H5.2: embryologie bewegingsapparaat

Question 1

wat is het verschil tussen de piramidebaan en de corticospinale baan?

Answer 1

de corticospianele baan gaat van de spieren naar het ruggenmerg.
de piramidebaan gaat naar motoneuronen in het ruggenmerg/hersenstam die gaan naar de spieren.

Question 2

waardoor ontstaan somieten

Answer 2

door middel van segmentatie (vanaf week 4)

Question 3

waaruit ontstaan somieten?

Answer 3

uit het paraxiaal mesoderm

Question 4

waarin splitten somieten op?

Answer 4

• dermatoom: onderhuidse bindweefsel
• sclerotoom: wervels en ribben
• myotoom: skeletspieren
• syndetoom: pezen
• meningotoom: vliezen rond het ruggenmerg

Question 5

hoe ontstaan de dermatoom, sclerotoom en myotoom?

Answer 5

de mediale zijde van de somiet die openbarst wordt de sclerotoom. de cellen hiervan migreren naar de notochord. het dermamyotoom blijft dan over en dit splits later weer in het dermatoom en myotoom

Question 6

waar wordt SHH gemaakt?

Answer 6

in de notochord

Question 7

waardoor is er differentiatie in de somieten?

Answer 7

door de afgifte van signaalmoleculen

Question 8

hoe verloopt de aanleg van somieten?

Answer 8

van craniaal naar caudaal. de aanleg verloopt geheel binnen de vierde week

Question 9

waaruit ontstaat een wervel?

Answer 9

sclerotomen van 2 somietparen waarbij de zenuwen naar de dermomyotoom tussen de wervels komen te liggen

Question 10

wat doet somiet 5?

Answer 10

dit is de eerste somiet die bijdraagt aan de wervelkolom (1ste cervicale wervel)

Question 11

wat doet SHH?

Answer 11

zorgt voor de ontwikkeling van het sclerotoom

Question 12

welke signaal moleculen sturen wat aan?

Answer 12

• BMP-4 stimuleert spiercel vorming uit myotoom
• het signaal van het ectoderm stimuleert het dermatoom voor de ontwikkeling tot dermis
• een deel van de neurale buis vertelt de somieten middels signaalmoleculen dat ze sclerotoom moeten worden

Question 13

in welke 2 delen kunnen sclerotomen zich opsplitsen?

Answer 13

• caudaal: signaalmoleculen Fibroblast Growth Factors (FGF) en Wnt -> boodschap geen somiet aan te maken
• craniaal: signaalmoleculen Retinoic acid -> boodschap wel een somiet aan te maken

Question 14

wat doen oscillerende genen of klokgenen?

Answer 14

deze genen coderen voor een klok eiwit, dat zijn eigen synthese voor korte tijd kan blokkeren. de snelheid van oscillatie hangt o.a. af van afbraaksnelheid en dus de stabiliteit van klok eiwitten.

Question 15

wat zorgt ervoor dat uit ongesegmenteerd weefsel gesegmenteerd weefsel ontstaat?

Answer 15

• segmentatieklok
• gradiënten van signaalmoleculen

Question 16

waar bevindt zich het determination front?

Answer 16

op de plek waar signaalmoleculen van craniaal en caudaal elkaar raken

Question 17

wat gebeurt er wanneer de klokgenen actief zijn?

Answer 17

dan zal daar een segment beginnen en zal deze eindigen als de klokgenen hun synthese hebben geblokkeerd en inactief zijn

Question 18

wat beïnvloedt de snelheid van de segmentatieklok?

Answer 18

de grootte en daarmee ook het aantal van somieten

Question 19

wat is een voorbeeld van een aangeboren afwijking aan de wervelkolom?

Answer 19

scoliose

Question 20

welke 2 factoren zijn nodig voor somitogenese?

Answer 20

• determination front moet worden gevormd door voldoende aanwezigheid van retinoic acid en afwezigheid van FGF en Wnt
• clockgenen

Question 21

wat bepaalt het begin van een somiet?

Answer 21

determination front + clock genen aan

Question 22

wat bepaalt het einde van een somiet?

Answer 22

determination front + clock genen uit

Question 23

wat veroorzaakt een mutatie in een HOX-gen?

Answer 23

een mutatie in een segment. de genen liggen geclusterd op een chromosoom

Question 24

kennis van HOX-genen

Answer 24

• bij alle tetrapoden zijn er 4 clusters van HOX-genen, die alle op een eigen chromosoom liggen
• de genen zijn genummerd van A t/m D. en 1 vanad craniale zijde tot 13?
• HOX-genen met gelijke nummers hebben een soortgelijke functie
• somieten weten in een presomistisch stadium al welk type wervelkolom ze worden
• lage HOX-genen komen eerder tot expressie dan hoge HOX-genen dus naarmate er meer caudale delen van het lichaam worden gemaakt, gaat de hogere HOX-genen aan
• in de thorax betekent dat de aanleg van ribben