H2 Flashcards
Wat zijn lipiden?
Organische moleculen gekenmerkt door hun oplosbaarheid in apolaire solventen.
In welke vier klassen worden lipiden onderverdeeld?
- Vetzuren (verzadigde en onverzadigde)
- Glyceriden (glycerolhoudende lipiden)
- Niet-glyceride lipiden (sfingolipiden, steroïden, waxen)
- Complexe lipiden (lipoproteïnen)
Wat zijn de functies van lipiden?
- Energiereserve
- Energiebron
- Structurele componenten van celmembranen
- Bescherming van organen
- Isolatie
- Opname van vitamines en hormonen
Hoeveel kcal levert 1 gram vet bij verbranding?
9 kcal
Wat zijn vetzuren?
Monocarbonzuren met een lange, apolaire keten, die 12-24 koolstofatomen bevatten.
Wat is het effect van het aantal koolstofatomen op het smeltpunt van verzadigde vetzuren?
Het smeltpunt stijgt met het aantal koolstofatomen.
Wat is de IUPAC naam van caprinezuur?
Decaanzuur
Wat is de gecondenseerde formule van stearinezuur?
CH3-(CH2)16-COOH
Wat is het smeltpunt van oliezuur?
16 °C
Wat zijn omega-3 vetzuren?
Vetzuren met een dubbele binding op het derde laatste koolstofatoom.
Waarom zijn sommige vetzuren essentieel?
Ze moeten via voeding worden opgenomen omdat het lichaam deze niet kan aanmaken.
Wat zijn prostaglandines?
C20 carbonzuren met een cyclopentaanring en tenminste één dubbele binding.
Wat is de rol van aspirine in relatie tot prostaglandines?
Aspirine inactiveert de synthese van prostaglandines door acetylering van het enzyme cyclooxygenase.
Wat zijn glyceriden?
De meest voorkomende lipiden, esters van vetzuren en glycerol.
Wat zijn fosfoglyceriden?
Belangrijke componenten in biologische membranen, esters afgeleid van glycerol, twee vetzuren en fosforzuur.
Wat is de functie van triglyceriden?
Energiereserve.
Wat gebeurt er bij de vorming van neutrale glyceriden?
Verestering van een vetzuur carboxylgroep met een alcohol hydroxylgroep.
Wat zijn de belangrijkste eigenschappen van onverzadigde vetzuren?
Lager smeltpunt dan verzadigde vetzuren door kleinere intermoleculaire interacties.
Wat is de gecondenseerde formule van linolzuur?
CH3-(CH2)4-CH=CH-CH2-CH=CH-(CH2)7-COOH
Wat is het effect van prostaglandines op het lichaam?
Ze beïnvloeden hartslag, bloeddruk, bloedstolling, vruchtbaarheid en allergische reacties.
Wat zijn eicosanoïden?
Afgeleiden van arachidonzuur, zoals prostaglandines, thromboxanen en leukotriënen.
Wat zijn fosfoglyceriden?
Fosfoglyceriden zijn emulgatoren en structurele componenten van membranen.
Welke apolaire staarten kunnen variëren?
De apolaire staarten van fosfoglyceriden kunnen variëren.
Wat zijn non-glyceride lipiden?
Non-glyceride lipiden omvatten sfingolipiden, steroïden en wassen.
Wat zijn sfingolipiden afgeleid van?
Sfingolipiden zijn afgeleid van sfingosine, een C18, onverzadigd aminodiol.
Wat zijn ceramides?
Ceramides zijn verbindingen van sfingosine met een vetzuur, verbonden via de amidebinding.
Wat is sfingomyeline?
Sfingomyeline is een ceramide, veresterd met fosforzuur en een polair alcohol.
Wat is cerebroside?
Cerebroside is een ceramide gebonden aan een monosacharide, zoals glucose.
Wat zijn sulfatiden?
Sulfatiden zijn derivaten van galactocerebroside, waarbij een sulfaatgroep veresterd is.
Wat zijn steroïden belangrijk voor?
Steroïden zijn belangrijk voor veel biochemische functies en veranderen de fluïditeit van membranen.
Wat is cholesterol?
Cholesterol is een component van het membraan en reguleert de fluïditeit van membranen.
Wat zijn galzouten?
Galzouten zijn de carboxylaatzouten van galzuren, die bij fysiologische pH geïoniseerd zijn.
Wat is de rol van progesteron?
Progesteron is een belangrijk zwangerschapshormoon voor de initiatie en beëindiging van de zwangerschap.
Wat is estron?
Estron is een vrouwelijk geslachtshormoon, samen met estradiol en estriol.
Wat is ethynylestradiol?
Ethynylestradiol is een synthetisch derivaat van estradiol, en is het actieve ingrediënt van de pil.
Wat is testosteron?
Testosteron is een mannelijk geslachtshormoon, gesynthetiseerd uit progesteron in de testes.
Wat is de functie van cortison?
Cortison is belangrijk in de regulatie van biochemische processen en is een ontstekingsremmende steroïde.
Wat zijn wassen?
Wassen kunnen van verschillende bronnen komen en hebben verschillende chemische samenstellingen.
Wat zijn complexe lipiden?
Complexe lipiden zijn lipiden die gebonden zijn aan andere types moleculen, zoals plasma lipoproteïnen.
Wat zijn de vier types plasma lipoproteïnen?
- Chylomicronen
- Zeer lage dichtheid lipoproteïnen
- Lage dichtheid lipoproteïnen
- Hoge dichtheid lipoproteïnen
Wat vervoeren chylomicronen?
Chylomicronen vervoeren voedingstriglyceriden uit de darm naar andere weefsels.
Wat vervoeren lage dichtheid lipoproteïnen?
Lage dichtheid lipoproteïnen vervoeren cholesterol van de lever naar perifere weefsels.
Wat is de functie van hoge dichtheid lipoproteïnen?
Hoge dichtheid lipoproteïnen vervoeren cholesterol van perifere weefsels naar de lever.
Wat is de functie van lipoproteïnen?
Vervoeren cholesterol van perifere weefsels naar de lever
Wat is de samenstelling van plasma lipoproteïnen?
Ongeveer 40 gew% lipiden en 60 gew% eiwitten
Wat is het vloeibaar mozaïek model?
Een model dat de structuur van biologische membranen weergeeft
Voor welke moleculen zijn membranen goed doorlaatbaar?
Apolaire moleculen en water
Voor welke moleculen zijn membranen weinig doorlaatbaar?
Ionen zoals H+, Na+, K+, Cl-
Wat zijn de belangrijkste lipiden in een membraan?
Fosfolipiden, zoals fosfoglyceriden en sfingolipiden
Wat vormt een fosfolipide dubbellaag in water?
Fosfolipiden organiseren zich spontaan
Wat beïnvloedt de vloeibaarheid van de fosfolipide dubbellaag?
Cholesterol zorgt ervoor dat de vloeibaarheid constant is, ongeacht de temperatuur
Wat bepaalt de specifieke eigenschappen van membranen?
Eiwitten in de membraan
Wat zijn de twee klassen van eiwitten in membranen?
Integrale eiwitten en perifere eiwitten
Wat zijn integrale eiwitten?
Eiwitten die dwars door het membraan steken
Wat zijn perifere eiwitten?
Eiwitten die gebonden zijn op het oppervlak van het membraan
Wat zijn ionenkanalen?
Polaire holtes in sommige integrale eiwitten voor ionentransport
Wat is passief transport?
Transport via normale diffusie, mee met de concentratiegradiënt
Wat is actief transport?
Transport tegen de concentratiegradiënt in, energie nodig
Wat zijn de twee ruimtes aan de binnen- en buitenkant van membranen?
Cytoplasma (binnen) en extracellulaire ruimte (buiten)
Wat spelen suikerketens aan de buitenkant van membranen een rol in?
Celherkenning
Vul in: Een membraan is een _______ van eiwitten in een dubbellaag van fosfolipiden.
mozaïek
Wat zijn de smeltpunten van palmitinezuur en stearinezuur?
Stearinezuur heeft een hoger smeltpunt dan palmitinezuur
Welk heeft het hoogste smeltpunt: glyceryl palmitaat of glyceryl palmitoleaat?
Glyceryl palmitaat
Teken de structuur van een lipide zonder stereogeen centrum dat bij zure hydrolyse glycerol, laurinezuur en 2 equivalenten stearinezuur geeft.
Teken de structuur van een lipide met een stereogeen centrum.
