H5.4: vorm en functie bewegingsapparaat: histologie spierweefsel

Question 1

welke typen spierweefsel onderscheiden we?

Answer 1

• glad spierweefsel
• skeletspierweefsel
• hartspierweefsel

Question 2

wat zijn de kenmerken van skeletspierweefsel?

Answer 2

• dwarsgestreept
• snelle contractie
• contractie staat onder invloed van de wil
• duidelijk bandenpatroon
• multinucleair
• kernen zijn perifeer gelegen

Question 3

wat zijn de kenmerken van hartspierweefsel?

Answer 3

• dwarsgestreept
• snelle en ritmische contractie
• contractie niet onder invloed van de wil
• duidelijk bandenpatroon
• mononucleair
• centraal gelegen kern
• intercalairlijnen tussen cellen

Question 4

wat zijn de kenmerken van glad spierweefsel?

Answer 4

• langzame contractie
• contractie niet onder invloed van de wil
• spoelvormige cellen
• diagonaal geordend
• mononucleair
• centraal gelegen kern

Question 5

noem een aantal belangrijke microscopische eigenschappen van skeletspiercellen:

Answer 5

• lange, cilindrische, meerkernige cellen (dwarstreping)
• meerkernigheid als gevolg van fusie van voorlopercellen (mononucleaire myoblasten) dit wordt syrcitium genoemd
• ovale kernen in de periferie van de spiervezels hebben een schuine verbinding en vormen het groot oppervlak
• er is een sterke kleuring voor de eiwitten (veel myofilamenten) in de spieren
• spierweefsel wordt omgeven door bindweefsel

Question 6

door welk type bindweefsel wordt spierweefsel omgeven?

Answer 6

• epimysium (onregelmatig vezelig bindweefsel) om een gehele spier
• perimysium (vezelig bindweefsel) om een fascikel
• endomysium (reticulair, van collageen III) om een spiervezel

Question 7

wat zijn de functionele kenmerken van een spierweefsel?

Answer 7

• spierkracht doorgeven naar andere spiervezels
• bevestiging aan bot en andere weefsels
• begeleiden van bloed-, lymfevaten en zenuwen
• pees-spieraanhechting (myotendinous junction)

Question 8

waaruit bestaat een sacromeer?

Answer 8

ieder mysionefilament wordt omringt door 6 actinefilamenten

Question 9

Wat is de A-band?

Answer 9

de dikste band waar actine- en mysosinefilamenten gebonden zijn

Question 10

wat bevat de I-band?

Answer 10

dunne actine-filamenten, hier doorheen loopt de Z-lijn

Question 11

wat bevindt zich in de H-band?

Answer 11

alleen myosine

Question 12

waar bevindt de Z-lijn zich?

Answer 12

zit midden in de I-band, daar waar de actinefilamenten gebonden zijn aan het eiwit

Question 13

wat is een sacromeer?

Answer 13

een contractieve eenheid van een spiercel, van z-lijn tot z-lijn

Question 14

wat bevindt zich in de M-lijn?

Answer 14

hier in hangen/zitten de myosinefilamenten vast

Question 15

wat is een myofibril?

Answer 15

een aaneenschakeling en bundeling van sacromeren.

Question 16

wat gebeurt er tijdens de contractie?

Answer 16

tijdens de contractie verdwijnt de I-band, omdat de actinefilamenten over de myosine filamenten wordt getrokken

Question 17

wat zijn de stappen van prikkeloverdracht?

Answer 17

1. de motorische zenuwen lopen door het bindweefsel (perimysium) de spieren in en vertakken via endomysium naar individuele spiervezels: motorische eindplaat
2. vervolgens wordt acetylcholine vrijgemaakt in de vesicles en bindt het aan de Ach-receptoren die op het sacrolemma van de spiervezels zitten
3. Als gevolg van de binding van acetylcholine depolariseert het cytoplasma d.m.v. natriumionen. het depolarisatie signaal moet zich heel snel en synchroon verspreiden over de hele spiervezel, hiervoor is een T-tubuli aangelegd
4. vervolgens wordt er calcium vrijgemaakt vanuit het sacroplasmatosch reticulum voor de contractie

Question 18

wat is kenmerkend aan hartspierweefsel?

Answer 18

• dwarsgestreept (maar minder prominent dan skeletspieren)
• meestal 1 kern, centraal gelegen soms 2
• spiervezels omgeven door een, goed doorbloed endomysium
• intracalairlijnen tussen aangrenzende hartspiercellen, hecht de ene spiervezel aan de andere. Dit heeft een mechanische en chemische functie.
• onderlinge verbinding wordt tot stand gebracht (desmosomen, fascia adherens, gap junctions)

Question 19

verschillen hartspiervezel en skeletspiervezel

Answer 19

hartspiervezel heeft:
- meer en groter mitochondria
- meer en grotere T-tubuli dan in de skeletspier, in gebied van Z-lijn
- minder ontwikkeld sacroplasmatisch reticulum
- de toevoer van calciumionen vindt veelal plaats via T-tubuli naar cytosol

Question 20

wat is de mechanische functie van intercalairlijnen?

Answer 20

sterke intercellulaire adhesie door gebruik te maken van
- desmosomen, intermediair filament desmine, zorgen voor het goed binden van cellen
- de zonula adherens bestaat uit actine filamenten die zorgen voor binding van de intercalairlijnen en houdt de spiercellen bij elkaar

Question 21

wat is de chemische functie van intercalairlijnen?

Answer 21

snelle impuls geleiding door middel van gap junctions

Question 22

wat is kenmerkend aan glad spierweefsel?

Answer 22

• omgeeft holle structuren
• vaak in lagen aanwezig
• geen dwarsstreping
• één centraal gelegen kern per (spoelvormige) cel
• rudimentair sacroplasmatisch reticulum
• T-tubuli afwezig
• bundels myofilamenten kriskras door de cel

Question 23

hoe werkt de contractie van glad spierweefsel?

Answer 23

1. tijdens de depolarisatie komt calcium de cel in
2. deze bindt aan calmoduline dit leidt tot activatie van myosine lichte kinase (MLCK)
3. hierdoor ontstaat myosine lichte keten - P
4. vervolgens vindt er conformatie verandering plaats waarbij de dense bondies aan de buitenkant komen te liggen
5. dit kan zich binden aan actine

• Tijdens depolarisatie komt calcium de cel in.
• Calcium bindt aan calmoduline.
• Activatie van eiwitcomplex MLCK dat myosine activeert.

Contractie in glad spierweefsel is mogelijk door dense bodies, deze structuren liggen in de cel of tegen het sacrolemma.

Question 24

waardoor wordt contractie gereguleerd bij glad spierweefsel?

Answer 24

neurale, hormonale signalen

Question 25

wat is het nut van gap junctions in glad spierweefsel?

Answer 25

gladde spiercellen kunnen onderling communiceren

Question 26

waar vindt innervatie plaats bij glad spierweefsel?

Answer 26

• visceraal: weinig
• multi-unit: veel

Question 27

hoe vindt de regeneratie van hartspierweefsel plaats na schade?

Answer 27

• niet
• schade vervangen door bindweefsel
• hypertrofie overblijvende vezels

Question 28

hoe vindt de regeneratie van skeletspierweefsel plaats na schade?

Answer 28

• beperkt
• activiteit van satellietcellen: proliferatie wat leidt tot fusie
• hypertrofie

Question 29

hoe vindt de regeneratie van glad spierweefsel plaats na schade?

Answer 29

• behoud van proliferatieve capaciteit
• hyperplasie (= toenamen in aantal)
• hypertrofie

Question 30

wat gebeurt er bij de ziekte van pompe?

Answer 30

er is glycogeenstapeling in de spiercellen door een defect in de productie van functioneel lysosomaal alfa-glucosidase. glycogeen kan niet worden afgebroken en leidt tot het afsterven van spiercellen (autosomaal recessief)

Question 31

wat gebeurt er bij de ziekte van Duchenne?

Answer 31

er treedt spierdystrofie op. Een functioneel eiwit, dystrofine, is afwezig. Dystrofine zorgt voor koppeling van actine aan de basale lamina. Als actine niet aan de basale lamina koppelt, schuren je spieren langs het bindweefsel. Het spierweefsel sterft deels af. Er vindt gedeeltelijke regeneratie plaats, maar ook hypertrofie, ontstekingen en fibrose zijn veelvuldig aanwezig (X-gebonden recessieve aandoening)

Question 32

Welke myofilamenten zijn bepalend voor de breedte van de A-band?

Answer 32

myosinefilamenten

Question 33

Hoe wordt de plek genoemd waar een axon contact maakt met een spiervezel?

Answer 33

motorische eindplaat, of myoneurale junctie

Question 34

Wat is de functie van het sarcoplasmatisch reticulum?

Answer 34

zorgen voor snelle calciumrelease of calciumopname in/uit het cytosol

Question 35

Hoe wordt de celmembraan van een spiercel ook genoemd?

Answer 35

sacrolemma

Question 36

Welk eiwit bevindt zich in de M-lijn, en zorgt ervoor dat de dikke filamenten op hun plek blijven?

Answer 36

myomesine

Question 37

Waar in de spiervezel bevindt zich het calcium dat wordt vrijgemaakt als gevolg van depolarisatie van het sarcolemma?

Answer 37

in het sarcoplasmatisch reticulum