Geschiedenis (begrippen) Flashcards
1
Q
het eten van achtergelaten prooien
A
aaseter
2
Q
hoofd van een abdij (vrouwelijk)
A
abdis
3
Q
hoofd van een abdij (mannelijk)
A
abt
4
Q
het afwisselen van opwaartse en neerwaartse bewegingen binnen de bevolkingsontwikkeling
A
accordeondemografie
5
Q
bestuur van staatszaken
A
administratie
6
Q
een kwijtschelding van een straf voor een zonde (tegen betaling)
A
aflaat
7
Q
personen in dienst van de staat
A
ambtenaren
8
Q
periode zonder wettelijk gezag
A
anarchie
9
Q
toevoegen
A
annexatie
10
Q
stijf, oud, plechtig
A
archaïsch
11
Q
een historicus die ongeschreven bronnen uit het verleden onderzoekt
A
archeoloog
12
Q
belangrijke en rijke families die regeren
A
aristocratie
13
Q
Inheemse cultuur al dan niet gedwongen gelijkmaken aan de eigen cultuur
A
assimileren
14
Q
verdedigingslinie van bunkers op de kusten van Denemarken, Nederland, België en Frankrijk door de Duitsers gebouwd.
A
Atlantikwall
15
Q
Economie waarbij de mensen niet of nauwelijks meer produceren dan ze zelf nodig hebben
A
autarkie
16
Q
oorspronkelijk
A
autochtoon
17
Q
zelfbestuur, zelfstandig
A
autonoom
18
Q
een bijnaam voor drie landen in Azië: singapore, Zuid-Korea en Taiwan, en de Speciale Bestuurlijke Regio Hongkong (China) vanwege van hun snelle economische ontwikkeling in de jaren ‘80 en ‘90
A
Aziatische tijgres
19
Q
van bederfwerende stoffen voorzien
A
balsemen
20
Q
een rechtstreekse belasting die aan de koning werd toegestaan door de staten-generaal
A
bede
21
Q
BRIC is een acroniem dat verwijst naar de landen Brazilië, Rusland, India en China, die zich in een vergelijkbaar stadium van economische ontwikkeling bevinden
A
BRIC-landen
22
Q
een oorlog waarbij de strijdende partijen deel uitmaken van hetzelfde land, rijk, volk van dezelfde gemeenschap
A
burgeroorlog
23
Q
onderaardse begraafplaatsen waar de eerste christenen samenkwamen
A
catacomben
24
Q
het ongehuwd blijven van geestelijken
A
celibaat
25
bondgenoten tussen Duitsland, Oostenrijk-Hongarije en het Omaanse Rijk
centralen
26
wie een bepaalde som belastingen betaalt, heeft stemrecht
cijnkiesrecht
27
verbond van staten tegen een gemeenschappelijke vijand
coalitie
28
wetboek
codex
29
politieke stroming die streeft naar het wegwerken van klassenverschil door revolutie
communisten
30
vergadering van kerkleiders
concilie
31
verdrag tussen de paus en een wereldlijke macht
concordaat
32
De strijd tussen verschillende partijen om schaarse bronnen of een doel te bereiken dat door zijn aard slechts voor enkelen is weggelegd. In een concurrentiestrijd gaat de winst van één partij meestal ten nadele van de anderen.
concurrentie
33
Beklemtonen van een eigen eigenheid van een geloof tegenover andere christelijke overtuigingen- bv door de catechimus
confessionalisering
34
Spaanse veroveraar in de 16e en 17e eeuw
conquistador
35
behoudsgezind, geen veranderingen willen
conservatief
36
De term consumptiemaatschappij is een begrip uit de economische geschiedenis. In dit type maatschappij bepaalt de consumptie van goederen en diensten de status van de burgers.
consumptiemaatschappij
37
landelijk
continentaal
38
voortduren, ononderbroken
continuïteit
39
is een vorm van zelforganisatie van producenten of verbruikers, gericht op het vergroten van economische macht en het behalen van schaalvoordeel
coöperatie 5
40
omkoopbaar
corrupt
41
geloof dat de wereld is geschapen door een of meerdere goden
creationisme
42
een proces van wisselwerking tussen de culturen zodat door wederzijdse beïnvloeding en interactie een nieuwe (sub)cultuur ontstond.
creolisering
43
reus met 1 oog
cycloop
44
Afgeleid van algemene termen naar het bijzondere
deductief
45
de mondingsarmen van een rivier en het gebied daartussen
delta
46
regeringsvorm waarbij het volk de macht heeft om te regeren; er is een grondwet, een parlement er is een scheiding der machten (wetegevende, uitvoerende en rechterlijke)
democratie
47
uitsluiten
discriminatie
48
overheersend, alles bepalend
dominant
49
de top, de besten
elite
50
het strijden voor gelijke rechten
imancipatiestijd
51
het verlaten van eigen regio
emigratie
52
geleidelijk ontwikkelen, veranderen
evolueren
53
interesse in het vreemde
exotisme
54
uitbreiding, meestal door verovering
expansie
55
Eigen ideologie, totaal los van de realiteit, als universeel geldend die eventueel met geweld aan anderen moet opgelegd worden (geweld --> terrorisme). Deze ideologie vormt een bedreiging voor de veiligheid, vrede, de economische ontwikkeling en verstandige beslissingen in allerlei domeinen.
extremisme 5
56
Een moeilijk te doorbreken slagorde
falanx
57
Fanatisme is een emotie gekenmerkt door overmatig enthousiasme en vaak intense onkritische toewijding.
fanatisme 5
58
iets wat gebeurt is
feit
59
wijsheer, iemand die met het verstand moeilijke levensvragen probeert op te lossen
filosoof
60
versteende resten van lang geleden gestorven wezens
fossielen
61
muurschilderij, aangebracht op een vochtige kalklaag
fresco
62
in vooraanzicht
frontaal
63
iemand die op strikte en letterlijke wijze vasthoudt aan bepaalde grondbeginselen
fundamentalisme 5
64
bondgenoten, met name de tegenstanders van Duitsland
geallieerden 5
65
bestaande uit verschillende standen
gelaagde samenleving
66
een economie die heel sterk gestuurd wordt door de overheid
geleide economie
67
volkerenmoord
genocide 5
68
het streven om zo min mogelijk afhankelijk te zijn van anderen
gesloten economie
69
Met eenvoudige, strakke lijnen weergeven
gestileerd
70
het proces dat steeds meer landen deel uit maken van de wereld handel
globalisering
71
provincie
gouw
72
grondadel, aristrocraten
grootgrondbezitter
73
economisch systeem waarbij de kooplui grote winsten in de internationale handel en hun kapitaal verder vergtoten
handelskapitalisme
74
rangorde
hiërarchie
75
een wetenschapper die het verleden bestudeert
historicus
76
zwaar bewapende soldaat
hopliet
77
een levensbeschouwing waarin menselijkheid centraal staat
humanisme
78
veronderstelling, nog niet bewezen
hypothese
79
periode met een gemiddelde jaartemperatuur onder 0°C
ijstijd
80
Mensen komen al dan niet vrijwillig toe in een nieuwe regio
immigratie
81
Het streven naar uitbreiding van zijn heerschappij over andere volken en gebieden
imperialisme
82
een lijst met verboden boeken
index
83
systematisch opdringen van een mening
indoctrinatie
84
prijsrevolutie
inflatie
85
in goederen, niet in geld betalen
in natura
86
de zijkant
in profiel
87
periode tussen twee oorlogen
interbellum 5
88
kunstmatige bevloeiing
irrigatie
89
staatsvorm met als staatshoofd een erfelijke keizer
keizerijk
90
iemand die in zijn geloof afwijkt van de officiële leer
ketter
91
blijspel
komedie
92
staatsvorm met als staatshoofd een erfelijke koning, levenslang aan de macht
koninkrijk
93
Is een gevangen genomen tegenstander/ vijand in de oorlog
krijgsgevangene
94
nauwkeurig onderzoeken
kritisch omgaan met
95
Doolhof, ingewikkeld stelsel van gangen en vertrekken
labyrint
96
korte maar sterke uitspraak
Laconische uitspraak
97
plaatselijk
lokaal
98
een verkozen ambtenaar die een overheidsfunctie uitoefent
magistraat
99
op zee gericht
maritiem
100
stoffelijk
materieel
101
een opvatting, een oordeel over iets of iemand
mening
102
al dan niet gedwongen verplaatsing van personen
migratie
103
regerende familie
monarchie/dynastie
104
de wereld
mondiaal
105
alleenrecht
monopolie
106
Geloof in 1 god
monotheïsme
107
groots, imposant
monumentaal
108
vloeren uit duizenden steentjes
mozaïek
109
een lijk tot mummie makne
mummificeren
110
een verzonnen verhaal waarin mensen verschijnselen proberen te verklaren door ze toe te schrijven aan goden
mythe
111
nieuwe steentijd
neolithicum
112
rondtrekkende mensen, meestal in stambverband
nomaden
113
beschrijving van de feiten
objectief
114
waarneming
observatie
115
macht is gebaseerd op rijkdom
oligarchie
116
persoonlijk bezit dat niet verplaatsbaar is bv. gronden, woningen,...
onroerend vermogen
117
bossen, heiden in vruchtbare grond omzetten
ontginnen
118
producten worden verkocht, er is handel
open economie
119
godsuitspraak, plaats waar een god raad geeft en de toekomst voorspelt
orakel
120
bid en werk
ora et labora
121
oude steentijd
paleolithicum
122
edelman
patriciër
123
het gewone volk
plebejer
124
geloof in meerdere goden
polytheïsme
125
de strijd om de macht in een bepaald gebied
politiek-territoriale strijd
126
stadstaat, onafhankelijke gemeenschap
polis
127
de periode voor columbus' ontdekking
pre-columbiaans
128
vooruitstrevend
progressief
129
uitgebuite arbeider (zonder bezit)
proletariër
130
een stroming die ervan uitgaat dat de menselijke rede het centrum is van de werkelijkheid en de waarheid
rationalisme
131
werkelijkheidsgetrouw
realistisch
132
voorschrift
recept
133
iets dat nagebootst/hersteld is
reconstructie
134
Iemand die mooi en overtuigend het volk kan toespreken
redenaar
135
hervorming
reformatie
136
groter gebied bv. Waregem
regionaal
137
staatsvorm waarbij het staatshoofd verkozen wordt door de onderdanen
republiek
138
persoonlijk bezit dat verplaatsbaar is
roerend vermogen
139
heilig, gewijd
sacraal
140
houten of stenen lijkkist in de vorm van een menselijk lichaam
sarcofaag
141
wie kiest voor een vaste verblijfplaats
sedentaire
142
vuursteen
silex
143
door water meegevoerd en afgezet materiaal
slib
144
strijd tussen verschillende klassen (rijk vs. arm)
sociale strijd
145
hoogste gezag
soevereiniteit
146
bereidheid tot samenwerking
solidariteit
147
door de overheid opgelegde godsdienst
staatsgodsdienst
148
onwettige greep naar de macht, vaak met hulp van militairen
staatsgreep
149
via je kledij/ huis/... toon je aan de samenleving je aanzien
statussymbool
150
legeraanvoerder
Strateeg
151
beschrijving vanuit je eigen persoon
subjectief
152
in de tempel werden producten geruild en verkocht. De opbrengst werd eigendom van de priesters
tempeleconomie
153
de keizer regeert in godsnaam (krijgt de macht van de paus)
theocratie
154
manier van denken, eigen aan een bepaalde periode in de tijd
tijdsgeest
155
treurspel
tragedie
156
doorvoerhandel
transithandel
157
driemanschap, bestuur met 3 leden aan het hoofd
triumviraat
158
het heelal, alles omvattend
universeel
159
het recht om (politieke) beslissingen te nemen
vetorecht
160
iemand anders regelt je rechten en plichten
voogdij
161
een gebied dat gebruikt wordt om winst te behalen
wingewest
162
aaseter
het eten van achtergelaten prooien
163
abdis
hoofd van een abdij (vrouwelijk)
164
abt
hoofd van een abdij (mannelijk)
165
accordeondemografie
het afwisselen van opwaartse en neerwaartse bewegingen binnen de bevolkingsontwikkeling
166
administratie
bestuur van staatszaken
167
aflaat
een kwijtschelding van een straf voor een zonde (tegen betaling)
168
ambtenaren
personen in dienst van de staat
169
anarchie
periode zonder wettelijk gezag
170
annexatie
toevoegen
171
archaïsch
stijf, oud, plechtig
172
archeoloog
een historicus die ongeschreven bronnen uit het verleden onderzoekt
173
aristocratie
belangrijke en rijke families die regeren
174
assimileren
Inheemse cultuur al dan niet gedwongen gelijkmaken aan de eigen cultuur
175
Atlantikwall
verdedigingslinie van bunkers op de kusten van Denemarken, Nederland, België en Frankrijk door de Duitsers gebouwd.
176
autarkie
Economie waarbij de mensen niet of nauwelijks meer produceren dan ze zelf nodig hebben
177
autochtoon
oorspronkelijk
178
autonoom
zelfbestuur, zelfstandig
179
Aziatische tijgres
een bijnaam voor drie landen in Azië: singapore, Zuid-Korea en Taiwan, en de Speciale Bestuurlijke Regio Hongkong (China) vanwege van hun snelle economische ontwikkeling in de jaren '80 en '90
180
balsemen
van bederfwerende stoffen voorzien
181
bede
een rechtstreekse belasting die aan de koning werd toegestaan door de staten-generaal
182
BRIC-landen
BRIC is een acroniem dat verwijst naar de landen Brazilië, Rusland, India en China, die zich in een vergelijkbaar stadium van economische ontwikkeling bevinden
183
burgeroorlog
een oorlog waarbij de strijdende partijen deel uitmaken van hetzelfde land, rijk, volk van dezelfde gemeenschap
184
catacomben
onderaardse begraafplaatsen waar de eerste christenen samenkwamen
185
celibaat
het ongehuwd blijven van geestelijken
186
centralen
bondgenoten tussen Duitsland, Oostenrijk-Hongarije en het Omaanse Rijk
187
cijnkiesrecht
wie een bepaalde som belastingen betaalt, heeft stemrecht
188
coalitie
verbond van staten tegen een gemeenschappelijke vijand
189
codex
wetboek
190
communisten
politieke stroming die streeft naar het wegwerken van klassenverschil door revolutie
191
concilie
vergadering van kerkleiders
192
concordaat
verdrag tussen de paus en een wereldlijke macht
193
concurrentie
De strijd tussen verschillende partijen om schaarse bronnen of een doel te bereiken dat door zijn aard slechts voor enkelen is weggelegd. In een concurrentiestrijd gaat de winst van één partij meestal ten nadele van de anderen.
194
confessionalisering
Beklemtonen van een eigen eigenheid van een geloof tegenover andere christelijke overtuigingen- bv door de catechimus
195
conquistador
Spaanse veroveraar in de 16e en 17e eeuw
196
conservatief
behoudsgezind, geen veranderingen willen
197
consumptiemaatschappij
De term consumptiemaatschappij is een begrip uit de economische geschiedenis. In dit type maatschappij bepaalt de consumptie van goederen en diensten de status van de burgers.
198
continentaal
landelijk
199
continuïteit
voortduren, ononderbroken
200
coöperatie 5
is een vorm van zelforganisatie van producenten of verbruikers, gericht op het vergroten van economische macht en het behalen van schaalvoordeel
201
corrupt
omkoopbaar
202
creationisme
geloof dat de wereld is geschapen door een of meerdere goden
203
creolisering
een proces van wisselwerking tussen de culturen zodat door wederzijdse beïnvloeding en interactie een nieuwe (sub)cultuur ontstond.
204
cycloop
reus met 1 oog
205
deductief
Afgeleid van algemene termen naar het bijzondere
206
delta
de mondingsarmen van een rivier en het gebied daartussen
207
democratie
regeringsvorm waarbij het volk de macht heeft om te regeren; er is een grondwet, een parlement er is een scheiding der machten (wetegevende, uitvoerende en rechterlijke)
208
discriminatie
uitsluiten
209
dominant
overheersend, alles bepalend
210
elite
de top, de besten
211
imancipatiestijd
het strijden voor gelijke rechten
212
emigratie
het verlaten van eigen regio
213
evolueren
geleidelijk ontwikkelen, veranderen
214
exotisme
interesse in het vreemde
215
expansie
uitbreiding, meestal door verovering
216
extremisme 5
Eigen ideologie, totaal los van de realiteit, als universeel geldend die eventueel met geweld aan anderen moet opgelegd worden (geweld --> terrorisme). Deze ideologie vormt een bedreiging voor de veiligheid, vrede, de economische ontwikkeling en verstandige beslissingen in allerlei domeinen.
217
falanx
Een moeilijk te doorbreken slagorde
218
fanatisme 5
Fanatisme is een emotie gekenmerkt door overmatig enthousiasme en vaak intense onkritische toewijding.
219
feit
iets wat gebeurt is
220
filosoof
wijsheer, iemand die met het verstand moeilijke levensvragen probeert op te lossen
221
fossielen
versteende resten van lang geleden gestorven wezens
222
fresco
muurschilderij, aangebracht op een vochtige kalklaag
223
frontaal
in vooraanzicht
224
fundamentalisme 5
iemand die op strikte en letterlijke wijze vasthoudt aan bepaalde grondbeginselen
225
geallieerden 5
bondgenoten, met name de tegenstanders van Duitsland
226
gelaagde samenleving
bestaande uit verschillende standen
227
geleide economie
een economie die heel sterk gestuurd wordt door de overheid
228
genocide 5
volkerenmoord
229
gesloten economie
het streven om zo min mogelijk afhankelijk te zijn van anderen
230
gestileerd
Met eenvoudige, strakke lijnen weergeven
231
globalisering
het proces dat steeds meer landen deel uit maken van de wereld handel
232
gouw
provincie
233
grootgrondbezitter
grondadel, aristrocraten
234
handelskapitalisme
economisch systeem waarbij de kooplui grote winsten in de internationale handel en hun kapitaal verder vergtoten
235
hiërarchie
rangorde
236
historicus
een wetenschapper die het verleden bestudeert
237
hopliet
zwaar bewapende soldaat
238
humanisme
een levensbeschouwing waarin menselijkheid centraal staat
239
hypothese
veronderstelling, nog niet bewezen
240
ijstijd
periode met een gemiddelde jaartemperatuur onder 0°C
241
immigratie
Mensen komen al dan niet vrijwillig toe in een nieuwe regio
242
imperialisme
Het streven naar uitbreiding van zijn heerschappij over andere volken en gebieden
243
index
een lijst met verboden boeken
244
indoctrinatie
systematisch opdringen van een mening
245
inflatie
prijsrevolutie
246
in natura
in goederen, niet in geld betalen
247
in profiel
de zijkant
248
interbellum 5
periode tussen twee oorlogen
249
irrigatie
kunstmatige bevloeiing
250
keizerijk
staatsvorm met als staatshoofd een erfelijke keizer
251
ketter
iemand die in zijn geloof afwijkt van de officiële leer
252
komedie
blijspel
253
koninkrijk
staatsvorm met als staatshoofd een erfelijke koning, levenslang aan de macht
254
krijgsgevangene
Is een gevangen genomen tegenstander/ vijand in de oorlog
255
kritisch omgaan met
nauwkeurig onderzoeken
256
labyrint
Doolhof, ingewikkeld stelsel van gangen en vertrekken
257
Laconische uitspraak
korte maar sterke uitspraak
258
lokaal
plaatselijk
259
magistraat
een verkozen ambtenaar die een overheidsfunctie uitoefent
260
maritiem
op zee gericht
261
materieel
stoffelijk
262
mening
een opvatting, een oordeel over iets of iemand
263
migratie
al dan niet gedwongen verplaatsing van personen
264
monarchie/dynastie
regerende familie
265
mondiaal
de wereld
266
monopolie
alleenrecht
267
monotheïsme
Geloof in 1 god
268
monumentaal
groots, imposant
269
mozaïek
vloeren uit duizenden steentjes
270
mummificeren
een lijk tot mummie makne
271
mythe
een verzonnen verhaal waarin mensen verschijnselen proberen te verklaren door ze toe te schrijven aan goden
272
neolithicum
nieuwe steentijd
273
nomaden
rondtrekkende mensen, meestal in stambverband
274
objectief
beschrijving van de feiten
275
observatie
waarneming
276
oligarchie
macht is gebaseerd op rijkdom
277
onroerend vermogen
persoonlijk bezit dat niet verplaatsbaar is bv. gronden, woningen,...
278
ontginnen
bossen, heiden in vruchtbare grond omzetten
279
open economie
producten worden verkocht, er is handel
280
orakel
godsuitspraak, plaats waar een god raad geeft en de toekomst voorspelt
281
ora et labora
bid en werk
282
paleolithicum
oude steentijd
283
patriciër
edelman
284
plebejer
het gewone volk
285
polytheïsme
geloof in meerdere goden
286
politiek-territoriale strijd
de strijd om de macht in een bepaald gebied
287
polis
stadstaat, onafhankelijke gemeenschap
288
pre-columbiaans
de periode voor columbus' ontdekking
289
progressief
vooruitstrevend
290
proletariër
uitgebuite arbeider (zonder bezit)
291
rationalisme
een stroming die ervan uitgaat dat de menselijke rede het centrum is van de werkelijkheid en de waarheid
292
realistisch
werkelijkheidsgetrouw
293
recept
voorschrift
294
reconstructie
iets dat nagebootst/hersteld is
295
redenaar
Iemand die mooi en overtuigend het volk kan toespreken
296
reformatie
hervorming
297
regionaal
groter gebied bv. Waregem
298
republiek
staatsvorm waarbij het staatshoofd verkozen wordt door de onderdanen
299
roerend vermogen
persoonlijk bezit dat verplaatsbaar is
300
sacraal
heilig, gewijd
301
sarcofaag
houten of stenen lijkkist in de vorm van een menselijk lichaam
302
sedentaire
wie kiest voor een vaste verblijfplaats
303
silex
vuursteen
304
slib
door water meegevoerd en afgezet materiaal
305
sociale strijd
strijd tussen verschillende klassen (rijk vs. arm)
306
soevereiniteit
hoogste gezag
307
solidariteit
bereidheid tot samenwerking
308
staatsgodsdienst
door de overheid opgelegde godsdienst
309
staatsgreep
onwettige greep naar de macht, vaak met hulp van militairen
310
statussymbool
via je kledij/ huis/... toon je aan de samenleving je aanzien
311
Strateeg
legeraanvoerder
312
subjectief
beschrijving vanuit je eigen persoon
313
tempeleconomie
in de tempel werden producten geruild en verkocht. De opbrengst werd eigendom van de priesters
314
theocratie
de keizer regeert in godsnaam (krijgt de macht van de paus)
315
tijdsgeest
manier van denken, eigen aan een bepaalde periode in de tijd
316
tragedie
treurspel
317
transithandel
doorvoerhandel
318
triumviraat
driemanschap, bestuur met 3 leden aan het hoofd
319
universeel
het heelal, alles omvattend
320
vetorecht
het recht om (politieke) beslissingen te nemen
321
voogdij
iemand anders regelt je rechten en plichten
322
wingewest
een gebied dat gebruikt wordt om winst te behalen
