HC 3: IBD inleiding Flashcards
Wat is ibd?
Inflammatory bowel disease
- colitis ulcerosa
- morbus crohn
- IBD unclassified
Komt bij 20% al voor in kinderleeftijd
50-65% = onder de 30 als ziekte zich manifesteert.
Geeft verhoogde kans op CRC
Wanneer wordt ibd het meest gediagnoseerd?
Bij kinderen, rond de leeftijd van 60
Waar zit m. Crohn?
- Transmuraal, meerdere lagen doen mee
- Meeste patiënten hebben het in ileum, colon kan mee doen (jejunum en dunne darm is zeldzamer)
- rectum vaak niet
Waar zit Colitis ulcerosa?
- Oppervlakkiger (mucosa)
- Rectum doet eigenlijk altijd mee
Wat zijn de klinische verschijnselen van m.crohn?
- Buikpijn (vooral rechts), diarree (met of zonder bloedverlies), vermoeidheid en gewichtsverlies
- malabsorptie
- extraintestinale manifestaties
- fistelvorming
- perianale abcessen
Colitis ulcerosa?
- Alleen rectum –> proctitis. Dan ervaar je bloedverlies, loze aandrang of hele erge aandrang
- Alleen linkszijdig –> buikpijn, diarree en aandrang
- Hele colon –> systemisch met koorts
Wat zijn klinische verschijnselen?
- Diarree = vrijwel altijd met bloed en slijm
- Bloed en slijm (met en zonder ontlasting)
- Toename defecatiedrang
- Algemene ziekteverschijnselen, koorts, anorexie, vermagering
- pijnlijke darmkrampen
Verschillen crohn en cu?
Crohn:
- transmuraal
- skip lesions
- van mond tot kont
- fisteling en perianaal abces
- extra-intestinale manifestaties.
CU:
- oppervlakkig
- continu
- colon
- geen fietseling en perianaal abces
- geen extra intestinale manifestaties
Hoe ontstaat IBD?
- Environment: stress, roken, westerse dieet
- immuunsysteem moet op hol slaan
- Genetische aanleg
- Verstoord microbioom
Microbioom bij M. Crohn?
Minder Firmicutes, meer proteobacteriën en bacteroidetes
Vaak voorkomende klachten bij IBD?
typerend zijn: sterke aandrang, bloederige diarree, buikpijn
Ook gewichtsverlies, misselijkheid, koorts, anemie, constipatie, verminderde eetlust
Wat is diarree?
3 x per dag ongevormde ontlasting. Of vloeibaar volume > 200 g/dag
Lichamelijk onderzoek bij diarree?
- Controles: hoge pols, lage bloeddruk, huidturgor
- Abdominale massa: alleen bij slank persoon of ernstige inflammatie
- Gewichtsverlies
- Spierverlies
- Klank peristaltiek: hoog klinkend of afwezig (ileus)
DD bij diarree?
- Bacterieel: salmonella,
- Viraal: CMV
- parasieten: amoebiasis
- Niet-infectieus
- ISchemische colitis (roken)
- Racistische colitis (bestraling
- carcinoom
- NSAID
Diagnostiek bij IBD?
- Bloed: anemie, deficiënties, ontstekingswaarden, lever en nierfuncties
- Colonoscopie met biopten
- Feces kweek: calprotectine, bacterie/virus
- Ct: bij ileus of abces
- MRI: dunne darm
Waarom meet je het calprotectine?
Calcium en zink bindend eiwitten in de neutrofiele granulocyten. Als dit verhoogd is is er dus ontsteking.
Maakt verschil tussen IBS(prikkelbare darmsyndroom) en IBD
Endoscopisch Beeld ibd?
M. Crohn: rood, langgerekte ulcera, onaangedane regio’s, correlstone effect
CU: heel rood met puntjes, geen ulcera, duidelijke scheidingslijn. Bij heftige colitis zie je bloed, koorts en misschien perforatie (acute zeveren colitis)
Extra-intestinale complicaties
- Komen bij 50% van de mensen voor
- Vaker bij chirurgie, jong, vrouw, roken, eim in familie
- Vaak samen met inflammatie
- Arthritis, pyoderma gangrenosum, erythema nodosum, nodulaire episcleritis, uveïtis, PSC
