HC 2: diagnostiek in de necrologie

Question 1

Hoe ontstaat creatinine?

Answer 1

Komt uit creatine. Dat ontstaat uit Arginine en glycine die samen guanidineacetaat vormen. Dat wordt gemethyleerd en zo uiteindelijk creatine. Dat wordt omgezet in PCr fosfocreatine om ATP te kunnen maken. Daarbij ontstaat creatinine

Question 2

Welke methoden zijn er om creatinine te meten?

Answer 2

• Jaffe methode (picrinezuur)
• Enzymatische methode
• Referentie methode (massa aspectrometisch dus kan je niet altijd aanvragen)

Question 3

Hoe werkt de Jaffe methode?

Answer 3

Picrinezuur en creatinine vormen een complex dat bij 520 nm gemeten kan worden, de duur van de kleurverandering naar rood oranje geeft dan weer hoe hoog de concentratie creatinine is.

Nadeel: veel interferentie met chroomgenen:
Positieve interferentie (creatinine valt hoger uit): ketenen, hyperglycemie, hoog eiwit, cefoxine
Negatieve interferentie: bilirubine.

Question 4

Waarom wordt de enzymatische bepaling geadviseerd?

Answer 4

Geen interferentie met ketonen, hyperglycemie en hoog totaal eiwit. Wel nog een beetje met hyperbillirubinemie

Werkt via enzymatische bepalingen/reacties, waarbij de afvalproducten steeds worden gebruikt . De trinder reactie/peroxidase reactie is de laatste, hierbij ontstaat een oranje kleur bij 550 nm. Quinone-Imune-chromogeen

Question 5

Wanneer zie je verlaagd kreatinine?

Answer 5

• Bij lage spiermassa
• Bij malnutritie
• Bij bilirubine
• Bij bepaalde antibiotica/medicatie, gentamycine

Question 6

Wanneer meet je een hoog creatinine?

Answer 6

• Bij hoge spiermassa
• Bij nierinsufficiëntie
• Bij creatine supplementen, anabole steroïden
• dieet met veel vlees
• spierafbraak
• hoge koorts

Question 7

Waarvan is de concentratie creatinine afhankelijk?

Answer 7

Leeftijd, geslacht en spiermassa

Question 8

Wat is het nadeel aan kreatinine?

Answer 8

Bij slechte glomerulaire filtratie overschatting doordat er ook klaring in de tubulus plaats vindt (15%) na de glomerulus (85%)

Question 9

Analyse van urine?

Answer 9

Minder kijken naar visualiseren en macroscopisch (kleur en geur), meer naar microscopisch (cellen, cilinders, kristallen) en chemische beeld (dipstick, chemieapparaat)

Question 10

Dipstick kijkt naar?

Answer 10

• Urobillinogeen
• Glucose
• Billirubine
• Eiwit
• pH
• soortelijk gewicht
• Ketonen (dm type 1)
• nitriet
• leukocyten

Question 11

Wat is tubulaire proteïnurie?

Answer 11

• LMW eiwit wordt wel gefiltreerd maar niet gereabsorbeerd in de tubuli. Je ziet eiwit kleiner dan 25 kDa.
• Alfa 1 microglobuline (beste meten)
• beta2 microglobuline
• lysosomen, aminozuren en vrije lichte keten

Question 12

Wat is overflow proteïnurie?

Answer 12

Er zijn meer LMW eiwitten < 25 kda door ziekteproces. De tubulus reabsorptie schiet tekort, tubulo-toxische nefropathie.
MM, acute myeloid leukemie, in vivo hemolyse, rhabdomyolyse

Question 13

Wat is glomerulaire proteïnurie?

Answer 13

Door slechte glomerulus filtratie komen grootte eiwitten in het bloed zoals albumine. Ook wordt het slecht gereabsorbeerd

Question 14

Wat zijn de waarden van albuminerie?

Answer 14

Bij ochtendurine < 20 mg/l is normaal boven de 200 mg/l is het sterk verhoogd
Bij dag urine zelfde waarden maar dan met de 3

Vanaf 3,5 gram per 24 uur spreek je van nefrotisch syndroom

Question 15

Fouten in de dipstick?

Answer 15

• Fout positief: bij hematurie, bij een hoog soortelijk gewicht, bij pijnbestrijding urinewegen fenazopyridine, oxiderende stoffen
• fout negatief: bij minder albumine maar veel vrije lichte ketens, bij geconcentreerde urine

Question 16

Waar kijk je naar onder de microscoop?

Answer 16

• Cellen: erytrocyten, leukocyten, bacteriën, gistcellen, epitheel, spermatozoa
• Cilinders: afgietsel van tubuli vaak lis van Henle: leeg of gevuld (pathologisch)

Question 17

Welke vormen erytrocyten heb je?

Answer 17

• Isomorf, normaal = blaas urinewegen
• dysmorf, abnormaal = nieren

Question 18

Wat zie je aan de epitheelcellen?

Answer 18

• Plaveisel (vierkant): urethra, vagina
• Rondcellig: blaas, pyelum

Question 19

Welke soorten cilinders zijn er?

Answer 19

• Leeg: niet gevuld, niet pathologisch. Bevat vaak Tamm horsfall eiwit/uromoduline, zie je bij koorts, inspanning, dehydratie
• Gevuld: pathologisch, erytrocyten –> glomerulonefritis/glomerulaire hematurie. Ook korrelcilinder: parenchymziekte/dehydratie

Question 20

Hoe bereken je de GFR?

Answer 20

GFR = concentratie creatinine x volume urine / plasma concentratie creatinine

U x V / p

Gefilteerde stof = uitgescheiden stof

Question 21

Hoeveel creatinine produceren nieren normaal?

Answer 21

10 mmol/liter

Question 22

Hoe wordt de eGFR bepaald?

Answer 22

Met de CKD-epi, daarbij wordt naar geslacht en leeftijd gekeken. Niet naar gewicht want die waarde is er niet altijd en kan verschillen in spier of vetmassa.

Kan ook met de MDRD: meet gfr
Of met de Cockcroft neemt gewicht mee en meet kreatinine klaring: ml/min

Question 23

Nieuwe marker voor nierfunctie?

Answer 23

Cystatine C, maakt geen gebruik van leeftijd/geslacht/lichaamssamenstellingenb dus spiermassa. Kan wel beïnvloedt worden door corticoidtherapie