Grzyby, pierwotniaki, pasożyty Flashcards
Najczęstsza etiologia grzybicy kropidlakowej
Aspergillus fumigatus
Swoiste antygeny w grzybicy kropidlakowej
Galaktomannan
Beta-D-glukan nie jest swoisty, dodatni może być w PJP, kandydozie i aspergilozie, ale ujemny w kryptokokozie
Postaci kliniczne zakażenia Aspergillus
- Zespoły alergiczne (oskrzela, płuca, zatoki)
- Postać inwazyjna
- Zakażenie powierzchniowe
Czym się leczy aspergillozę?
Azole
Amfoterycyna B
Echinokandyny
Leczenie chirurgiczne - usuwanie guzków z płuc, zatokJ
Jak wygląda aspergilloma na RTG?
Okrągła, lita zmiana wewnątrz jamy (Objaw pierścienia)
Objaw torów tramwajowych - rozstrzenie
Wysokie IgEc oraz eozynofilia to nie tylko pasożyty i alergie, ale także:
aspergilloza, zwłaszcza u pacjenta z mukowiscydozą i astmą:
- RTG klatki
- IgE swoiste w kierunku Aspergillus
- Testy skórne
Angioinwazja jest cechą charakterystyczną grzybów z rodzaju:
Aspergillus
Mucorales
Co to jest blastomykoza?
Choroba grzybicza, układowa
Najczęściej pierwotne zapalenie płuc - Może przypominać zapalenie płuc, gruźlicę, nowotwór
Druga postać - zmiany skórne - jak piodermia zgorzelinowa, leiszmanioza, MAC
Są też inne postaci - kości i stawy, układ moczowo-płciowy, postać rozsiana
Czym się różnic blastomykoza płucna od histoplazmozy płucnej?
W blastomykozie rzadko obserwuje się powiększenie węzłów chłonnych wnęk, a w histoplazmozie bardzo często
Czy można rozpoznać blastomykozę na podstawie objawów?
Nie, potrzebny jest posiew i preparat bezpośredni
Leczenie blastomykozy
Amfoterycyna B
Azole
Skąd się bierze blastomykoza? Jak się tym zarazić?
Grzyby siedzą w wilgotnej glebie na zadrzewionych terenach w USA
Inna nazwa histoplazmozy
choroba Darlinga
Serowaciejące (lub nieserowaciejące) ziarniniaki z widocznymi depozytami wapnia charakterystyczne są dla:
histoplazmozy
Leczenie histoplazmozy
Jak blastomykozy: Amfoterycyna B i azole
Co to jest histoplazmoza?
Grzybica wywołana przez Histoplasma capsulatum, grzyba występującego na całym świecie, ale głównie w dolinach rzecznych w USA
Dotyczy głównie płuc + powiększenie węzłów śródpiersiowych + objawy ogólne + objawy pozapłucne (ból stawów, rumień wielopostaciowy, rumień guzowaty)
Wyróżnia się postać ostrą i postaci przewlekłe
Ostra postać płucna wygląda jak zwykłe wirusowe lub bakteryjne zapalenie płuc
Postać przewlekła może przypominać gruźlicę (jeśli jest w płucach, ale może się rozsiać do innych narządów)
Jest też postać skórna, oczna i afrykańska
A postać rozsiana nieleczona jest śmiertelna
Odpluwanie złogów wapnia - jaka to choroba?
Powikłanie histoplazmozy, w której zajęty węzeł chłonny w klatce piersiowej drenuje się do oskrzela
(w histoplazmozie typowe są zwapnienia)
Leczenie kandydozy:
1. Miejscowej
2. Kandydemia
3. ZOMR
4. Zakażenie układu moczowego
- Nystatyna
- Echinokandyny, np. kaspofungina
- Amfoterycyna B lub azole (bo echinokandyny słabo penetrują do OUN)
- Amfoterycyna B/azole
Który grzyb występuje w postaci grzybni i sferuli?
Coccidioides
Która choroba nazywana jest pustynnym reumatyzmem?
Kokcidioidomykoza
bo wdycha się grzyby, które powodują później zapalenie płuc i objawy pozapłucne - ból stawów, rumień guzowaty; choroba najczęściej występuje w okresie letnim, jak ziemia jest sucha i w powietrzu wraz z pyłem unoszą się grzyby
Leczenie kokcydioidomykozy
Azole i AmfB
Co warunkuje zjadliwość Cryptococcus neoformans?
- Otoczka polisacharydowa - blokuje fagocytozę i dopełniacz
- Melanina - stabilizuje błonę komórkową
- Zdolność do wzrostu w temperaturze ciała ssaków (nie wszystkie umieją)
Mukormykoza częściej występuje u pacjentów z:
- Niedoborem odporności
- Hemochromatozą (grzyb lubi żelazo)
- Kwasicą (grzyb lubi niskie pH, bo wtedy łatwiej o żelazo)
- Leczenie deferoksaminą (paradoksalnie, bo deferoksamina obniża żelazo, ale grzyb zjada sobie deferoksaminę zamiast tego)
Z czym często różnicuje się mukormykozę?
Z aspergillozą
Co rozróżnia mukormykozę od aspergillozy?
W mukormykozie często jest zapalenie zatok
Antygen aspergillusa będzie raczej ujemny
I nie będzie efektu leczenia worikonazolem (np. pacjent leczony profilaktycznie worykonazolem po allogenicznym HSCT choruje na grzybicę - podejrzewać mukormykozę)
Pacjent miał cewnik naczyniowy. Zrobiło się zaczerwienienie, naciek i potem czarna blizna. Co to?
Mukormykoza skórna
Szerokie strzępki, bardzo mała ilość przegród - to opis którego grzyba?
Mucorales - mukormykoza
Leczenie mukormykozy
AmfB
Leczenie chirurgiczne
wspomagane leczenie azolami (ale tymi drogimi - np. posakonazol)
Czy osoba na wziewnej pentamidynie może mimo wszystko rozwinąć pneumocystozę?
Tak, ale pozapłucną - w węzłach, śledzionie, szpiku itp.
Czy mikrosporydioza może się przenosić między ludźmi?
Tak
Czy kryptokokoza może się przenosić między ludźmi?
Nie
Czym można spróbować poleczyć mikrosporydiozę?
Przede wszystkim trzeba poleczyć przyczynę immunosupresji (HIV)
Można dać albendazol, to jedyne co w Polsce mamy.
Są jeszcze jakieś leki weterynaryjne (fumagilina)
Malaria północy to
babeszjoza
Jakie są jeszcze, oprócz ukłucia przez kleszcza, drogi transmisji babeszjozy?
Transfuzja krwi
Przeszczep narządu
Droga przezłożyskowa
Okres wylęgania babeszjozy
Długi, 1-4 tygodni po kleszczu
a po transfuzji krwi wg niektórych nawet pół roku
Powyżej jakiej parazytemii przebieg babeszjozy jest cięższy?
Od 4% w górę
Najgorsza wersja babeszjozy to:
B. divergens - bardzo wysoka parazytemia (do 80%) i zgon w ciągu kilku dni
Jakie są przyczyny zgonu w babeszjozie? (tzn objawy choroby)
ARDS
DIC
Niewydolność wielonarządowa
Jak pod mikroskopem wyglądają zarażone babeszją erytrocyty?
Zawierają trofozoity - pleomorficzne pierścienie oraz krzyże maltańskie (tetrady merozoitów)
Jak się diagnozuje babeszjozę?
Cienki i gruby rozmaz krwi
PCR
oraz badania laboratoryjne (głównie hemoliza)
Jak się leczy babeszjozę?
Nie leczy się bez potwierdzenia choroby i nie leczy się pacjentów bezobjawowych.
podstawowy schemat: azytromycyna + atowakwon
alternatywnie: klindamycyna z chininą (dla np. ciężarnych)
czas leczenia: 6 tygodni, w tym co najmniej 2 tygodnie po uzyskaniu ujemnych wyników badań krwi
babeszjoza niestety lubi nawracać; wystarczy 1 zarażony erytrocyt
Ryzyko nawrotu babeszjozy jest zwiększone u pacjentów:
z chłoniakiem (leczenie rytuksymabem - do elimianacji zarażenia niezbędne są limfocyty B)
asplenia
AIDS
Czy cyklosporoza przenosi się między ludźmi?
Bezpośrednio nie, bo wydalane oocysty nie są inwazyjne
Do zarażenia dochodzi po spożyciu zanieczyszczonej żywności i wody
Objawy cyklosporozy:
głównie przewlekła i nawracająca biegunka (niekoniecznie HIV, także małe dzieci)
ale także:
niekamicze zapalenie pęcherzyka żółciowego
zespół GBS
reaktywne zapalenie stawów
Leczenie cyklosporozy
Biseptol
Alternatywnie ciprofloksacyna (mniej skuteczna)
Nitazoksanid (brak w Europie)
Potwierdzenie laboratoryjne cyklosporozy
Badanie mikroskopowe kału kilkukrotnie
Oocysty świecą same w mikroskopie fluorescencyjnym, nie trzeba tego barwić, ale można - metoda Ziehla-Neelsena i Kinyoun
Wynik ujemny 3x - wykluczenie zarażenia
Który grzyb produkuje aflatoksyny?
Aspergillus flavus, który lubi siedzieć w zatokach
Zmiany skórne na fałdzie nosowo-wargowych są charakterystyczne dla której grzybicy?
Kokcydioidomykozy z rozsiewem pozapłucnym
Jak wygląda kryptokokoza mózgu w MRI?
liczne, skupione zmiany hiperintensywne w T2, niewzmacniające się w T1, zlokalizowane w zwojach podstawy mózgu i śródmózgowiu
Jak w RTG wygląda kryptokokoza płuc?
Wyraźnie odgraniczone, niezwapniałe pojedyncze lub mnogie guzki - sugerują zmianę nowotworową
Możliwe są także rozlane nacieki, wysięk w opłucnej, poszerzenie wnęk
Liczne guzki i objaw odwróconego halo w TK są typowe dla
Mukormykozy płucnej
Cystoizosporoza wywołana jest przez:
Cystoisospora belli
Objawy cytoizosporozy
Biegunka przewlekła, zmęczenie, bóle głowy i bóle mięśniowe
Jeśli biegunka trwa ponad 4 tygodnie, potwierdzono obecność pierwotniaka w kale oraz pacjent ma HIV = AIDS
Leczenie cytoizosporozy
Zwykle nie trzeba (immunokompetentni)
Ale można poleczyć Biseptolem = skraca czas choroby
alternatywnie ciprofloksacyna, pirymetamina
Nietypowy obraz morfologii krwi w cystoizosporozie?
Eozynofilia 🤯
Leczenie podtrzymujące w cystoizosporozie u pacjentów z HIV - zasady
Leczenie najpierw Biseptolem przez 10 dni
A potem leczenie podtrzymujące do czasu dobrej kontroli HIV: niewykrywalna wiremia i CD4>200 przez 6 miesięcy
Jaką chorobę wywołuje Entamoeba histolytica?
Pełzakowicę / amebozę / czerwonkę
Grzyby drożdżaki to:
Candida
Cryptococcus
Grzyby strzępkowe - pleśnie to:
Aspergillus
Mucorales
Grzyby dimorficzne (w środowisku pleśnie, w organizmie drożdże) to:
Histoplasma
Blastomyces
Coccidioides
Sporothrix
Występują endemicznie w niektórych regionach
Bakterie, które udają grzyby to:
Actinomyces
Nocardia
Tworzą włókienkowate, rozgałęziony struktury
Powodują podostre i przewlekłe choroby skóry, płuc, OUN u osób w immunosupresji - zupełnie jak grzyby
Praktyczny podział grzybów:
- Drożdże
- Pleśnie
- Grzyby dimorficzne
- Dermatofity
- Pneumocystis jirovecii
Choroba ogrodników róż to:
Sporotrychoza
Wywołana przez Sporothrix
Grzybica podskórna, rozwija się wskutek wniknięcia grzyba przez uszkodzoną skórę.
Choroba jaskiniowa to:
Histoplazmoza
Pacjent z gorączką, kaszlem, ogólnym osłabieniem od dłuższego czasu. W RTG rozsiane plamiste zacienienia i poszerzone wnęki. Co to może być?
- Grzyby: histoplazmoza i kokcydioidomykoza; blastomykoza mniej prawdopodobna, bo nie powoduje poszerzenia wnęk płuc
- Gruźlica
- Nowotwór
- Sarkoidoza
Która Candida jest oporna na amfoterycynę B?
Candida lusitaniae
Który Aspergillus jest oporny na amfoterycynę B?
Aspergillus terreus
Flukonazol, itrakonazol i worikonazol - które infekcje leczy się tym lekami?
Flukonazol - kandydoza błon śluzowych, kryptokokoza (bez zajęcia OUN), kokcidioidomykoza (nie dla pacjentów z neutropenią)
Itrakonazol - blastomykoza, histoplazmoza, kokcidioidomykoza
Worikonazol - Aspergillus fumigatus
Żaden z tych leków nie nadaje się do leczenie mukormykozy, ani do leczenia C. glabrata
Który azol nadaje się do leczenia mukormykozy?
Posakonazol
Echinokandyny są fungobójcze, czy fungostatyczne?
Wobec Candida bójcze, a wobec Aspergillus statyczne
Który lek przeciwgrzybiczy można stosować w ciąży?
AmfB
Leczenie amebozy
Metronidazol, tynidazol
Paromomycyna
A w postaci pozajelitowej: chlorochina, doksycyklina, diloksanid
Czy trypanosomatoza amerykańska przenosi się tylko przez wektory?
Nie, możliwa transmisja także:
- przezłożyskowo,
- przez transfuzje krwi i transplantację narządów
- przez pokarm i wodę
Dwie główne manifestacje trypanosomatozy amerykańskiej (choroby Chagasa):
- choroba serca
- choroba p. pokarmowego
w obu przypadkach pasożyt uszkadza komórki nerwowe
Muchówki z rodzaju Glossina to potocznie:
Tse-tse
Trypanosomatoza afrykańska - która jest częstsza?
Trypanosoma brucei gambiense >90%
Trypanosomatoza afrykańska może przebiegać jako choroba ostra i przewlekła; są dwie wersje - która jak przebiega?
T. brucei gambiense - przewlekła (późne zajęcie OUN, po wielu latach)
T. brucei rhodesiense - ostra (wczesne zajęcie OUN)
Jak przebiega trypanosomatoza afrykańska?
Typowe są dwie fazy:
wczesna (limfaenopatia, wysypka, obrzęki)
późna (zajęcie OUN - śpiączka, encefalopatia)
Które plasmodia preferują stare krwinki czerwone?
P. malariae
P. knowlesi
Które plasmodia preferują młode krwinki / retikulocyty?
P. vivax i P ovale
Które plasmodia zarażają krwinki w każdym wieku?
P. falciparum
Gorączka co 72h (czwartaczka) jest typowa dla:
P. malariae
Gorączka co 48h (trzeciaczka) jest typowa dla:
P. ovalae
P. vivax
Gorączka co 24h jest typowa dla:
P. knowlesi
Tor gorączkowy w zarażeniu P. falciparum
zmienny, może być co 72h - wtedy złośliwa trzeciaczka (bo objawy nasilone)
Częstotliwość napadów w P. vivax
Co 48h - trzeciaczka
Częstotliwość napadów w zarażeniu P ovale
Co 48h
Częstotliwość napadów gorączki w zarażeniu P malariae
Co 72h - czwartaczka
Częstotliwość napadów w zarażeniu P falciparum
Nieregularne
Które zarodźce malarii zostawiają hipnozoity - możliwość nawrotów choroby?
P vivax i P ovale
Które zarodźce malarii zarażają tylko retikulocyty?
P vivax i P ovale
Które zarodźce zarażają tylko starsze krwinki?
P malariae
Które zarodźce zarażają wszystkie rodzaje erytrocytów?
P falciparum
Czynnik genetyczny chroniący przed zarażeniem P falciparum
Niedobór G-6-PD
Który antygen HLA zmniejsza ryzyko zachorowania na malarię?
HLA-B53
Przed zarażeniem P vivax chroni co?
- Brak antygenu Duffy na erytrocytach wśród mieszkańców Afryki Zachodniej
- Hemoglobina E
- Owalocytoza
Czy wynik badania w kierunku malarii wyklucza malarię?
Nie. Badania trzeba powtarzać co 6-12 godzin przez kilka dni.
Czy dodatni test antygenowy po leczeniu malarii oznacza brak skuteczności?
Nie, może się utrzymać fałszywie dodatni do 2 tygodni po leczeniu
Zapobieganie nawrotom P vivax i P ovale - jak?
Primachina przez 14 dni
Nie stosować u ciężarnych i niemowląt <6mż
U osób z niedoborem G6PD ostrożnie - można dawać raz w tygodniu przez 8 tygodni
Leki na malarię dla ciężarnej w pierwszym trymestrze ciąży
Meflochina/chinina + klindamycyna
Jaki test zrobić pacjentowi przed leczeniem malarii prymachiną?
Test w kierunku niedoboru G6PD - ryzyko ostrej hemolizy
Co wywołuje gorączkę Katayama?
Schisosoma japonicum i S mansoni
Śpiączka afrykańska - przyczyny
Śpiączka wywoływana przez T. rhodesiense i T. gambiense różnią się między sobą pod względem objawów i przebiegu klinicznego.
objaw Winterbottoma – powiększenie węzłów karkowych - w jakiej chorobie?
Śpiączka gambijska, wersja śpiączki afrykańskiej - trypanosomozy
Rozpoznanie trypanosomozy
Rozpoznanie choroby stawiane jest po stwierdzeniu obecności pasożyta w badaniu mikroskopowym rozmazu krwi, osadu płynu mózgowo-rdzeniowego, bioptatu szankra lub węzła chłonnego. Świdrowce wykrywa się na podstawie badania serologicznego (lateksowe testy aglutynacji, metody immunofluorescencyjne, ELISA)
Co przenoszą muchy tse-tse?
Muchy te są ostatecznymi żywicielami świdrowców i przenoszą wywoływane przez nie choroby:
Glossina palpalis – śpiączka afrykańska
Glossina morsitans – nagana
Muchy tse-tse przenoszą również zarodźca malarycznego
Co wywołuje chorobę która się nazywa nagana?
Przyczyną choroby są 3 gatunki świdrowców:
Trypanosoma brucei – świdrowiec nagany
Trypanosoma congolense
Trypanosoma vivax
Co to jest choroba Chagasa?
tropikalna pasożytnicza choroba człowieka i zwierząt, spotykana w obydwu Amerykach, szczególnie w krajach Ameryki Południowej. Patogenem wywołującym chorobę Chagasa jest świdrowiec Trypanosoma cruzi
Co przenosi Trypanosoma cruzi?
krwiopijne pluskwiaki z podrodziny Triatominae (rodzina Reduviidae). Owady te znane są pod różnymi nazwami w różnych krajach, niektóre z tych nazw to benchuca, vinchuca, „całujący robak”, chipo i barbeiro
Co to jest objaw Romañy (w testach nazywany objawem Romana)?
Objaw Romañy – to właściwie zespół objawów wczesnej fazy zarażenia w chorobie Chagasa. Występuje on, gdy pierwotniak Trypanosoma cruzi dostał się do organizmu przez śluzówkę oka, a w jego skład wchodzą:
jednostronny obrzęk dookoła oka i obrzęk powieki
zapalenia spojówek
powiększenie węzłów chłonnych leżących dookoła ucha.
Objawy choroby Chagasa
Na obraz kliniczny choroby składają się:
-objawy neurologiczne wynikające z uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego (demencja)
-choroba mięśnia sercowego
-patologiczne poszerzenie światła jelita (przede wszystkim grubego) i przełyku, czyli odpowiednio, megacolon i megaesophagus.
Który zarodziec malarii dominuje w Ameryce Środkowej i Południowej?
Plasmodium vivax
Kryteria laboratoryjne potwierdzonej malarii:
- Rozmaz - obecność zarodźców pod mikroskopem
- PCR
- Test antygenowy
Podstawa leczenia malarii lekkiej
ACTs - czyli łączona terapia z użyciem artemizyniny (grupa leków) + drugi lek
Nigdy nie wolno stosować artemizynin w monoterapii
alternatywą w leczeniu lekkiej malarii jest:
Malarone
Chinina
Powyższe leki stosuje się doustnie
Leczenie malarii ciężkiej
- Artesunat + doksy/klinda
- Beta-artemeter + doksy/klinda
- Chinina + doksy/klinda
leki podaje się parenteralnie (im/iv) do poprawy stanu klinicznego, a potem można leczyć ACTs doustnie
Dlaczego w leczeniu malarii stosuje się czasami prymachinę?
Lek kluczowy w zapobieganiu nawrotom przy zarażeniu P. vivax i P. ovale - działa na hipnozoity
Drugim takim lekiem jest tafenochina
Które komórki są zarażane przez sporozoity malarii?
Hepatocyty
Które komórki zarażają merozoity zarodźców malarii?
Erytrocyty
Cechy charakterystyczne zarażenia P. malariae
Subkliniczny przebieg
Wieloletnia parazytemia
Postępująca choroba nerek, zespół nerczycowy
Cechy charakterystyczne zarażenia P. ovale i P. vivax
Nawroty choroby, nawet wiele lat po powrocie z tropików
Cechy charakterystyczne zarażenia P. falciparum
Gwałtowny, agresywny przebieg
Krótki okres inkubacji (nawet kilka godzin)
Najbezpieczniejszy leki przeciwmalaryczny dla kobiet w ciąży:
Meflochina
Stosowanie Malarone profilaktycznie - zasady:
1-2 dni przed wyjazdem
przez cały pobyt (zwykle maks 2 miesiące; w CHPL info o 12 tygodniach)
potem tydzień po powrocie
Najlepsza profilaktyka przeciwmalaryczna dla cieżarnych:
rezygnacja z wyjazdu
no a jak już naprawdę muszą, to meflochina (niezarejestrowana w Polsce)
Jakie badanie jest obowiązkowe przed zastosowaniem prymachiny?
Badanie w kierunku niedoborów G6-PD
Dawkowanie artesunatu w ciężkiej malarii
2.4 mg/kg dożylnie trzykrotnie co 12 godzin, następnie co 24 godziny
takie leczenie maks 7 dni, ale lepiej wcześniej przejść na doustne ACTs
Leki doustne podaje się w pełnym kursie, niezależnie od długości leczenia dożylnego
Co to jest reakcja Mazzottiego?
reakcje skórne i/lub ogólnoustrojowe o różnym nasileniu oraz reakcje okulistyczne, prawdopodobnie spowodowane odczynami zapalnymi spowodowanymi rozpadem martwych mikrofilarii w leczeniu onchocerkozy
Co to są plamki Schüffnera?
Plamki Schüffnera, ziarnistości Schüffnera (ang. Schüffner dots) – drobne, czerwone ziarenka obecne w cytoplazmie erytrocytów zarażonych zarodźcem, charakterystyczne dla zarażeń Plasmodium vivax i Plasmodium ovale.
Lek przeciwmalaryczny, który obniża próg drgawkowy i w związku z tym jest przeciwwskazany u pacjentów z wywiadem drgawek oraz jest niewskazany u osób nurkujących głęboko z butlą (bo objawy niepożądane mogą przypominać chorobę głębokościową)
Meflochina
Fazy zarażenia Strongyloides stercoralis
skórna
jelitowa
płucna
Lecznie strongyloidozy (węgorczycy)
iwermektyna
albendazol 2x400mg przez 3 dni
Pacjent, który podróżował do tropików, przed podjęciem leczenia immunosupresyjnego powinien być zbadany w kierunku
Węgorczycy / strongyloidozy
Immunosupresja może spowodować hiperwirulentną postać choroby
Fazy zarażenia włośniem (Trichinella)
Jelitowa
Inwazyjna
Mięśniowa
Różnicowanie strongyloidozy:
Postać jelitowa:
- pełzakowica jelitowa
- giardioza
- balantidioza
- cyklosporoza
- cystoizosporoza
- kryptosporydioza
- mikrosporydioza
- zarażenia tęgoryjcami
- glistnica
- włosogłówczyca / trichuroza
Postać płucna:
- wuszererioza
- brugioza
- schistosomoza
- glistnica larwalna
- toksokaroza
- zarażenia tęgoryjcami
Postać skórna:
- tęgoryjce nieswoiste dla człowieka - np. Ancylostoma brasiliense
- tęgoryjczyca (ankylostomoza lub nekatoroza)
Inna nazwa włosogłówczycy
Trichuroza
Żółtobrązowe jajo o beczułkowatym kształcie i przezroczystych czopach biegunowych jest charakterystyczne dla
Trichuris trichiura
Turysta, który grał w siatkówkę na plaży w Rio de Janerio, przychodzi z serpentynowatą swędzącą zmianą na stopie. Co to jest prawdopodobnie?
Tęgoryjczyca (ankylostomoza lub nekatoroza)
do różnicowania z
- tęgoryjce nieswoiste dla człowieka - np. Ancylostoma brasiliense
- strongyloidoza
Do zarażenia pasożytem Anisakis dochodzi poprzez:
Spożycie surowych ryb i owoców morza
Leiszmanioza trzewna - etiologia:
L. infantum/chagasi
L. donovani
Leiszmanioza skórna - etiologia:
L. major
L. tropica
Cykl życiowy Schistosoma
- Jaja wydalane z kałem lub moczem zarażonego człowieka trafiają do wody
- W wodzie miracydia zjada ślimak - żywiciel pośredni
- Uwalniane są cerkarie, które wnikają przez skórę gubiąc ogonek jak plemnik
- Pasożyt trafia do krążenia wrotnego, a potem pełza po organizmie trafiając do różnych tkanek.
Zespół Katayama - przyczyna i objawy:
Schistosoma dojrzała i się rozmnaża produkując jaja
Powstają reakcje immunologiczne na te jaja - gorączka, limfadenopatia, hepatomegalia, czasami nawet wstrząs, śpiączka i śmierć
Trwają kilka dni-tygodni i ustępują
Która Schistosoma lubi siedzieć w pęcherzu moczowym?
S. haematobium
Która Schistosoma składa jaja w naczyniach krezkowych?
S. mansoni oraz S. japonicum
Świąd pływaków - wysypka skórna po pływaniu w słodkiej wodzie z silnym świądem, utrzymująca się do około tygodnia, to która choroba pasożytnicza?
Schistosomatoza - pasożyt wnika przez skórę
Po tym, jak minie świąd pływaka i następnie minie zespół Katayama, jakie mogą być kolejne objawy schistosomatozy?
Przewlekła schistosomatoza, wynikająca z obecności jaj pasożyta w tkankach i reakcji organizmu - tworzenia ziarniniaków w narządach:
- przewlekłe bóle brzucha, zabrzenia wchłaniania, uszkodzenie ściany jelit
- włóknienie żył układu wrotnego, nadciśnienie wrotne
- włóknienie naczyń w płucach (jak się tam dostaną)
- uszkodzenie pęcherza, moczowodów, nerek
- neuroschistosomatoza
Która Schistosoma powoduje chorobę ziarniniakową mózgu?
S. japonicum
Która Schistosoma powoduje chorobę ziarniniakową rdzenia kręgowego?
S. haematobium i S. mansoni
Leczenie zespołu Katayama
Ostra schistosomatoza - obecne młode formy pasożyta, mniej wrażliwe na lek, dlatego leczenie trzeba powtórzyć po kilku tygoniach
1. Prazykwantel 1-2 dawki
2. Leki przeciwkrzepliwe
3. GKS
Które Schistosomy migrują do naczyń krezkowych jelita grubego?
S. mansoni
Które Schistosomy migrują do naczyń krezkowych jelita cienkiego?
S. japonicum
S. mekongi
Okres wylęgania schistosomatozy
Kilka tygodni
Wg starych pytań z PES: między 4. a 7. tygodniem.
Spożycie metacerkarii z rybami słodkowodnymi może być powodem zarażenia:
Clonorhis sinensis, Opistorchis viverrini
Spożycie metacerkarii z krabami może być powodem zarażenia:
Paragonimus westermani
Spożycie surowych ryb i owoców morza może być powodem zarażenia:
Anisakis
ale w starych testach jest że tylko surowe mięso ryb,
w książce ryby i inne surowe z morza
Wektor dla Onchocerca volvulus to:
Meszka z rodzaju Simulium - black fly
Pacjent z pogorszeniem widzenia, guzkami podskórnymi na ramionach, odbarwieniami na skórze podudzi, znacznie powiększonymi węzłami chłonnymi pachwinowymi. Niedawno był na wycieczce nad wodospadem Salto Angel w Wenezueli. Na co jest chory?
Onchocerkoza
Filarioza wywołana przez Onchocerka volvulus przenoszona przez meszki black fly
Ślepota rzeczna to:
Onchocerkoza
Jedna z głównych przyczyn ślepoty w krajach tropikalnych:
onchocerkoza
Migrujący, bolesny obrzęk tkanek miękkich (obrzęk kalabarski) z eozynofilią i wysokim IgE jest patognomoniczny dla której choroby?
Loaoza
Które mikrofilarie są bardziej aktywne w nocy?
Wuchereria bancrofti
Brugia
Które mikrofilarie są bardziej aktywne w dzień?
Loa loa
Filarie limfatyczne to:
Brugia
Wuchereria
Filarie podskórne:
Loa loa
Onchocerca
Mansonella
Dracunculus medinesis
Loaoza to choroba głównie którego narządu?
Oka
Co przenosi filarie Loa loa?
bąki ślepaki z rodzaju Chrysops
Tasiemiec uzbrojony to:
Taenia solium
Tasiemiec uzbrojony jest w którym mięsie?
Wieprzowinie
Neurocysticerkoza to efekt zarażenia czym i jak?
Taenia solium - zjedzenie jaj bezpośrednio - człowiek staje się żywicielem pośrednim
w przypadku zjedzenia wieprzowiny człowiek jest żywicielem ostatecznym
Tasiemiec z wołowiny to:
Taenia saginata
Ból brzucha w tasiemczycy. Lokalizacja i związek z posiłkami:
Nadbrzusze/śródbrzusze
Najgorszy rano
Ustępuje po posiłku
Leczenie tasiemczycy:
Prazykwantel - najlepszy, ale w Polsce nie ma, trzeba jechać do Niemiec
Albendazol też może być
Zastosowanie iwermektyny:
Strongyloidoza
Filarioza limfatyczna
Świerzb
a postać w kremie jest zarejestrowana do leczenia trądziku różowatego (przewlekła, zapalna chorobą skóry twarzy)
Rejestracja mebendazolu w Polsce - wskazania
Owsica
Glista ludzka
Tęgoryjce
Włosogłówka
Rejestracja albendazolu w Polsce - wskazania
Owsica
Glista ludzka
Tęgoryjce
Włosogłówka - do tego miejsca tak jak mebendazol, plus:
Strongyloidoza
Tasiemczyca
Glista psia to inaczej
Toxocara canis
Tasiemiec psi to inaczej:
Dipylidium caninum wywołujący dipyloidozę
ale w literaturze anglojęzycznej “dog tapeworm” to także Echinococcus granulosus
Pasteż mający bliski kontakt z psami, które zjadają wnętrzności owiec może być zarażony którym pasożytem?
Echinococcus granulosus
dlatego psy nie powinny jeść surowego mięsai powinny być regularnie odrobaczane
Tasiemiec lisi to inaczej:
Echinococcus multilocularis
Stopniowy wzrost pojedynczej cysty, która rośnie przez nawet 15 lat zanim da jakieś objawy jest typowy dla:
Echinococcus granulosus
Stopniowy wzrost cysty, wokół której tworzą się mniejsze cysty i pęcherze, rozrost jest agresywny, niczym nowotworowy, to typowe dla:
Echinococcus multilocularis
Profilaktyka filarioz polega na:
Ograniczeniu populacji komarów
Profilaktycznym stosowaniu DEC - istnieje sól kuchenna z dodatkiem DEC. Za każdym razem jak ludzie solą, zjadają trochę DEC, co zmniejsza ładunek mikrofilarii w ich organizmach - zupełnie jak jodowanie soli w Polsce zapobiega chorobom tarczycy, tam do soli dodaje się DEC
Największy spotykany nicień zarażający człowieka, osiągający długość nawet 120cm to:
Dracunculus medinensis
Drakunkuloza to filarioza. W jej cyklu życiowym ważne są skorupiaki Cyclops. Jak dochodzi do zarażenia człowieka?
Picie zanieczyszczonej wody
Leczenie drakunkulozy
Chirurgiczne usunięcie robaka z tkanek.
Leki przeciwpasożytnicze nie działają
Jak szybko rosną torbiele bąblowcowe w echinokokozie jednojamowej?
do 10 mm na rok
Mała torbiel bąblowcowa ma wymiary do:
5 cm
W wątrobie pasterza uwidoczniono torbiel z hipoechogennym wnętrzem i cienką ścianą, bez wewnętrznych przegród. Co to jest?
Torbiel CE1 - pierwsze stadium bąblowicy
W torbieli nie są produkowane protoskoleksy
W wąrobie pasterza uwidoczniono torbiel z hiperechogennymi przegrodami i torbiele potomne tworzące obraz plastra miodu. Co to jest?
Torbiel CE2 - drugie stadium bąblowicy jednojamowej
Pierwsza najczęstsza lokalizacji torbieli bąblowcowych to wątroba. A druga najczęstsza?
Płuca - 20%
W wąrobie pasterza uwidoczniono torbiel z hiperechogennymi przegrodami i obraz lilii wodnej. Co to jest?
Torbiel CE1 - trzecie stadium bąblowicy jednojamowej. Na tym etapie rozpoczyna się degeneracja torbieli
W kolejnym etapie CE4 dochodzi do zwiększenia grubości ściany
a w CE5 powstają zwapnienia
Leczenie bąblowicy jednojamowej
Zależnie od wyglądu cysty:
Jeśli stara (CE4-CE5) - obserwacja, powtarzanie badań obrazowych i IgG co 3-6 miesięcy
Jeśli aktywna: (CE1,CE2, CE3 a i b) - albendazol 10-15mg/kg przez 3 miesiace lub dłużej
Jeśli są duże, mają cysty satelitarne i grożą pęknięciem (CE2 oraz CE3b) - zabieg chirurgiczny
Jest jeszcze leczenie przezskórne PAIR, zalecane dla młodych i bezpiecznych cyst w krajach, gdzie ludzi nie stać na albendazol
ogólnie, decyzja jak to leczyć jest trudna i nie ma konsensusu
Objawy bąblowicy wielojamowej
1/3 - ból brzucha w prawym podżebrzu
1/3 - żółtaczka
1/3 - brak objawów
Co zrobić z pacjentem z silnym podejrzeniem bąblowicy wielojamowej / alweokokozy?
Wysłać do ośrodka, który się na tym zna.
Jak się klasyfikuje chorobę w alweokokozie?
Jak w nowotworach (w neo jest TNM), a tutaj jest PNM - zmiana pierwotna w wątrobie, N - zajęcie okolicznych narządów; M - przerzuty odległe
Charakterystyczny obraz badania hist-pat w alweokokozie?
PAS-dodatnie pęcherzykowate struktury (barwią się na purpurowo)
Co to jest hymenolepioza?
Tasiemczyca, dotyczy głównie mały dzieci z biednych ciepłych krajów
Difylobotrioza - co to i skąd się bierze?
Tasiemczyca z krajów północy
Zarażenie przez zjedzenie surowych ryb słodkowodnych lub ich ikry
Charakterystyczny objaw - niedobór B12
W Polsce najczęściej identyfikowanym czynnikiem etiologicznym odzwierzęcej grzybicy owłosionej skóry głowy jest/są:
Microsporum canis
Trichophyton mentagrophytes var. granulosum