HC'S WEEK 4 Flashcards
Welke groeifactor is belangrijk voor de ontwikkeling van neutrofiele granulocyten?
G-CSF = granulocyt-kolonie-stimulerende factor
Welke groeifactor is belangrijk voor de ontwikkeling van erytrocyten?
EPO = erytropoëtine
Welke groeifactor is belangrijk voor de ontwikkeling van megakaryocyten die vervolgens bloedplaatjes vormen?
TPO = thrombopoiëtine
3 hoofdgroepen van membraanreceptoren?
Ionkanaal-gekoppelde receptor
G-eiwit gekoppelde receptor
Enzym-gekoppelde receptor
2 categorieën van enzym-gekoppelde receptoren?
Tyrosine kinase receptoren
NON-RTK
Wat is het verschil tussen tyrosine kinase receptoren en NON-RTKs?
NON-RTKs hebben geen intrinsieke enzymactiviteit maar werken met JAK tyrosine kinases
Hoe werken JAK tyrosine kinases?
Activatie vindt plaats in een trans/’cross’ na receptor dimeervorming & conformatie verandering
JAKs fosforyleren tyrosines in receptorketens en in signaaleiwitten, waardoor cellulaire responsen
Wat voor soort receptor is de G-CSF receptor?
Transmembraanreceptor waaraan JAK-kinases binden
2 conformaties van de G-CSF receptor?
- Geen G-CSF gebonden = inactief, monomeer
- G-CSF gebonden = actief, homodimeer waardoor JAK kinases kunnen cross-activeren, deze fosforyleren tyrosines waaraan SH2-domeinen van signaalmoleculen kunnen binden
Wat is de functie van het SH2-domein?
Hiermee kunnen signaalmoleculen aan de gefosforyleerde tyrosines binden.
Wat bevat het SH2-domein nog meer?
Unieke 3-code van aminozuren = P-Y-A1A2A2 code = specificiteit
Wat is de rol van fosfatasen bij de signaaltransductie?
Inactivering van de receptorfunctie
2 soorten fosfatasen?
Tyrosine fosfatase
Serine/threonine fosfatase
Werkingsmechanisme fosfatase SHP-1?
Fosfatase SHP-1 kan specifiek binden aan SH-domein met tyrosine
Fosfatase ontvouwt en inactiveert het JAK kinase
Beëindiging EPO signalering gebeurd door SHP-1, hoe werkt dit?
JAK2 zet RBC-vorming aan
Remmen: SHP-1 bindt aan SH1-domein van receptor en dus aan de tyrosine, fosfatase ontvouwt en inactiveert JAK2
Wat is het RAS-eiwit?
RAS-eiwit is een proto-oncogen
Als geactiveerd dan ongelimiteerde celgroei en kanker
Klein GTP-bindend eiwit
Stap 1 van de activatie van RAS-cascade?
Activatie JAK-kinase vormt bindingsplaats voor signaaleiwit Grb2
Wat is de functie van het Grb2-eiwit?
Grb-2 rekruteerd het enzym sons of sevenless(Sos)/ guanine exchange factor (GEF)
Dit zorgt dat inactief RAS-eiwit wordt geactiveerd
Wat is de functie van het SH3-domein?
SH3-domein is het schakelstuk/docking eiwit tussen het SH2-domein en RAS-eiwit
Via SH3 komt enzym activiteit bij RAS aan
2 mechanismen van signaaldoorgifte?
Signalering door fosforylering
Signalering door GTP-bindende eiwitten
Hoe werkt signalering door fosforylering?
GEF (guanine exchange factor) zorgt dat GDP wordt omgezet in GTP
Hoe werkt signalering door GTP-bindende eiwitten?
GAP (GTPase activating protein) initieert omzetting GTP naar GDP via hydrolyse zodat RAS inactief wordt
Wat gebeurt er als mutatie in GAP (GTPase activating protein)?
Inactivering van RAS wordt dan ernstig vertraagd/volledig gestopt, waardoor RAS actief blijft = oncogen = tumorgenese
Mechanisme achter acute myeloïde leukemie (AML)?
In juxtamembraan domein bevindt zich een ITD (internal tandem duplication), waardoor aminozuurduplicatie vlak onder centromeer, hierdoor spontane dimerisatie van receptor en dus activering van FTL3-receptoreiwit
= spontane deling AML cellen
Mechanisme achter chronische neutrofiele leukemie (CNL)?
T615I mutatie in G-CSF receptor zorgt voor spontane dimeervorming
JAKs dan actief zonder G-CSF binding = G-CSF onafhankelijke celproliferatie
JAK2 mutaties bij patiënten met myeloproliferatieve neoplasieën (MPN’s) - 3 klinische typen?
Polycythemia Vera (PV) = te veel (onrijpe) rode bloedcellen
Essentiële Trombocytose (ET) = te veel bloedplaatjes
Primaire Myelofibrose (PMF) = overvloedige fibrose in het beenmerg
2 functies calreticuline?
Zorgt voor transport van eiwitten vanuit het ER naar verschillende organellen en de celmembraan
Rol in kwaliteitscontrole van eiwitten
Calreticuline mutaties (CALR) veroorzaken …?
Spontane MPL dimeervorming in het ER en is vanaf eerste moment actief
Definitie van MyeloProliferatieve Neoplasieën (MPN)?
Klonale, hematopoietische stamcelziektes, gekarakteriseerd door proliferatie in het beenmerg van een of meer myeloïde cellijnen. Proliferatie geassocieerd met min of meer normale uitrijping
Kenmerken van MPN?
Beenmerg hypercellulariteit
Megakaryocyten hyperplasie en dysplasie
In vitro groeifactor-onafhankelijke koloniegroei
Spontane transformatie tot acute leukemie of beenmergfibrose
Therapie van MPN?
Plaatjes aggregatie remmer (Ascal)
Plaatjes reductie (hydroxyureum)
Allogene SCT
Aderlaten
Welke medicatie werkt tegen PV?
JAK2-remmer
- toename QOL, afname symptomen
- geen curatie
6 soorten cellen die zich in darmcrypten bevinden?
Stamcellen
Paneth cellen
Transit amplifying cellen
Enterocyten
Goblet cellen
Endocriene cellen
Om stamcellen zitten niches, wat is hun functie?
Zorgen dat stamceldeling gereguleerd plaatsvindt
Via WNT-signalling
Niet te veel differentiatie
Waaruit bestaat een niche?
8-10 cellen, waaronder stamcellen en supporter-cellen
In darmcrypte is concentratie van WNT niet overal gelijk, maar…?
Er is sprake van een WNT gradiënt: neemt af richting oppervlak, hoge concentratie bij de stamcelniche
B-catenine is effector met 2 functies:
Functie in kern
Functie in cel-cel contact tussen E-cadherines
B-catenine functie in de kern?
In de kern bindt B-catenine aan trascriptiefactor TcF, vormt transcriptiefactor complex dat zorgt voor genexpressie waardoor genexpressie plaatsvindt