Grzyby, pierwotniaki, pasożyty Flashcards
Najczęstsza etiologia grzybicy kropidlakowej
Aspergillus fumigatus
Swoiste antygeny w grzybicy kropidlakowej
Galaktomannan
Beta-D-glukan nie jest swoisty, dodatni może być w PJP, kandydozie i aspergilozie, ale ujemny w kryptokokozie
Postaci kliniczne zakażenia Aspergillus
- Zespoły alergiczne (oskrzela, płuca, zatoki)
- Postać inwazyjna
- Zakażenie powierzchniowe
Czym się leczy aspergillozę?
Azole
Amfoterycyna B
Echinokandyny
Leczenie chirurgiczne - usuwanie guzków z płuc, zatokJ
Jak wygląda aspergilloma na RTG?
Okrągła, lita zmiana wewnątrz jamy (Objaw pierścienia)
Objaw torów tramwajowych - rozstrzenie
Wysokie IgEc oraz eozynofilia to nie tylko pasożyty i alergie, ale także:
aspergilloza, zwłaszcza u pacjenta z mukowiscydozą i astmą:
- RTG klatki
- IgE swoiste w kierunku Aspergillus
- Testy skórne
Angioinwazja jest cechą charakterystyczną grzybów z rodzaju:
Aspergillus
Mucorales
Co to jest blastomykoza?
Choroba grzybicza, układowa
Najczęściej pierwotne zapalenie płuc - Może przypominać zapalenie płuc, gruźlicę, nowotwór
Druga postać - zmiany skórne - jak piodermia zgorzelinowa, leiszmanioza, MAC
Są też inne postaci - kości i stawy, układ moczowo-płciowy, postać rozsiana
Czym się różnic blastomykoza płucna od histoplazmozy płucnej?
W blastomykozie rzadko obserwuje się powiększenie węzłów chłonnych wnęk, a w histoplazmozie bardzo często
Czy można rozpoznać blastomykozę na podstawie objawów?
Nie, potrzebny jest posiew i preparat bezpośredni
Leczenie blastomykozy
Amfoterycyna B
Azole
Skąd się bierze blastomykoza? Jak się tym zarazić?
Grzyby siedzą w wilgotnej glebie na zadrzewionych terenach w USA
Inna nazwa histoplazmozy
choroba Darlinga
Serowaciejące (lub nieserowaciejące) ziarniniaki z widocznymi depozytami wapnia charakterystyczne są dla:
histoplazmozy
Leczenie histoplazmozy
Jak blastomykozy: Amfoterycyna B i azole
Co to jest histoplazmoza?
Grzybica wywołana przez Histoplasma capsulatum, grzyba występującego na całym świecie, ale głównie w dolinach rzecznych w USA
Dotyczy głównie płuc + powiększenie węzłów śródpiersiowych + objawy ogólne + objawy pozapłucne (ból stawów, rumień wielopostaciowy, rumień guzowaty)
Wyróżnia się postać ostrą i postaci przewlekłe
Ostra postać płucna wygląda jak zwykłe wirusowe lub bakteryjne zapalenie płuc
Postać przewlekła może przypominać gruźlicę (jeśli jest w płucach, ale może się rozsiać do innych narządów)
Jest też postać skórna, oczna i afrykańska
A postać rozsiana nieleczona jest śmiertelna
Odpluwanie złogów wapnia - jaka to choroba?
Powikłanie histoplazmozy, w której zajęty węzeł chłonny w klatce piersiowej drenuje się do oskrzela
(w histoplazmozie typowe są zwapnienia)
Leczenie kandydozy:
1. Miejscowej
2. Kandydemia
3. ZOMR
4. Zakażenie układu moczowego
- Nystatyna
- Echinokandyny, np. kaspofungina
- Amfoterycyna B lub azole (bo echinokandyny słabo penetrują do OUN)
- Amfoterycyna B/azole
Który grzyb występuje w postaci grzybni i sferuli?
Coccidioides
Która choroba nazywana jest pustynnym reumatyzmem?
Kokcidioidomykoza
bo wdycha się grzyby, które powodują później zapalenie płuc i objawy pozapłucne - ból stawów, rumień guzowaty; choroba najczęściej występuje w okresie letnim, jak ziemia jest sucha i w powietrzu wraz z pyłem unoszą się grzyby
Leczenie kokcydioidomykozy
Azole i AmfB
Co warunkuje zjadliwość Cryptococcus neoformans?
- Otoczka polisacharydowa - blokuje fagocytozę i dopełniacz
- Melanina - stabilizuje błonę komórkową
- Zdolność do wzrostu w temperaturze ciała ssaków (nie wszystkie umieją)
Mukormykoza częściej występuje u pacjentów z:
- Niedoborem odporności
- Hemochromatozą (grzyb lubi żelazo)
- Kwasicą (grzyb lubi niskie pH, bo wtedy łatwiej o żelazo)
- Leczenie deferoksaminą (paradoksalnie, bo deferoksamina obniża żelazo, ale grzyb zjada sobie deferoksaminę zamiast tego)
Z czym często różnicuje się mukormykozę?
Z aspergillozą
Co rozróżnia mukormykozę od aspergillozy?
W mukormykozie często jest zapalenie zatok
Antygen aspergillusa będzie raczej ujemny
I nie będzie efektu leczenia worikonazolem (np. pacjent leczony profilaktycznie worykonazolem po allogenicznym HSCT choruje na grzybicę - podejrzewać mukormykozę)
Pacjent miał cewnik naczyniowy. Zrobiło się zaczerwienienie, naciek i potem czarna blizna. Co to?
Mukormykoza skórna
Szerokie strzępki, bardzo mała ilość przegród - to opis którego grzyba?
Mucorales - mukormykoza
Leczenie mukormykozy
AmfB
Leczenie chirurgiczne
wspomagane leczenie azolami (ale tymi drogimi - np. posakonazol)
Czy osoba na wziewnej pentamidynie może mimo wszystko rozwinąć pneumocystozę?
Tak, ale pozapłucną - w węzłach, śledzionie, szpiku itp.
Czy mikrosporydioza może się przenosić między ludźmi?
Tak
Czy kryptokokoza może się przenosić między ludźmi?
Nie
Czym można spróbować poleczyć mikrosporydiozę?
Przede wszystkim trzeba poleczyć przyczynę immunosupresji (HIV)
Można dać albendazol, to jedyne co w Polsce mamy.
Są jeszcze jakieś leki weterynaryjne (fumagilina)
Malaria północy to
babeszjoza
Jakie są jeszcze, oprócz ukłucia przez kleszcza, drogi transmisji babeszjozy?
Transfuzja krwi
Przeszczep narządu
Droga przezłożyskowa
Okres wylęgania babeszjozy
Długi, 1-4 tygodni po kleszczu
a po transfuzji krwi wg niektórych nawet pół roku
Powyżej jakiej parazytemii przebieg babeszjozy jest cięższy?
Od 4% w górę
Najgorsza wersja babeszjozy to:
B. divergens - bardzo wysoka parazytemia (do 80%) i zgon w ciągu kilku dni
Jakie są przyczyny zgonu w babeszjozie? (tzn objawy choroby)
ARDS
DIC
Niewydolność wielonarządowa
Jak pod mikroskopem wyglądają zarażone babeszją erytrocyty?
Zawierają trofozoity - pleomorficzne pierścienie oraz krzyże maltańskie (tetrady merozoitów)
Jak się diagnozuje babeszjozę?
Cienki i gruby rozmaz krwi
PCR
oraz badania laboratoryjne (głównie hemoliza)
Jak się leczy babeszjozę?
Nie leczy się bez potwierdzenia choroby i nie leczy się pacjentów bezobjawowych.
podstawowy schemat: azytromycyna + atowakwon
alternatywnie: klindamycyna z chininą (dla np. ciężarnych)
czas leczenia: 6 tygodni, w tym co najmniej 2 tygodnie po uzyskaniu ujemnych wyników badań krwi
babeszjoza niestety lubi nawracać; wystarczy 1 zarażony erytrocyt
Ryzyko nawrotu babeszjozy jest zwiększone u pacjentów:
z chłoniakiem (leczenie rytuksymabem - do elimianacji zarażenia niezbędne są limfocyty B)
asplenia
AIDS
Czy cyklosporoza przenosi się między ludźmi?
Bezpośrednio nie, bo wydalane oocysty nie są inwazyjne
Do zarażenia dochodzi po spożyciu zanieczyszczonej żywności i wody
Objawy cyklosporozy:
głównie przewlekła i nawracająca biegunka (niekoniecznie HIV, także małe dzieci)
ale także:
niekamicze zapalenie pęcherzyka żółciowego
zespół GBS
reaktywne zapalenie stawów
Leczenie cyklosporozy
Biseptol
Alternatywnie ciprofloksacyna (mniej skuteczna)
Nitazoksanid (brak w Europie)
Potwierdzenie laboratoryjne cyklosporozy
Badanie mikroskopowe kału kilkukrotnie
Oocysty świecą same w mikroskopie fluorescencyjnym, nie trzeba tego barwić, ale można - metoda Ziehla-Neelsena i Kinyoun
Wynik ujemny 3x - wykluczenie zarażenia
Który grzyb produkuje aflatoksyny?
Aspergillus flavus, który lubi siedzieć w zatokach
Zmiany skórne na fałdzie nosowo-wargowych są charakterystyczne dla której grzybicy?
Kokcydioidomykozy z rozsiewem pozapłucnym
Jak wygląda kryptokokoza mózgu w MRI?
liczne, skupione zmiany hiperintensywne w T2, niewzmacniające się w T1, zlokalizowane w zwojach podstawy mózgu i śródmózgowiu
Jak w RTG wygląda kryptokokoza płuc?
Wyraźnie odgraniczone, niezwapniałe pojedyncze lub mnogie guzki - sugerują zmianę nowotworową
Możliwe są także rozlane nacieki, wysięk w opłucnej, poszerzenie wnęk
Liczne guzki i objaw odwróconego halo w TK są typowe dla
Mukormykozy płucnej
Cystoizosporoza wywołana jest przez:
Cystoisospora belli
Objawy cytoizosporozy
Biegunka przewlekła, zmęczenie, bóle głowy i bóle mięśniowe
Jeśli biegunka trwa ponad 4 tygodnie, potwierdzono obecność pierwotniaka w kale oraz pacjent ma HIV = AIDS
Leczenie cytoizosporozy
Zwykle nie trzeba (immunokompetentni)
Ale można poleczyć Biseptolem = skraca czas choroby
alternatywnie ciprofloksacyna, pirymetamina
Nietypowy obraz morfologii krwi w cystoizosporozie?
Eozynofilia 🤯
Leczenie podtrzymujące w cystoizosporozie u pacjentów z HIV - zasady
Leczenie najpierw Biseptolem przez 10 dni
A potem leczenie podtrzymujące do czasu dobrej kontroli HIV: niewykrywalna wiremia i CD4>200 przez 6 miesięcy
Jaką chorobę wywołuje Entamoeba histolytica?
Pełzakowicę / amebozę / czerwonkę
Grzyby drożdżaki to:
Candida
Cryptococcus
Grzyby strzępkowe - pleśnie to:
Aspergillus
Mucorales
Grzyby dimorficzne (w środowisku pleśnie, w organizmie drożdże) to:
Histoplasma
Blastomyces
Coccidioides
Sporothrix
Występują endemicznie w niektórych regionach
Bakterie, które udają grzyby to:
Actinomyces
Nocardia
Tworzą włókienkowate, rozgałęziony struktury
Powodują podostre i przewlekłe choroby skóry, płuc, OUN u osób w immunosupresji - zupełnie jak grzyby
Praktyczny podział grzybów:
- Drożdże
- Pleśnie
- Grzyby dimorficzne
- Dermatofity
- Pneumocystis jirovecii
Choroba ogrodników róż to:
Sporotrychoza
Wywołana przez Sporothrix
Grzybica podskórna, rozwija się wskutek wniknięcia grzyba przez uszkodzoną skórę.
Choroba jaskiniowa to:
Histoplazmoza
Pacjent z gorączką, kaszlem, ogólnym osłabieniem od dłuższego czasu. W RTG rozsiane plamiste zacienienia i poszerzone wnęki. Co to może być?
- Grzyby: histoplazmoza i kokcydioidomykoza; blastomykoza mniej prawdopodobna, bo nie powoduje poszerzenia wnęk płuc
- Gruźlica
- Nowotwór
- Sarkoidoza
Która Candida jest oporna na amfoterycynę B?
Candida lusitaniae
Który Aspergillus jest oporny na amfoterycynę B?
Aspergillus terreus
Flukonazol, itrakonazol i worikonazol - które infekcje leczy się tym lekami?
Flukonazol - kandydoza błon śluzowych, kryptokokoza (bez zajęcia OUN), kokcidioidomykoza (nie dla pacjentów z neutropenią)
Itrakonazol - blastomykoza, histoplazmoza, kokcidioidomykoza
Worikonazol - Aspergillus fumigatus
Żaden z tych leków nie nadaje się do leczenie mukormykozy, ani do leczenia C. glabrata
Który azol nadaje się do leczenia mukormykozy?
Posakonazol
Echinokandyny są fungobójcze, czy fungostatyczne?
Wobec Candida bójcze, a wobec Aspergillus statyczne
Który lek przeciwgrzybiczy można stosować w ciąży?
AmfB
Leczenie amebozy
Metronidazol, tynidazol
Paromomycyna
A w postaci pozajelitowej: chlorochina, doksycyklina, diloksanid
Czy trypanosomatoza amerykańska przenosi się tylko przez wektory?
Nie, możliwa transmisja także:
- przezłożyskowo,
- przez transfuzje krwi i transplantację narządów
- przez pokarm i wodę
Dwie główne manifestacje trypanosomatozy amerykańskiej (choroby Chagasa):
- choroba serca
- choroba p. pokarmowego
w obu przypadkach pasożyt uszkadza komórki nerwowe
Muchówki z rodzaju Glossina to potocznie:
Tse-tse
Trypanosomatoza afrykańska - która jest częstsza?
Trypanosoma brucei gambiense >90%
Trypanosomatoza afrykańska może przebiegać jako choroba ostra i przewlekła; są dwie wersje - która jak przebiega?
T. brucei gambiense - przewlekła (późne zajęcie OUN, po wielu latach)
T. brucei rhodesiense - ostra (wczesne zajęcie OUN)
Jak przebiega trypanosomatoza afrykańska?
Typowe są dwie fazy:
wczesna (limfaenopatia, wysypka, obrzęki)
późna (zajęcie OUN - śpiączka, encefalopatia)
Które plasmodia preferują stare krwinki czerwone?
P. malariae
P. knowlesi