HC 4 Flashcards
çatalhöyük
7400 - 5200 v. Chr.
Een van de oudste steden te wereld
Neolithicum
5300 2000 vChr.
Vroeg-Neolithicum
5300 - 4200
Vroeg-Neolithicum A
5300-4900
Vroeg-Neolithicum B
4900-4200
Midden-Neolithicum
4200-2850
Midden-Neolithicum A
4200-3400
Midden-Neolithicum B
3400-2850
Laat-Neolithicum
2850-2000
Laat-Neolithicum A
2950-2450
Laat-Neolithicum B
2450- 2000
Lepenski Vir
(Servië) Mesolithisch 9500-6000 v. Chr.
Waarom zelf voedsel produceren (neolithisatie model)?
Sedentarisering > vaker kinderen
Meer voedselproductie > grotere bevolkingsdichtheid
Opslag voedsel > specialisatie zoals politieke elite, priesters, ambachtslieden etc. > technologische vooruitgang bespoedigd
Betere transportmogelijkheden
Cultuur Vroeg-Neolithicum A
Lineair Bandkeramiek
Cultuur Vroeg-Neolithicum B
Rössen
Cultuur Midden-Neolithicum A
Michelsberg
Lineare Bandkeramiek (LBK)
Naam: decoratie aardewerk
Verspreiding: lössgebieden Limburg
Kolonisten (snelle verspreiding)
Boerengemeenschappen
Huizen LBK
Zware constructie
Kuilen langs huizen (leemkuilen)
Kleine huizen 8-10 meter
Huizen LBK langhuizen indeling
Woonruimte - woon/werkruimte - opslagruimte
LBK extended gamily
10-12 mensen
LBK akkerbouw
Emmertarwe, eenhoorn, vlas, erwten, linzenwikke en peulvruchten en in een late fase papaver(maanzaad).
LBK veeteelt
Koeien, geiten, schapen en varkens
LBK aardwerk
Dunwandig
Glad afgewerkt
Niet opgebouwd uit rollen
LBK werktuigen
Slijpen van stenen werktuigen
Snede haaks op de steel
Asymetrische doorsnede
Uithollen boomstammen
Rössencultuur 4900-4200
Opvolgers van LBK
Zij zitten ook in Duitsland
Rössencultuur aardewerk
Hard, dunwandig met gladde afwerking
Bolle vormen met geknikte of gebogen hals
Versiering vlakdekkend
Incrustatie ( witte potpasta wordt in de versiering geweven)
Michelsberg cultuur
4200 - 3400
Michelsberg aardwerken
Heerlen - Schelsberg
Michelsberg aardewerk
Ronde bodem, wijduitstaande rand, nauwelijks versieringen, dikwandig.
Tulpbekers: speciaal baksel
Vroeg-Neolithicum B cultuur
Hazendonk en Swifterbant.
Zuidwest, Midden en Noord Nederland
Breed-spectrum economie
Bestaansbasis uit verschillende voedselbronnen: jachtwild, vis, gevogelte, zaden, knollen, noten ,wilde planten, ect.
Neolithisatie
In het VNEO B nemen jagers/verzamelaars ook cultuurgewassen (graan) en vlees van vee (rund, schaap/geit/varken) op in hun dieet. Ze gaan dus zelf voedsel produceren.
Extended broad spectrum
Swifterbantcultuur nieuw DNA onderzoek
Donkere huid en haar. blauwe ogen
Oorsprong uit Midden Oosten
Swifterbandcultuur aardewerk
Vooral Noord-Nederland
S profiel met hoge wijduitstaande rand
Punt- of ronde bodems
Versiering vaak alleen schouder
Midden-Neolithicum A cultuur
Schipluiden Hazendonk 3
Uitgebreide breedspectrum economie
Midden-Neolithicum B
Zuid en Midden Nederland:
Vlaardingen en Stein
Noord Nederland:
Trechterbekercultuur
Trechterbekercultuur 3400-2850 v. Chr.
De hunebedbouwers
Trechterbekercultuur aardwerk
Diepsteek versiering
Kraagflesjes, trechterbekers, kruiken, terrines, ect.
Trechterbekercultuur aardewerk (vroeg en laat)
Vroeg) Dronkener stijlfase
Laat) Havelter fase
Globale ontwikkeling: steeds eenvoudigere versiering
Trechterbeker aardewerk incrustatie
Botpasta onderdeel van de versiering
op basis van DNA-onderzoek waarschijnlijk menselijke oorsprong
Trechterbeker vuurstenen voorwerpen
Bijlen: rechthoekige doorsnede.
Doms heel groot (>20cm) presige
Transversale pijlspitsen
Slijpstenen van zandsteen
Maalstenen
Midden-Neolithicum B (monumenten)
Megalithische monumenten tot in de Bronstijd (c. 1200 v. Chr.)
Beschavingstheorie
Monumentale architectuur vereist een zekere mate van sociale complexiteit wordt veronderstelt.
Vlaardingen groep
Rivierengebied, kustgebied en Zuid-Nederland
jacht, visvangst, veeteelt (rivierengebied), akkerbouw ( kuststrook en Oost-Nederland).
Vlaardingen groep vuursteen
ovale doorsnede
Ertebolle-cultuur was Mesolithisch in de meeste opzichten, maar gebruikte …
Aardewerk, keramisch Mesolithicum
