
- projecteert cervicaal, thoracaal & lumbaal
- volledig ipsilateraal in ventrale hoorn
Noem 2 functies van de LVST
- zorgt dat benen aanpassen aan hoofdbewegingen
- zorgt voor excitatoire toon voor extensoren
Noem 4 kenmerken van de MVST (mediale vestibulo-spinale tractus)
- uit mediale vestibulaire nucleus
- geeft semi-circulair kanaal signaal
- projecteert cervicaal via mediale longitudinale fasciculus
- met name ipsilateraal, maar kan ook contralateraal
Noem 2 functies van de MVST
- houdt het hoofd stil in de ruimte als lichaam beweegt
- medieert de vestibulo-nek reflex
Met welke 2 oogspieren worden de horizontale kanalen geassocieerd?
M. rectus lateralis en medialis
Met welke 2 oogspieren worden de anterieure kanalen geassocieerd?
M. rectus superior en inferior
Met welke 2 oogspieren worden de posterieure kanalen geassocieerd?
M. obliquus superior en inferior
