Genetika

Question 1

Geen

Answer 1

klein gedeelte DNS wat kode vir bepaalde kenmerk dra

Question 2

Alleel

Answer 2

alternatiewe vorms van geen op selfde lokus van gepaarde chromosome, en wat selfde erflikheidseienskappe beheer

Question 3

Genotipe

Answer 3

genetiese samestelling van organisme

Question 4

Fenotipe

Answer 4

sigbare eienskappe van organisme agv interaksies tussen sy genetiese samestelling en omgewing

Question 5

Dominante alleel

Answer 5

geen wat altyd ouelike eienskap in enige nakomeling toon - bepaal fenotipe

Question 6

Resessiewe alleel

Answer 6

word gebruik om geen te beskryf wat effek in organisme produseer, slegs wanneer sy ooreenstemmende allele identies is

Question 7

Homosigoties

Answer 7

organisme van twee identiese gene op ooreenstemmende lokusse van homoloë chromosome

Question 8

Heterosigoties

Answer 8

organisme wat 2+ verskillende weegawes van allele besit van ten minste een van sy gene

Question 9

Monohibried

Answer 9

hibried van ouers wat slegs verskillend is tov enkele geenpaar

Question 10

Volledige dominansie

Answer 10

een alleel is dominant en ander is ressief in so mate dat resessiewe alleel deur dominante alleel in heterosigotiese toestand verberg word

Question 11

Onvolledige dominansie

Answer 11

geeneen van die twee allele van ‘n geen is dominant oor ander nie, wat intermediêre fenotripe in heterosigotiese toestand tot gevolg het

Question 12

Ko-dominansie

Answer 12

beide allele van geen is ewe dominant en beide allele kom in fenotipe in heterosigotiese toestand voor

Question 13

Mendel se wet van dominansie

Answer 13

indien 2 allele verskil, sal net die dominante een vertoon word

Question 14

Mensel se wet van segregasie

Answer 14

skeiding van gerepliseerde chromosome na teenoorgestelde kante van selfde verspreiding van allele in gamete tydens meiose

Question 15

Meervoudige allele

Answer 15

Meer as 2 alternatiewe vorms van geen op selfde lokus

Question 16

Geslagsgekoppelde eienskappe

Answer 16

toestand waar oorerwing van geslagschromosoom gekoppel word aan gegewe geen bv hemofilie

Question 17

Kariotipe

Answer 17

getal, vorm en rangskikking van al die chromosome in kern van somatiese sel

Question 18

Bevrugting

Answer 18

samesmelting tussen selkerns van sperm en ovum

Question 19

Homoloë chromosome

Answer 19

paar chromosome wat soortgelyk is in struktuur en in stel gene wat dit dra

Question 20

Geslagsgekoppelde gene

Answer 20

Gonosome beheer gelsag en dra ander gene

Question 21

Mutasies

Answer 21

Gebeur skielik en is enige verandering in genetiese samestelling van organisme

Question 22

Geenmutasies

Answer 22

mutasie wat enkele stikstofbasis in enkele geen affekteer

Question 23

Chromosomale mutasies

Answer 23

verwys na verandering in normale struktuur van die chromosoom of aantal chromosome

Question 24

Skadelike mutasies

Answer 24

veroorsaak veranderings in DNS wat foute in proteien struktuur veroorsaak, wat veroorsaak dat proteiene gedeeltelik of glad nie funksioneer nie

Question 25

Skadelose mutasies

Answer 25

het geen effek op struktuur of funksionering van organisme nie

Question 26

Nuttige mutasies

Answer 26

mag voordelig wees vir organisme en word van ouer na nakomeling oorgedra

Question 27

Hemofilie

Answer 27

toestand waar bloed agv tekort aan belangrike bloedstollingsfaktor, en in stel gene wat dit dra

Question 28

Kleurblindheid

Answer 28

afwyking in keëlties van die retina

Question 29

Albinisme

Answer 29

afwesigheid van proteien wat pigment melanien in vel vorm

Question 30

GMO

Answer 30

organisme wat een of meer gene van ander organisme ontvang het

Question 31

Proses van GMO

Answer 31

1. Geen op DNS moet van skenkerorganisme geisoleer word
2. ander ensieme gebruik DNS van plasmied wat uit bakterisel geneem, op sny
3. behulp van nog ‘n ensiem, skenker-DNS aan plasmied-DNS geheg
4. DNS van getransformeerde plasmied in ander bakteriesel oorgesplaas

Question 32

Kloning

Answer 32

proses wat genetiese identiese replikas of kopieë van molekules, selle of organismes voortgebring

Question 33

Tipes Kloning

Answer 33

1. Reproduktiewe kloning:
   - produksie van geneitiese identiese kopie van spesifieke organisme
   - organisme voortgebring wat presies selfde DNS as organisme waariut DNS oorspronklink gekom
2. Terapeutiese kloning:
   - produksie van stamselle gebruik om beskadigde weefsels of organe vervang of herstel

Question 34

Soorte stamselle

Answer 34

1. Totipotente stamselle
2. Pluripotente stamselle
3. Multipotente stamselle

Question 35

Draer

Answer 35

‘n Persoon of dier wat geaffekteer is/ ‘n alleel met siekte besit, sonder om enige van die simptome te toon, en wat die siekte/alleel kan oordra na sy nakomelinge

Question 36

Haploied

Answer 36

enkele stel van ongepaarde chromosome

Question 37

Diploied

Answer 37

twee bypassende stelle chromosome in selkern

Question 38

Lokus

Answer 38

posisie van ‘n geen op chromosoom

Question 39

Diskontinue variasie

Answer 39

erflikheidseienskappe wat in twee of meer onderskeidende klasse val bv swart of wit pels, A, AB, B of O bloedgroepe

Question 40

Geneties

Answer 40

eienskap wat bepaal word deur gene, word geërf

Question 41

Erflikheidseienskappe

Answer 41

word bepaal deur elemente van erflikheid wat oorgedra word vanaf ouers na hul nakomelinge gedurende voortplanting

Question 42

Variasie

Answer 42

reeks van verskille tussen individue in bevolking van dieselfde spesie, wat gevolg kan wees van genetiese of omgewingsfaktore

Question 43

Kontinue variasie

Answer 43

eienskappe toon variasie in wye reeks, met baie intermediêre waardes bv reeks lengtes, massas

Question 44

Gamete

Answer 44

gespesialiseerde manlike of vroulike sel met helfte van die normale chromosoomgetal van die liggaamselle van ‘n organisme