HC's WEEK 3 Flashcards
Wat is de definitie van anticonceptie?
Alle middelen die tot doel hebben de bevruchting en zwangerschap te voorkomen
Noem de 9 voorwaarden voor de ideale vorm van anticonceptie
- 100% betrouwbaar
- geen negatieve effecten op gezondheid
- eenvoudig te gebruiken
- goedkoop
- toegankelijk
- direct toepasbaar
- reversibel
- geen effect op seksualiteitsbeleving
- toepasbaar door man en vrouw
Hoe wordt betrouwbaarheid van anticonceptie uitgedrukt?
Pearl-Index = aantal zwangerschappen/failures per 100 gebruikersjaren
Wat zijn de 2 hoofdwerkingen van hormonale anticonceptie?
- follikelontwikkeling en ovulatie verhinderen = onderdrukken LH piek dmv progesteron component
- onderdrukken follikelontwikkeling = onderdrukking FSH stijging = door oestrogeen en progesteron component
Noem 3 nevenwerkingen van progestagenen
- transformatie endometrium: verstoren proliferatie of differentiatie proces
- veranderingen in cervicale slijmproductie
- beïnvloeding tubamotoriek en peristaltiek
Waarom wordt ook oestrogeen toegevoegd aan hormonale anticonceptie?
Met name ter stabilisering endometrium
Noem 4 voordelen van hormonale anticonceptie
- cyclusregulatie
- minder bloedverlies en dysmenorroe
- minder androgeen effect
- minder endometrium- en/of ovariumcarcinoom
Noem 3 nadelen van hormonale anticonceptie
- tromboserisico verhoogd (verhoging stollingsfactoren door oestrogeen component): DVT
- cardio-vasculaire aandoeningen risico mogelijk verhoogd
- cerebrovasculaire accidenten verhoogd (arteriële trombose geassocieerd met oestrogeen component)
Noem nog 5 neveneffecten van hormonale anticonceptie
- metabolisme: verstoorde glucose tolerantietest
- serum lipiden: verhoogd triglyceriden, HDL/LDL ratio
- binding globulins: TBG/SHBG/CBG hoger, vrije fractie lager
- lever ademona wss door hoge oestrogenen
- verhoogde stolling: DVT
Wat is het kankerrisico bij gebruik hormonale anticonceptie? (3)
- mamacarcinoom lijkt verhoogd: jonge gebruikers, effect verdwijnt na staken
- beschermend effect ovarium- en endometriumcarcinoom
- benigne leverafwijkingen en hepatocellulair carcinoom lijkt verhoogd
Noem 5 klachten die gebruikers van hormonale anticonceptie kunnen ervaren
- hoofdpijn: spanningshoofdpijn bij starters door oestrogeen onttrekking
- onregelmatige bloedingen: spotting tgv < oestrogeen
- libidovermindering
- stemmingswisseling/PMS: onttrekking progesteron en/of oestrogeen
- gewichtstoename
Noem 5 contra-indicaties voor gebruik hormonale anticonceptie
- trombose in VG of trombofilie
- cardiovasculaire aandoeningen
- ischemic stroke
- leveraandoeningen (benigne adenomen, cirrose)
- mammacarcinoom, gynaecologische maligniteit
[Hormonale anticonceptie] Noem 6 kenmerken van de Nuva Ring
- combinatie oestrogeen & etonogestrel
- constante spiegels
- 3 weken in 1 week niet
- verwijderen tijdens coïtus ??
- pearl index 0.4
- doorgebruiken
[Hormonale anticonceptie] Noem 7 kenmerken van de EVRA pleister
- drielagig
- oestrogeen en norelgestromin
- 3 weken 1x/week
- stopweek
- geen huidverzorgende producten gebruiken
- baden en douchen lastig
- doorgebruiken kan
[Hormonale anticonceptie] Noem 6 kenmerken van de minipil
- alléén progestativa: desogestrel
- endometrium decidualisatie, cervix slijm en mindere mate van ovulatieremming
- continu gebruik
- marge van vergeten is kritiek (3-6 uur)
- betrouwbaar
- kan met borstvoeding: 2wkn postpartum starten
[Hormonale anticonceptie] Noem 6 kenmerken van Implanon
- alléén progestageen/etonogestrel
- onderdrukt met name ovulatie (LH piek): minder follikelgroei
- spotting voor half jaar, bloedingspatroon verandert
- 3 jaar werkzaam
- uiterst betrouwbaar
- inbrengen vergt ervaring
[Hormonale anticonceptie] Noem kenmerken van de prikpil/depo provera
- 150 mg i.m. medroxyprogesteron
- vrijwel volledige onderdrukking ovariële activiteit
- atrofische bloedingen en amenorroe
- lange nawerking (soms 1-2 jaar)
- «_space;botmineraal dichtheid
[Hormonale anticonceptie] Hoe werkt de 7-dagen regel?
- tenminste 7 dagen achtereen onderdrukking nodig
- verlengt pil-vrije periode tot 7 dagen? dan verminderde betrouwbaarheid omdat follikels gestart kunnen zijn met groeien
Wat is het doel van nood-hormonale anticonceptie?
= verhinderen van ovulatie door hormonale onderdrukking van LH piek
EN/OF
= verhinderen van innestelen embryo
Wat is het principe achter nood-hormonale anticonceptie?
= hoge dosis progestagenen: onderdrukt LH en verstoord implantatie window
Welke 3 opties nood-hormonale anticonceptie bestaan er?
- levonorgestrel (synthetisch progestageen) = voornamelijk onderdrukking LH piek
- ulipristal (progesteron receptor modulator) = onderdrukking LH piek + beïnvloeding endometrium
- IUD (koper- of hormoonhoudend) = beïnvloeding endometrium
Noem 8 soa-gerelateerde syndromen met bijbehorende klachten
- urethritis
- veranderde fluor en vaginitis
- epididymitis
- pelvic inflammatory disease
- balanophostitis (= infectie glans penis)
- proctitis
- genitale ulcera
- inguinale lymfadenitis
Noem de 7 meest voorkomende soa-verwekkers in NL
- chlamydia trachomatis incl lymfogranuloma venereum
- gonorroe
- syfilis
- herpes genitalis
- HPV infecties/anogenitale wratten
- scabiës
- HIV infectie
Noem de 3 groepen waar soa’s ingedeeld kunnen worden
- bacterieel: CT, NG, syfilis
- viraal: HSV, HBV, HPV, HIV
- parasitair: scabiës, pediculosis pubis
Wat is de huidige soa top 3?
- Chlamydia trachomatis
- Condylomata acuminata = genitale wratten
- Herpes genitalis
Welke groepen krijgen het vaakst de soa’s chlamydia, gonorroe, syfilis en HIV?
Chlamydia: jongeren < 25 jaar in grote steden
Gonorroe: MSM
Syfilis: MSM
HIV: MSM, personen uit Afrika
Welke 5 groepen mensen behoren tot de hoog risicogroepen voor chlamydia, gonorroe, syfilis, hepatitis B en HIV?
- MSM
- sekswerkers en klanten
- personen afkomstig uit soa-endemisch gebied
- personen met veel wisselende seksuele contacten (>3 in afgelopen 6 maanden)
- personen met partner uit 1 van voorgaande groepen
Is lichamelijk onderzoek nodig bij patiënt met soa zonder klachten?
Nee
Welke 3 punten kunnen/worden gedaan bij lichamelijk onderzoek bij persoon met soa-gerelateerde klachten?
- inspectie anogenitale gebied
- speculumonderzoek
- vaginaal toucher en/of proctoscopie
Welke 3 soorten aanvullend onderzoek kunnen gedaan worden tijdens het soa-consult?
- afname kweekmateriaal, maar eig gewoon PCR
- afname bloed
- urineonderzoek
Noem 4 kenmerken van chlamydia trachomatis
- heteroseksuele soa
- bacterieel
- seksueel contact, orogenitaal of moeder-kind
- incubatietijd 1-3 weken
Noem 3 klachten die je kan krijgen bij chlamydia
- cervicitis
- conjunctivitis
- slijmerige uitvloed
Beschrijf de 3 groepen verwekkers van de soa chlamydia
- urogenitale infecties & conjunctivitis: serotypes D-K
- trachoom = serotypes A-C
- lymfogranuloma venereum = serotypes L1/L2/L3
Welke symptomen geeft chlamydia bij de man? (2)
- uretritis
- proctitis
Welke symptomen geeft chlamydia bij de vrouw? (
- veranderde fluor
- contactbloedingen
- buikpijn
- dyspareunie
- cervicitis
- uretritis
- proctitis
Noem 5 complicaties die bij de vrouw kunnen optreden door chlamydia?
- PID
- infertiliteit
- EUG
- tubair ovarieel abces
- SARA (sexually acquired reactive artritis)
Noem 2 complicaties die bij de man kunnen optreden door chlamydia
- SARA (sexually acquired reactive artritis)
- epididymitis
Beschrijf de diagnostiek voor chlamydia
- man: NAAT/PCR 1e straals urine
- vrouw: NAAT/PCR via vaginale selfswab
- receptief anale seks < 6 maand/anale klachten: NAAT/PCR proctum
Eerste en tweede keus behandeling bij chlamydia?
1e keus = azitromycine
2e keus = doxycycline
Wat is de eerste keus behandeling bij een LGV infectie?
Doxycycline
Hoe werkt partnerwaarschuwing bij chlamydia?
- symptomatisch = partners laatste 4 tot 6 weken
- asymptomatisch = partners laatste 6 maanden
Noem de 4 kenmerken van gonorroe
- bacterieel: neisseria gonorrhoeae
- seksueel contact, orogenitaal, moeder-kind
- incubatietijd 2 dagen tot 3 weken (gem. 8 weken)
= de druiper
Noem 5 symptomen van een gonorroe infectie bij een vrouw
- toegenomen fluor
- tussentijds bloedverlies
- dysurie
- proctitis
- purulente faryngitis
Noem 5 symptomen van een gonorroe infectie bij een man
- uretritis
- dysurie
- pussige afscheiding
- proctitis
- purulente faryngitis
Noem 4 kenmerken van anorectale gonorroe
- vaak asymptomatisch
- irritatie
- jeuk
- afscheiding
Noem 4 complicaties van gonorroe bij vrouwen
- bartholinitis
- PID
- tubair ovarieel abces
- EUG
Noem 3 complicaties van gonorroe bij mannen
- epididymitis
- prostatitis
- urethrale stricturen (bij chronische infectie)
Hoe werkt diagnostiek bij een mogelijke gonorroe infectie? (6)
- NAAT/PCR
- grampreparaat (sneldiagnostiek man)
- kweek + resistentie bepaling
- man: NAAT/PCR 1e straals urine, kweek uretrha
- vrouw: NAAT/PCR vaginale selfswab
- receptief anale seks < 6 mnd/anale klachten/MSM: NAAT/PCR proctum
Wat is de meest aangewezen behandeling bij gonorroe? (3)
- ceftriaxon 500 mg i.m. eenmalig
- als chlamydia niet uitgesloten: PLUS azitromycine 1000 mg po eenmalig
- als op geleide van gevoeligheidsbepaling (kweek): amoxicilline 3000 mg po eenmalig kan ook
Wat is de behandeling bij gedissemineerde gonorroe (= bacterie in bloedbaan)?
Ceftriaxon 50 mg/kg/24u intraveneus 7 dagen
Noem 4 kenmerken van de verwekker condylomata acuminata (genitale wratten)?
- viraal (dus lange incubatietijd)
- humaan papilloma virus (HPV) nummer 6 en 11
- seksueel contact, vingers, handdoeken, moeder-kind
- incubatietijd 1-8 maanden, gemiddeld 3 maanden
Noem 3 mogelijkheden van diagnostiek bij condylomata acuminata?
- klinische diagnose
- zelden biopt/HPV typering
- soms inwendig: proctoscopie, speculumonderzoek, urethroscopie