H7 beenweefsel Flashcards
Functie botweefsel
-Ondersteuning weke delen
-Bescherming
-Krachtoverbrenging
-Merg: aanmaak bloedcellen
-Calcium reservoir
Cellen botweefsel
Osteoblasten <-> osteoclasten, osteocyten
Vezels botweefsel
Collageenvezels type I
ECM botweefsel
Organische matrix (GAG+glycoproteïnes)
Anorganische matrix
65% van botweefsel, calcium en PO4: hydroxyapatietkristallen
Osteoïd
Botweefsel vezels + ECM
Oplossen organische elementen
Breekbaar
Ontkalken van bot
Vorm blijft maar wordt plooibaar
Botweefsel rigide of ‘vloeibaar’
‘Vloeibaar’, constante remodellatie en vorming/groei in stand houden oiv hormonen/vitamines
Macroscopische configuraties botweefsel
Compact en spongieus
Histologische types botweefsel
Fibreus en lamellair
Osteoblast
-Aan oppervlak van beenweefsel
-Kuboïdaal
-Proteïne secretie (RER+++)
-Produceert osteoïd
Osteocyt
-Gemaakt uit osteoblast (calcificatie matrix)
-Afgeplat
-Weinig organellen
-Ligt ingebed in lacune in het osseine (osteoplast
Canaliculi
Waar de fijne uitlopers van de osteocyten in liggen voor contact nexi
Nexi
Zorgen voor cel-cel interacties
Osteoclast
-Meerkernig (2 tot 50 kernen)
-Afbraak bot: osteolyse
-Lysosomen +++
-Plooirand thv celoppervlak (‘ruffled border’)
-Ligt ingebed in lacune in botweefsel (lacune van Howship)
Lacune
Uitholling botweefsel
Fibreus/plexiform/geweven botweefsel
-Kriskras door elkaar liggende collageenvezels
-Veel osteocyten
Eerste of primair botweefsel
–Pasgeborene : fibreus botweefsel > lamellair botweefsel
–Volwassene: schedelnaden, aanhechting van pezen & ligamenten, fractuurherstel
-Snel gevormd, onregelmatig van structuur, geringe draagkracht
Lamellair botweefsel
-Collageenvezels en osteocyten evenwijdig geordend in platen (3-7 μm dik)
-Secundaire botweefsel
-2 typen: spongieus of compact
Structuur compact bot
Zonder holten
Locatie spongieus bot
Met holten, 3D netwerk van anastosomerende trabekels van lamellair botweefsel centraal in bot en epi/diafyse van lang bot
Functie spongieus bot
-Geeft mechanische sterkte
-Holtes opgevuld met beenmerg
Locatie compact bot
Perifeer in bot
Buitenste laag compact bot
Grote circumferentiële lamellen die het bot volledig omgeven
Binnenste laag compact bot
-Zuilen van 8 tot 15 cilindrische lamellen die concentrisch geordend zijn rond een bloedvat (osteonen of zuilen van Havers met centraal een kanaal van Havers)
Kanalen van Volkmann
Dwarse kanalen die bloed van beenmerg naar kanalen van Havers brengen, niet omgeven door lamellen
Interstitiële lamellen
Tussenin resten van vroegere osteonen en circumferentiële lamellen
Locatie periosteum/periost
Overal rond bot, behalve thv gewrichtsvlak, pees/ligamentaanhechting
Binneste laag periost
-Genaamd cambium = osteogene laag
-Celrijk bindweefsel
-Osteogene cellen, osteoblasten, osteoclasten
Buitenste laag periost
-Dens fibreus bindweefsel
-Sharpey vezels: dwarse vezels dringen bot binnen -> vasthechting periost aan bot
Wanneer periost belangrijk
Groei, herstel en uitwendige remodellatie
Innervatie periost
Bloedvaten, lymfevaten en zenuwen
Endosteum/Endost
-Niet doorlopende laagje cellen dat alle holtes in beenderen aflijnt (mergholte en kanalen)
Cellen endost
Osteogene cellen, osteoblasten en osteoclasten
Functie endost
Bij groei, herstel van beenderen en interne remodellatie
Locatie beenmerg
In mazen van spongieus bot
Samenstelling beenmerg
-Reticulair BW
-Bloedsinussen
-Hematopoiëtische cellen
-Variabele hoeveelheid vet
Verschil beenmerg kleur neonaat en volwassene
Bij een neonaat zijn alle beenderen rood beenmerg, bij volwassene rood in axiale botten en schouderbeen
Endesmaal beenvorming
-In bindweefsel, steun = bindweefselmatrix
-Vorming fibreus beenweefsel in spongieuze configuratie (primaire spongiosa)
-Ontstaan platte beenderen
Enchondraal beenvorming
-In kraakbeen, steun = verkalkte kraakbeenmatrix
-Vorming fibreus beenweefsel in spongieuze configuratie (primaire spongiosa)
-Ontstaan korte en lange beenderen + lengtegroei lange beenderen
Endostaal beenvorming
-Door endost, steun = reeds aanwezig beenweefsel.
-Lamellair compact of spongieus been
-Vervanging fibreus door lamellair been
-Remodellering, herstel
Periostaal beenvorming
-Door periost (osteogene laag), steun = reeds aanwezig beenweefsel
-Lamellair, compact been
-Diktegroei, remodellering, herstel
Ontstaan plat been embryo
Mesenchymcellen -> osteoblasten -> fibreuze beentrabekels
Periferie: periost -> corticale platen (hoofd)
Stappen enchondrale botvorming
Veel te veel, lees slide H7 37
Diktegroei lang been
Binnen osteoclasten en buiten osteoblasten
Lengtegroei lang been
Enchondrale botvorming thv groeikraakbeenschijf
Zones kraakbeenschijfgroei
Rustzone, proliferatiezone, zwellingszone, verkalkingszone, botvormingszone
Botherstel fasen
-Bloeding, granulatie weefsel: opruiming
-Benige callus: fibreus bot in spongieuze configuratie
-Fibreuze/fibrocartilagineuze callus
-Secundaire ossificatie
Parat(hyroïd)hormoon
-Bijschildklier
-Osteoclastactivatie -> Ca2+ mobilisatie
-Te weinig -> tetanie
-Te veel -> osteïtis fibrosa cystica: beenweefsel vervangen door fibreus bindweefsel
Calcitonine
-Schildklier
-Osteoclast remming -> daling Ca2+ in bloed
Vitamine A botten
Enchondrale groei
Tetanie
Spieren bevinden zich in een constante kramp
Vitame C botten
Essentieel voor collageensynthese
Vitamine D botten
Ca2+ absorptie in dunne darm
-Tekort: rachitis, osteomalacie
-Teveel: hypercalcificatie
Groeihormoon invloed botten
Stimuleert enchondrale en periostale beenvorming
Rachitis
Botten vormen in een curve door te zwak te zijn
Primaire osteoporose
-Postmenopauzaal: spongieus bot -> wervelfractuur
-Seniel: corticaal bot -> femurhalsfractuur
Secundaire osteoporose
-Immobilisatie
-Gewichteloosheid
