HC'S WEEK 3 Flashcards
Iedere patiënt met chronische myeloïde leukemie (CML) heeft …?
9;22 translocatie = Philadelphia chromosoom
Ontstaan nieuw fusiegen BCR-ABL, dus ook nieuw fusie-eiwit
Het fusie-eiwit, het product van het fusiegen BCR-ABL, is een…?
Tyrosine kinase dat, als ATP gebonden, eiwitten fosforyleert, waardoor cellen veel neutrofielen maken en gaan delen
Welk medicijn zorgt dat BCR-ABL gen geen leukemie meer veroorzaakt & hoe werkt dit medicijn?
Imatinib = tyrosine kinase inhibitor: bindt op plek waar ATP zou moeten binden aan BCR-ABL eiwit, eiwit dan inactief
Behandeling chronische myeloïde leukemie?
- Imatinib
- Dasatinib, nilotinib
- Stamceltransplantatie
Chromosoomafwijkingen die acute myeloïde leukemie veroorzaken?
Inv(16)
t(8;21)
t(15;17)
Monosomie 7
Wat is werkingsmechanisme bij AML dat zorgt voor klachten?
Door ophoping van niet-functionele cellen (meestal blasten) in het beenmerg/bloed, wordt de normale bloedcelvorming en bloedcelwerking onderdrukt
Wat gebeurt er bij de celcyclus in de G1-fase?
Celgroei
Restrictiepunt: besluit om replicatie te starten
Wat gebeurt er bij de celcyclus in de S-fase?
Verdubbeling van DNA
Eindproduct = 92 zusterchromatiden
Wat gebeurt er bij de celcyclus in de G2-fase?
Klaarmaken voor mitose
Wat gebeurt er bij de celcyclus in de M-fase?
Verdeling van de chromosomen over de 2 dochtercellen
Wat gebeurt er bij mitose in de Profase?
Condenseren van DNA
Wat gebeurt er bij mitose in de Prometafase?
Afbraak kernenvelop
Chromosomen los in cytoplasma en vast aan tubulinedraden
Wat gebeurt er bij mitose in de Metafase?
Oplijning van chromosomen in middenlijn van de cel
Wat gebeurt er bij mitose in de Anafase?
Chromosomen naar twee tegenovergestelde polen van de cel getrokken
Wat gebeurt er bij mitose in de Telofase?
Chromatiden weer decondenseren, nieuwe kernenveloppen aangelegd
Wat gebeurt er bij mitose in de Cytokinese?
Vorming van twee cellen door in tweeën splitsen van cytoplasma
Wat is de rol van het centrosoom bij de mitose?
Is centra van waaruit microtubuli worden gestuurd
Wordt verdubbeld in S-fase
Wat is het kinetochoor?
De structuur van de microtubuli die vastgehecht raken aan de chromosomen
4 technieken om chromosomale afwijkingen op te sporen?
- R-bandering: alle chromosomen
- FISH: specifiek gen op een chromosoom
- FISH: heel chromosoom - translocaties
- Spectrale Karyotypering (SKY): elk chromosoom eigen kleur - translocaties
3 chromosomale afwijkingen - structureel?
Deletie van stuk chromosoom
Tranlocatie
Dicentrisch chromosoom
2 chromosomale afwijkingen - numeriek?
Chromosoom verlies
Chromosoom duplicatie
= Aneuploïdie
Wanneer ontstaan numerieke chromosomale afwijkingen?
Tijdens de metafase
Non-disjunctie is…?
Als een chromosoom niet vastzit voordat verdeling tijdens metafase begint, dan kan er een chromosoom te veel of te weinig in de dochtercel komen
Wat houdt genamplificatie in?
Als een bepaald deel van een chromosoom meerdere keren wordt gerepliceerd, ontstaan kopieën.
Beeldvorming van genamplificatie?
In situ hybridisatie met c-myc probe
R-bandering
1e manier hoe genamplificatie bijdraagt aan ontwikkeling van kanker?
Activering van oncogenen
- translocatie
- verdubbeling van chromosoom
- genamplificatie
2e manier hoe genamplificatie bijdraagt aan ontwikkeling van kanker?
Inactivering van tumor-suppressorgenen
- deletie
- verlies van chromosoom
2 functies van telomeren?
Voorkomen genomische instabiliteit
Beperken van celgroei
Hoe kan je chromosomale afwijkingen detecteren en identificeren? 3 opties
Klassieke cytogenetica: banderingstechnieken
Moleculaire cytogenetica: FISH of SNP Array
Moleculaire diagnostiek: RQ-PCR, Q-PCR of Sequencing (Sanger of NGS)
3 soorten bandering?
G-bandering = helder veld
R-bandering = reverse
Q-bandering
Chromosoom bestaat uit…?
Centromeer
Korte arm = P-arm
Lange arm = Q-arm
2 soorten chromosomale afwijkingen zijn?
Numerieke afwijkingen
Structurele afwijkingen
2 soorten numerieke chromosomale afwijkingen?
Winst (van compleet chromosoom)
Verlies (van compleet chromosoom)
2 soorten structurele chromosomale afwijkingen?
Gebalanceerde afwijkingen
= geen winst of verlies van materiaal
Ongebalanceerde afwijkingen
= wel winst of verlies van materiaal
3 soorten gebalanceerde, structurele, chromosomale afwijkingen?
Translocatie
Insertie
Inversie
2 soorten inversies?
Paracentrische inversie = binnen een arm van het chromosoom
Pericentrische inversie = draaiing rondom de centromeer van het chromosoom
4 soorten ongebalanceerde, structurele, chromosomale afwijkingen?
Deletie
Amplificatie
Niet-gebalanceerde translocatie
Gen mutatie
2 soorten deleties?
Terminale deletie = deletie aan uiteinde van het chromosoom
Interstitiële deletie = deletie in het midden van het chromosoom
2 afwijkingen die leiden tot slechte prognose/risico bij AML?
Complex karyotype = meerdere afwijkingen in karyogram
Monosomaal karyotype =
verlies van twee autosomen OF verlies één autosoom EN één structurele afwijking
Wat is het primaire doel van FISH (fluorescent in situ hybridisation)?
Mutaties zichtbaar maken, gericht op specifiek target