HC 10 Flashcards
Hoe noemen we de huisconstructie waarbij het dak rust op de binnenstijlen die bij elkaar gehouden worden door een dwarsligger?
Een gebintconstructie
Hoe noemen we de huisconstructie waarbij het dak rust op de binnenstijlen en de wandstijlen?
Een halfportaal constructie
Wat is een ritueel?
Een geheel van symbolen en bijhorende handelingen bij speciale gelegenheden
Een manier van handelen, anders dan gewoonten en alledaags gedrag, doordat ze krachtiger is en meer betekenis heeft voor de samenleving
Uiting van een ideeënwereld van een samenleving over het “zijn” (waarom zijn we op aard?) en het “zijn” van anderen (godenwereld, dodenwereld)
Ritueel gedrag: houding, mimiek, gebaar, dans, zang, woord, klanken, schreeuwen (joelen, jodelen), fluisteren, eten, vasten, drinken, slachten of zich verwonden (zelfkastijding), tatoeages, verbranding, besnijdingen, besnijdenis en piercings).
Het uiterlijk en het dragen (of de aanwezigheid) van bepaalde voorwerpen (in de vorm van vermomming, beschildering, het dragen van een masker, staf, wapen, hoofdtooi, kroon, mantel en andere attributen.
Een herkenbaar en formeel patroon voor de mensen van een gemeenschap.
Wat is een ritueel voor archeologen?
Archeologen zoeken naar diezelfde patronen. Bij overeenkomsten in materiële neerslag van menselijk gedrag in het verleden, krijgen deze patronen extra aandacht. Als het herkenbare en formele patroon niet kan worden verklaard door alledaagse en culturele gewoonten en tradities, dan wordt vaak de term “ritueel” gebruikt.
Ritueel: aards en goddelijk
Vaak verwijzing naar iets dat niet van deze aarde is.
Godenwereld, mythologie en dromen, sterrenhemel, verklaringen voor seizoenen, rampen, veranderingen.
Legatimatie: ogd is aan onze zijde.
Bij de dood: overganing naar de goddelijke wereld.
Apotheose
Vergoddelijking
Rites de Passage
Franse term voor overgangsritueel.
Gebeurtenissen tijdens het leven.
Geestelijke gebeurtenissen.
Leven na de dood.
Fases van Gennep
Fase 1: ultieme afscheiding ven de oude rol (bij leven). Individu hoort niet meer (fysiek) tot de samenleving.
Fase 2: Individu wordt gereeg gemaakt voor de overgang naar de nieuwe rol (bijv. opbaring, mummificatie).
Fase 3. Dode krijgt symbolisch en ritueel een nieuwe rol ( begraving, crematie, ect.).
Zichtbaat voor archeologen
Formeel. bijv. een graf
Niet zichtbaar voor archeologen
Formeel:
Verstrooien crematieresten
Rivier
In de lucht
Geoffert aan dieren
Informeel gebeurtenis
Vermoord en achtergelaten
Natuurbegravingen
Losse botten in nederzettingsafval
Grafritueel Vroeg Paleolithicum
Boxgrove - England
Sierra de Atapuerca - Spanje
In Nederland zijn er geen graven gevonden.
Grafritueel Midden Paleolithicum
Grote variatie in grafritueel
Skeletten nog in verband
Slaaphouding
In Nederland geen graven
Grafritueel Laat Paleolithicum
Eerste indicaties voor een geformaliseerde begravingsritueel.
Sungir - Oost-Rusland
In Nederland geen graven
Grafritueel Vroeg Mesolithicum H. Sapiens-moderne mens
Nederland-Laarakker (Haps)
In Nederland het oudste graf.
Grafritueel Mesolithicum
Oker
Los menselijk materiaal komt ook voor in nederzettingsafval
Graven Mesolithicum
Trijntje
Michelle
Grafritueel Vroeg Neolithicum
Nederland Formele begravingen LBK
Vroeg Neolithicum LBK man
Veeteelt, houthakken, jacht (o.a. pijlpunten), verwerving van grondstoffen (vuursteen, natuursteen, hout)
Vroeg Neolithicum LBK vrouw
Akkerbouw, mogelijke ceremoniele rol (vondsten van rode oker vooral in vrouwengraven).
Vroeg Neolithicum buitenland, conflicten en massagraven
Jungfernhohle - Duidsland
Herxheim - Duidsland
Laat Neolithicum Nederland formele begravingen, Enkelgrafcultuur
Grafheuvels
Laat Neolithicum verhoudingen inhumatie en crematie.
Overwegend inhumaties.
4x zoveel crematies als in Enkelgerafperiode en vaker meervoudige begravingen
Laat Neolithicum graven
Vlakgraven kunnen ook
Laat Neolithicum Ontstaan van funeraire (grafheuvellandschappen) vaak in lijnen en clusters
Tot in de Bronstijd
Grafheuvel met ringsloot
ca. 1800 v. Chr.
Heuvel ‘periode’ op elkaar
Ca. 1500 v. Chr.
Toenamen aantal bijzettingen
vanaf 1500 v. Chr.
Heuvels met palenkransen
Zuiden: 1800 v. Chr.
In het Noorden iets later
Oosterhout - Noord-Brabant
paalkrans
Vroege en Midden Bronstijd Nederland
Dodenhuisjes in grafheuvels
Vroege en Midden Bronstijd Conflict
Massagraf van Wassenaar
Midden en Late Bronstijd Nederland
Urnevelden
Vooral in Oost Nederland
bijna geen grafgiften op de urn na
N NL sleutelgat
Oudste: type vledder rechthoekige greppen met interne paalstelling.
Midden Bronstijd Buitenland
Tollensetal-Duitsland
Achtergelaten in rivier na veldslag
Conflict en massa graf
