H6 --> ALLEEN hormonen Flashcards
Hormonen
- Hormonen zijn, net als neurotransmitters, chemische boodschappers
- Worden geproduceerd door klieren (endocrien systeem)
- Afgegeven in de bloedbaan en vervolgens door het lichaam verdeeld
Hiërarchisch systeem hormonen
Afgifte van hormonen door klieren wordt gereguleerd door hiërarchisch systeem van neurohormonen.
Bijvoorbeeld: CRH –> ACTH –> Cortisol
* Hypothalamus geeft ‘releasing’ hormoon (CRH) af aan anterieure deel van hypofyse
* Anterieure hypofyse wordt hierdoor gestimuleerd om hormoon te produceren (ACTH) en af te geven aan bloedbaan
* Bijnieren ontvangen ACTH via de bloedbaan en geven vervolgens zelf cortisol af aan de bloedbaan
* Cortisol heeft vervolgens elders in het lichaam effect (organen, incl. de hersenen)
Steroïde hormoon
Chemische classificatie van hormonen
- e.g. testosteron, cortisol
- gesynthetiseerd uit cholesterol in klieren (geslachtsklieren, bijnierschors, schildklier)
- Binden aan steroïde receptoren op celmembraan of in cel (zijn oplosbaar in vet)
- Kunnen transcriptie van genen (DNA) direct beïnvloeden
Peptide hormoon
Chemische classificatie van hormonen
- e.g. insuline, groeihormoon, endorfinen
- synthese door transcriptie + translatie van DNA (zoals eiwitsynthese maar dan kortere ketens)
- binden aan metabotrope receptoren’ 2nd messenger (zijn oplosbaar in water)
- Kunnen fysiologie van de cel en transcriptie van genen (DNA) indirect beïnvloeden
Homeostatische hormonen
Functionele classificatie van hormonen
- Houden interne metabolische processen constant –> homo = dezelfde; stasis = toestand
- Analogie: thermostaat in huiskamer
- Voorbeeld: insuline –> houdt glucoseniveau in bloed constant
Geslachtshormoon (gonadal hormones)
Functionele classificatie van hormonen
- Testosteron, estrogeen, progesteron
- Reguleren reproductieve functies en induceren gendereffecten op ontwikkeling hersenen
Glucocorticoïden –> stress hormoon
Functionele classificatie van hormonen
- e.g. cortisol, corticosteron
- Afgegeven in reactie op stressor
Snelle respons van hormoon (seconden)
Glucocorticoïden en stress (autonome zenuwstelsel)
- Hypothalamus –> zenuwimpuls
- Ruggenmerg –> acetylcholine
- Bijniermerg –> epinefrine = adrenaline
NB: de reactie van het lichaam op een stressor is hetzelfde voor leuke, spannende, droevige of angstige stressoren
Langzame respons van hormoon (minuten tot uren)
Glucocorticoïden en stress (autonome zenuwstelsel)
- Hypothalamus –> CRH (hormoon)
- Hypofyse (anterieur) –> ACTH (hormoon)
- Bloedbaan
- Bijnierschors
- Cortisol (glucocorticoïd, stresshormoon)
NB: de reactie van het lichaam op een stressor is hetzelfde voor leuke, spannende, droevige of angstige stressoren
