H6: Agressie

Question 1

Vijandige agressie

Answer 1

= agressie om agressie

Question 2

instrumentele agressie

Answer 2

= Agressie als middel om een hoger doel te bereiken

Question 3

Intentie agressie meten is problematisch: zelfbeschrijving

Answer 3

• Sociale wenselijkheid
• Weerspiegeling hoewel de sociale norm geleerd is
• Weerspiegeling hoe sterk sociale norm voor dit specifiek individu/groep geldt
• Weerspiegeling hoe graag mensen aan norm willen voldoen

Question 4

Intentie agressie meten is problematisch: beschrijving door anderen

Answer 4

• Anderen kunnen intentie niet beter waarnemen dan onderzoekers
• Intentie afgeleid uit overt gedrag en contextfactoren
• Vooroordelen en info over het hoofd zien
• Instrumenteel gedrag

Question 5

Instrumenteel gedrag

Answer 5

• Toeschrijven van intenties aan andere mensen
• gedrag met als doel bepaalde gedragingen/attitudes/… uitlokken bij een ander

Question 6

Agressie herdefiniëren en risico’s

Answer 6

Agressie definiëren door intentie tot toebrengen van schade
- Risico: gedrag dat aanvoelt als agressie niet tot agressie rekenen
- Eenzelfde gedrag van 2 personen verschillende mate van agressie toekennen (door groep of zelfbeschrijving)

Question 7

Niet-fysieke agressie

Answer 7

• Verbale agressie
• Non-verbale agressie
• Indirecte agressie
  => onterechte onderscheid met fysieke agressie

Question 8

Competitie als methode om agressie te meten

Answer 8

• Na signaal op knop drukken
• Winnaar geeft verliezer aversieve prikkel
• Gegeven aversieve prikkels zijn ervaren als uiting van victorie, plagerijen
  => men weet niet dat het operationele definitie is van agressie

Question 9

Hot sauce-methode

Answer 9

• Dekmantel: smaaktekst
• kiezen hoeveel sauce in beker voor volgende dns
• Weten hoe pikant de sauce is
• Krijgen vragenlijst waar staat dat volgende dns niet graag pikante smaken heeft
• Hoeveelheid saus klaar bepaalt hoe aversief situatie is voor volgende dns
  => operationele definitie voor agressie

Question 10

Manieren om ervaren agressie geloofwaardig te manipuleren

Answer 10

(1) Dns doet taak die iemand anders (handlanger) evalueert
- dns worden agressief/minder agressief bejegend
(2) Per ongeluk opgevangen gesprekken
- Handlanger geeft neutrale/beledigende commentaar op andere dns tegen proefleider

Question 11

Provocatie

Answer 11

= schijnbaar opzettelijk vertoonde agressie tegenover dns zelf
- meest consistent in uitlokken agressie (niet altijd)

Question 12

Complicatie

Answer 12

• Onderzoeken met provocatie en waar andere factor waarvan men effect wil nagaan gemanipuleerd werd
• Onderzochte factor van invloed op mensen die geprovoceerd zijn, maar we weten niet of dat ook zo is bij mensen die niet geprovoceerd zijn
• Sommige factoren lokken agressie uit ongeacht aanwezigheid van provocatie
• sommige factoren lokken agressie enkel uit bij provocatie

Question 13

Discriminatieve prikkel

Answer 13

= prikkel die wijst op hogere kans van bekrachtiging (eerder geleerd gedrag dat versterkt wordt)

Question 14

Agressie vatbaar voor instrumentele conditionering

Answer 14

= agressie moet eerst uitgelokt worden om het te kunnen belonen/bestraffen
- Onderzoek: voorbeeld van agressiemeting (Berkowitz en Frodi, 1977)

Question 15

Volksmond agressie vs na onderzoek

Answer 15

(1) Agressie uiteglokt door antecedent ervaringen, agressie is reactief
=> niet perse antecedente ervaring nodig, ook beïnvloed door consequente prikkel (straf/beloning)
__________
(2) Agressie vloeit uit negatieve gevoelens
=> Negatieve gevoelens niet noodzakelijk

Question 16

Driften volgens Freud

Answer 16

• Levensdrift en doodsdrift
• Individu ieder moment manier vinden om met tegengestelde krachten om te gaan
• Drift onderdrukken is maar tijdelijke onderdrukking

Question 17

Levensdrift

Answer 17

• eros
• levensdrift dat tot zelfverwezenlijking drijft

Question 18

Doodsdrift

Answer 18

• Thanatos
• doodsdrift dat tot zelfvernietiging drijft

Question 19

Agressie volgens Freud

Answer 19

= iets wat binnenuit opborrelt en gepaard gaat met negatieve gevoelens die drang tot vernietiging weerspiegelen
- Bron van agressie is de doodsdrift verschuiven naar anderen (oplossing voor balans driften)

Question 20

Uitleven van agressie als oplossing volgens Freud

Answer 20

• op secundaire objecten (=mensen/wezens waar welbevinden minder belangrijk is)
• Doodsdrift passief uitleven door genieten of getuige zijn van agressie
• Sublimatie= vorm waar anderen geen directe nadeel ondervinden, bv. agressieve film

Question 21

Catharsis

Answer 21

= tijdelijke afname doodsdrift dankzij uitleving
- Tijdelijk geen drang naar zelfvernietiging

Question 22

Freudiaanse visie problematisch

Answer 22

• Grotendeels niet toetsbaar
• Toetsbare predictie werden gefalsifieerd, resultaten gingen tegen predictie
• Onderzoek: pleidooi schrijven abortus (Bushman, 2002)

Question 23

Frustratie-agressie hypothese

Answer 23

= agressief reageren als gevolg van niet slagen in bereiken van een begerenswaardig doel, door ontstaan van gevoel van ontevredenheid; ook hier zou catharsis optreden

Question 24

Provocatie en waargenomen ernst van schade

Answer 24

• Intentioneel aangerichte schade werd als groter beoordeeld
  –> Onderzoek: waargenomen intentie en waargenomen schade (Ames en Fiske, 2013, exp 1 en 5)

Question 25

Triggered displaced aggression

Answer 25

• mensen kunnen door provocatie 1 persoon ook agressief reageren tgv andere personen
• Soms wanneer slachtoffer de agressor ook licht heeft geprovoceerd
• Tegengesteld aan de Freudiaanse visie
• Onderzoek: agressie tegenover extern individu die agressor licht provoceerde (Pedersen, 2000)

Question 26

Tegenstrijdige gegevens van verplaatste agressie door…

Answer 26

• verplaatste agressie naarmate slachtoffer meer op slachtoffer lijkt
• Hoe ernstiger provocatie, hoe geringer verplaatste agressie (moreel contrast duidelijk)

Question 27

Agressie proportioneel aan provocatie?

Answer 27

Nee, mate van agressie hangt samen met verschillende factoren
- Kenmerken provocateur
- sociale en niet-sociale situationele factoren (los van provocatie)
- Voorafgaand gedrag
- Impliciete beïnvloeding door anderen
- Hoe provocateur zelf reageert op uitgelokte agressie
-> Onderzoek over verkeersagressie

Question 28

Agressie en (on)macht

Answer 28

• Bij machtsverlies, is er behoefte aan macht groter dan in gewone omstandigheden (reactantie)
• Via agressie verkregen macht is versterkender voor wie onder achtervlies leed
• Macht van anderen wordt ervaren aks die hen aversieve gevolgen bezorgen

Question 29

Provocatie + ongecontroleerde aversieve prikkels

Answer 29

• Provocatie nadat men is blootgesteld aan oncontroleerbare prikkels (onmacht), neemt agressie toe
• Indien geen provocatie, gebeurt dit niet

Question 30

Uitgesloten worden leidt tot onaangename ervaring

Answer 30

• Bedreigt zelfwaardering van uitgeslotene
• Sluit bevrediging van verlangen erbij te horen uit
• Leidt tot gevoel van onmacht
  => indien uitsluiting tot agressie leidt, kan dat met elk van deze elementen te maken hebben
  => onmacht + uitgesloten =meer agressief gedrag

Question 31

Uitsluiting bevordert gedragingen waarmee…

Answer 31

• …men weer aanvaard kon worden (vb. conformisme volgens Asch)
• …men gevoel van macht kon herstellen (vb. agressie)
• …men weer aanvaard kon worden én macht kon herstellen door middel van prosociaal gedrag (vb. extra je best doen bij groepswerk)

Question 32

Vijandige grappen en onmacht

Answer 32

• Mensen bij agressieve grappen verdedigen met ‘het was om te lachen’, en dus drempel lager om vijandige boodschappen in grappen te integreren, dan om deze rechtstreeks te zeggen
• Gedachte dat agressie behoefte aan macht bevredigt, impliceert dat mensen na confrontatie met onmacht meer zouden genieten van vijandige grappen (want is agressief en herstelt macht)

Question 33

General aggression model (G.A.M.)

Answer 33

= Model in literatuur gebruikt voor agressie
- doel: inzichten over agressie integreren in in model dat geobserveerde effecten spaarzaam verklaart en toelaat nieuwe hypothesen te toetsen
- persoonsgebonden & situationele determinanten

Question 34

Persoonsgebonden of situationele factoren kunnen agressie uitlokken of intensifiëren via 3 routes of processen

Answer 34

• Agressieve gedachten toegankelijk maken (activeren) -> ambigue situaties in agressieve termen interpreteren en aan agressieve oplossingen denken
• Agressie gerelateerde affectieve toestanden opwekken of intensifiëren (wraaklust, woede)
• Arousal verhogen

Question 35

Mensen waren voor computerspellen ook agressief?

Answer 35

Ja, want agressieve computerspellen spelen is voldoende maar geen noodzakelijke voorwaarde voor agressie

Question 36

Over wat kan G.A.M. uitspraken maken

Answer 36

• NIET als computergames extreme vormen van agressie vertonen
• WEL dat factoren zoals videogames invloed hebben op gematigde vormen van agressie
• Niet-spectaculaire vormen van agressie zijn relevant en hebben invloed op mentale gezondheid
• Oorlog en partner geweld verklaren

Question 37

Invloed computerspellen op agressie (GAM, experiment van Anderson en Dill)

Answer 37

• Na agressief spel meer agressieve gedachten
• Agressief computerspel lokt agressie uit via toename agressieve gedachten
• Hypothese: agressieve gedachten -> verwachting agressie bij anderen -> anticiperen door zichzelf agressief te gedragen

Question 38

Verwachtingen agressief gedrag kunnen geleidelijk aan opbouwen (GAM, onderzoek Hasan)

Answer 38

• verwachtingen van agressie en bijgevolg agressie neemt stelselmatig toe, verschil tss condities steeds groter
• Effect gewelddadig spel op agressief gedrag gemedieerd door agressieve gedachten

Question 39

Wat zijn verschillende resultaten van GAM onderzoeken

Answer 39

• gewelddadige computerspellen lokken ook arousal en agressiegerelateerde gevoelens uit
• Spellen met 1ste/3de persoonsspel of helden/schurken rol heeft geen invloed
• Volwassen en kinderen die op lang termijn agressieve spellen spelen, gedragen zich op lang termijn ook agressiever

Question 40

Waarom beweren mensen niet agressief te zijn

Answer 40

• Zelfbeschrijving niet betrouwbaar
• Agressie kan verhoogd worden zonder het te merken
• Invloed agressie via route dat niet beschikbaar is voor introspectie (theorie)
• Vergelijkingsprocessen: lichten vormen van agressie worden gerelativeerd tgv ergere vormen, het dan ook niet zien als agressie en dat gedrag onbewust vertonen

Question 41

Gevolg van vergelijkingsprocessen bij agressie en agressieve spellen

Answer 41

• Gewelddadig spel spelen maakt dat men andere gedragingen minder agressief vindt, en men zich zelf dus agressiever gaat gedragen

Question 42

Woede als speciaal geval/factor met invloed op interpretatie van situatie

Answer 42

Factor dat secondary appraisal beïnvloedt
- Subjectieve ervaring van woede afleiden dat intense agressieve reactie gerechtvaardigd is
- Afleiden dat men degelijk geprovoceerd is, perceptie van intentie
- Kan arousal, emoties en gedachten over agressie doen toenemen
- Elk factor dat woede in stand houdt zorgt dat men intenser bezig blijft met gepercipieerde provocatie waardoor het ernstiger lijkt en aanleiding geeft tot meer agressie

Question 43

Wat kan GAM allemaal doen

Answer 43

• Categorieën van determinanten klasseren
• Tegenstrijdige invloeden op agressie incorporeren
• Effecten situationele factoren verklaren zoals wapeneffect
• Waarom agressie toeneemt eenmaal in gang

Question 44

Wat is het wapeneffect (GAM)

Answer 44

wapen associëren met agressie waardoor waarneming agressieve gedachtes activeert

Question 45

Waarom neemt agressie toe eenmaal in gang gezet (GAM)

Answer 45

openlijke agressie zorgt voor toename arousal en agressieve gedachten en gevoelens -> meer agressie, vicieuze cirkel

Question 46

Leidt frustratie wel echt tot agressie?

Answer 46

Gemengde resultaten
- verhinderen van bereiken van een doel werkt agressie in hand
- Succes bij nastreven van doel werkt agressie in hand
-> Onderzoek Muller waar personen met frustratie minder agressief waren dan personen van wie de wens vervuld was

Question 47

Toetsing van het GAM model door Anderson en Dill, computerspellen en agressie

Answer 47

=agressief computerspel lokt agressie uit via toename van agressieve gedachten
Hypothese
- Agressieve gedachten => verwachting agressie bij anderen => anticiperen hierop met agressie

Question 48

Toetsing van het GAM model door Hasan et al., verwachtingen van agressief gedrag kunnen geleidelijk aan opbouwen

Answer 48

• Vanaf begin hadden dns in agressie conditie agressieve gedachten en openlijke agressie
• Verschil tussen condities nam dag na dag toe
• Effect gewelddadig spel gemedieerd oor agressieve gedachten

Question 49

Extra toetsingen van het GAM mode

Answer 49

• Gewelddadige computerspellen lokken ook arousal en agressiegerelateerde gevoelens uit
• Eerste- of derdepersoonsspel, heldenrol of schurkenrol, geen invloed
• Longitudinaal correlationeel onderzoek: volwassenen en kinderen die veel agressieve computerspellen spelen gedragen zich op lange termijn ook agressiever, gaat dus niet om korstondig effect meteen na het spelen
• Relatieve belang van diverse routes naar agressie is wel verschillend voor kortetermijngevolgen versus langetermijngevolgen van geweldadige computerspellen