HC's Week 3 Flashcards
Welke 2 soorten structuren zijn te vinden in de macula/gele vlek van het oog?
- 6,5 miljoen kegels
- 115 miljoen staven
Welke structuur in het oog zorgt dat je scherp ziet?
Macula/gele vlek
Geef 4 oorzaken van visusdaling in minuten
- embolie arteria centralis retinae
- orthostatische hypotensie
- obscuraties
- amaurosis fugax (TIA in oog)
Wat zijn obscuraties?
Acute visusdaling door ernstig papiloedeem bij hoge hersendruk
Noem 7 mogelijke oorzaken van visusdaling in uren
- trombose vena centralis retinae
- acute ischemische opticus neuropathie (AION)
- neuritis optica
- acuut glaucoom
- glasvochttroebeling of - bloeding
- migraine opthalmique
- cerebrovasculair accident
Noem 2 mogelijke oorzaken van visusdaling in dagen
- bloeding bij maculadegeneratie
- ablatio retinae
Noem een mogelijke oorzaak van visusdaling in weken
Compressie nervus opticus in orbita of van chiasma door hypofyse tumor
Noem 2 oorzaken van visusdaling in maanden
- toenemende myopie (bijziendheid)
- presbyopie (ouderdomsverziendheid)
Noem 4 oorzaken van visusdaling in jaren
- amblyopie
- chronisch glaucoom
- cataract
- macula degeneratie
Wat is de origine van een craniopharyngeoom (8% kinderhersentumoren)?
Epitheelcellen van het zakje van Rathke
Beschrijf de kliniek van een craniopharyngeoom
- gezichtsveld/visus afwijkingen
- hypothalamus/hormonale afwijkingen
- klein gestalte, dorst
- neurologische afwijkingen
- hoofdpijn, balansstoornissen,
coördinatieproblemen
- hoofdpijn, balansstoornissen,
Waarmee kan de diagnose craniopharyngeoom gesteld worden & wat moet er dan te zien zijn?
CT of MRI
- calcificaties en cysteus aspect
Wat is de behandeling van een craniopharyngeoom?
- chirurgisch met/zonder radiotherapie
- intrathecale interferon kuren
Uit welke 8 lagen bestaat de retina? Begin aan de kant waar licht als eerste raakt
- Zenuwvezellaag
- Cellaag met ganglioncellen
- Binnenste plexiforme laag
- Binnenste kern laag
- Buitenste plexiforme laag
- Buitenste kern laag
- Fotoreceptor laag
- Pigment epitheel laag
Welke 5 celtypen zijn in de retina te vinden?
- fotoreceptoren
- horizontale cellen
- bipolaire cellen
- amacriene cellen
- ganglioncellen
Hoe verschilt de retinale verdeling tussen kegeltjes en staafjes?
Kegeltjes = @ fovea –> in periferie zie je minder goed kleuren
Staafjes = @ periferie –> helderheid, gevoeliger voor licht
Noem 3 soorten zicht
- scotopisch = zwart-wit zicht = staafjes
- mesopisch = mix = vooral staafjes
- fotopisch = kleur zicht = kegeltjes
Welke 2 soorten bipolaire cellen zijn er?
- ON-cellen (met MGluR6-receptor)
- OFF-cellen (met AMPA en kianate receptor)
Wat doet een ON-cel bij minder glutamaat afgifte door de fotoreceptoren?
- Minder glutamaat van fotoreceptor
- Depolarisatie
- Meer glutamaat afgifte
- Meer actiepotentialen
Wat doet een OFF-cel bij minder glutamaat afgifte door de fotoreceptoren?
- Minder glutamaat van fotoreceptor
- Hyperpolarisatie
- Minder glutamaat afgifte
- Minder actiepotentialen
Aan welke cellen geven bipolaire cellen hun informatie door?
Aan retinale ganglioncellen
- vanuit die naar n. opticus naar LGN (lateral geniculate nucleus)
Wat doet een retinale ganglioncel als deze van de bipolaire cel meer glutamaat krijgt?
- Meer glutamaat bipolaire cel
- Depolariseren
- Toename actiepotentialen
Wat doet een retinale ganglioncel als deze van de bipolaire cel minder glutamaat krijgt?
- Minder glutamaat bipolaire cel
- Hyperpolarisatie
- Afname actiepotentialen
Welke 2 typen retinale ganglioncellen bestaan er verder?
- M-cellen: input van staafjes = helderheidsinfo
–> magno-cellulaire lagen in LGN - P-cellen: input van kegeltjes = kleureninfo
–> parvo-cellulaire lagen in LGN
Wat is de algemene functie van amacriene cellen?
Reageren op verandering van lichtintensiteit/het aan en uitgaan van licht
Wat is de functie van horizontale cellen in de retina?
Vormen van laterale verbindingen tussen fotoreceptoren over een groter gebied zodat integratie van informatie mogelijk is & veranderingen in periferie opgemerkt kunnen worden
Welke 2 termen zijn verder belangrijk bij de functie van horizontale cellen
- laterale inhibitie
- center-surround receptief veld
Wat is laterale inhibitie bij horizontale cellen?
= depolarisatie (of hyperpolarisatie) van fotoreceptoren in het ene deel van het receptieve veld (center of surround) leidt tot hyperpolarisatie (of depolarisatie) in het andere deel van het receptieve veld
Wat bepaalt het type (on/off center) van een retinale ganglioncel?
De receptor van de bipolaire cel die er aan vooraf gaat
DUS NIET het type neurotransmitter, want dat is in het oog altijd glutamaat
Wat is amblyopenie?
= een lui oog dat minder goed ziet
Hoe ontstaat amblyopenie?
Door onderbreking in de normale ontwikkeling van het zien (tot 6-8 jaar)
Door het niet gebruiken van 1 oog gaan neuronen en synapsen verloren tussen oog en visuele cortex
Competitie van de 2 ogen in visuele cortex: vezels van oog dat niet voorkeur heeft gaan verloren
Noem 4 mogelijke oorzaken van amblyopie
- strabismus/scheelzien -> esotropie
- ongelijke brilsterkte
- anisometropie
- astigmatisme
- gecombineerde oorzaak: strabisme &
anisometropie - deprivatie amblyopie
- ptosis
- visueel storende media troebeling
Tijdens welke periode heeft het bij amblyopenie nog zin om een bril te gaan dragen?
Tijdens de refractieve adaptatie periode
- dan kan de visus nog verbeteren
- is tot ongeveer 4 jaar
Wat houdt accomodatief scheelzien in?
= scheelzien vooral dichtbij als je scherp wilt stellen, minder scheel als kijken in de verte
Wat is het primaire doel van een oculaire occlusiebehandeling?
= visusverbetering
dus NIET per se het verminderen van het scheelzien
Welke soorten behandelingen zijn er voor amblyopie?
- bril (als nog refractieve adaptatie mogelijk)
- goede oog met pleister afplakken (< 8 jaar)
MAAR slechte therapietrouw
Welke retinale cellen coderen voor helderheid-contrast in het receptieve veld?
Magno-retinale ganglioncellen: kijken naar contrast tussen centrum en surround en sturen dat door
Noem 3 kenmerken van retinale magno-ganglion cellen
- groter in periferie
- center-surround structuur
- ON-center/OFF-center
Welke 3 typen kegeltjes heb je?
- kort -> S-kegel
- medium -> M-kegel
- lang -> L-kegel
Wat is bij kleurenblindheid het probleem?
NIET dat je golflengtes niet ziet
WEL dat je 1 type kegeltje niet hebt
Naar welke 4 kernen wordt informatie uit magna- en parvo-cellen geprojecteerd?
- laterale geniculate nucleus (LGN) = 90%
overige 10%: - hypothalamus (dag-nacht cyclus)
- pretectum (pupil reflex)
- superior colliculus (oog/hoofdbewegingen, reflexmatig)
Beschrijf de stappen van het primaire visuele pad
- Retina
- Chiasma optica (axonen kruisen)
- Thalamus: LGN
- Occipitaalkwab: visuele cortex
Wat houdt een retinotopische organisatie van het visuele systeem in?
= specifieke delen van het gezichtsveld projecteren via het netvlies naar specifieke delen van de thalamus en visuele cortex
Vanuit de LGN (laterale geniculate nucleus) scheiden er 2 banen richting de visuele cortex. Wat voor soort vezels zitten er in deze 2 banen?
- vezels vanuit superior retinale kwadranten
- van inferieure visuele veld
- vezels vanuit inferior retinale kwadranten
- van superieure visuele veld
Hoe wordt de visuele cortex op eenzelfde manier ingedeeld?
- boven sulcus calcarinea = informatie van onderin visuele veld
- onder sulcus calcarinea = informatie van bovenin visuele veld
Wat is de opbouw van de LGN (1 in elke hemisfeer)?
Monoculair met 6 lagen
- 3 lagen ipsilaterale oog
- 3 lagen contralaterale oog
Hoe kan de LGN anders ingedeeld worden volgens parvo- en magno-cellagen?
- 4 bovenste = parvo-cellen
- 2 voor elk oog
- 2 onderste = magno-cellen
- 1 voor elk oog
Welke klacht krijg je dan als er een laesie is in 1 laag van de LGN?
Dan uitval in een heel klein plekje van het visuele veld voor 1 specifieke stimuluseigenschap
- parvo = kleur
- magno = helderheidscontrast
Noem 3 kenmerken voor laesies in de LGN?
- klein deel visueel veld
- bepaalde stimulus eigenschap
- in 1 oog
Naar welke specifieke plek in de visuele/striate cortex projecteert de LGN?
Naar laag 4 van de striate/visuele cortex
Deze projecties naar laag 4 van de striate cortex/visuele schors verlopen volgens een karakteristiek patroon. Hoe wordt dit patroon genoemd?
Oculaire dominantie kolommen
Tot wanneer kan er verandering optreden in de ocular dominance columns (ODC’s)?
In de kritische periode (mens = tot 6 jaar)
- hierna lastiger om verandering te bewerkstelligen
Wat is de functie van binoculaire cellen in V1?
Hier overlap van visuele velden
Vanaf laag 4 input van beide ogen (binoculariteit) MAAR wel verschil tussen input van beide ogen = dispariteit
Uiteindelijk: stereopsis = omgeving in 3 dimensies kunnen waarnemen door info van beide ogen te combineren
Een LGN cel codeert informatie afkomstig van…? (3)
- 1 oog (afhankelijk van welke laag)
- klein deel retina
- parvo/magno-RG cellen
Waar vind je cellen die informatie krijgen uit beide ogen?
- laag 1-3 in V1
- laag 5-6 in V1
NIET laag 4 in V1, optisch chiasma of laag in LGN
Waar wordt in V1 het eerst naar gekeken nadat informatie hier aan komt?
Als eerst wordt oriëntatie uit het beeld gehaald
- cellen met oriëntatievoorkeur
MAAR voegen elkaars info niet samen
Wat voor visuele informatie wordt er dan dus verwerkt in V1?
2D retinotopische schets van visuele wereld
= oriëntatie, kleur, beweging, dispariteit
Wat voor visuele informatie wordt er verwerkt NA V1?
Functionele specialisaties
- dorsale stroom (plaats van objecten) naar parietaalkwab
- ventrale stroom (herkenning van objecten) naar temporaalkwab
Wat test je met de pupilreflexen?
Maat voor integriteit van de visuele bundels
In welke 2 groepen worden pupilstoornissen onderscheiden?
- afferente baan: n. opticus
- efferente baan:
- parasympaticus: via n. oculomotorius en gl. ciliaris,
m. sphincter pupillae - sympaticus: m. dilatator pupillae
- parasympaticus: via n. oculomotorius en gl. ciliaris,
Benoem de 3 richtingen waar vezels van de visuele baan aftakken onderweg naar de LGN
- Naar de hypothalamus
- Naar het pretectum
- Naar de superior colliculus
Welk deel van het visuele systeem in de hersenen is verantwoordelijk voor de pupil-lichtreflex?
Het pretectum: zorgt dat als stimulus in 1 oog, beide ogen reageren omdat het pretectum 2 aftakkingen geeft, 1 per elk oog
Hoe heet het syndroom dat ontstaat als er sprake is van een efferent pupildefect van de sympaticus?
= Horner syndroom
- m. dilatator pupillae contraheert en zorgt voor een grote pupil
Wat gebeurt er als er sprake is van een efferent pupildefect waarbij de parasympaticus gestimuleerd wordt?
De pupil van dat ene oog gaat contraheren, met een hele kleine pupil als gevolg
Wat zijn de definities van isocorie en anisocorie?
Isocoor = pupillen even groot
Anisocorie = pupillen niet even groot bij licht erin schijnen
Wanneer is een anisocorie pathologisch?
Als het verschil in grootte tussen de 2 pupillen verschillend is in het licht en in het donker
- 2 mm in licht en donker = fysiologisch
- 2 mm in licht maar 6 mm in donker = pathologisch
Wat is het beeld bij een n.III parese?
Grote pupil die niet kleiner wordt in het licht
Welk beeld kan je zien als de n. opticus in één oog niet werkt?
RAPD = relatief afferent pupil defect
