Genen, Stress en Emotionaliteit

Question 1

Wat is ‘psychological resilience’?

Answer 1

Het vermogen om je aan te passen aan stress, terwijl je een gezonde mentale en fysieke prestatie behoudt.

Question 2

Verklaar de interactie tussen 5-HTTPLR, stress en resilience op depressie

Answer 2

• Mensen met hoge PR hadden lagere depressie (dan mensen met lage PR).
  –> PR beschermt tegen depressie na een stressor.
• SS dragers hebben geen sign. hogere depressie scores dan LL dragers.
• PR geassocieerd met MDD, maar 5-HTTPLR niet.
  –> SS-allel dragers hadden hogere PR, maar niet lagere depressie.
  –> Dragen van SS-allel kan beschermde effect van PR teniet doen.

Question 3

Wat voor invloed heeft 5-HTTPLR op depressie volgens McGuffin en Bleys?

Answer 3

McGuffin:
- Het dragen van een S-allel zorgt voor hoger risico op depressie na een stressvolle gebeurtenis.
- SS (homozygoot) vatbaarder voor depressie bij hoge stress, en minder vatbaar voor depressie bij lage stress.

Bleys:
- Stressvolle gebeurtenis en depressie is beter zichtbaar bij mensen met 2 S-allelen.
- Maar dit effect was wel klein.

Question 4

Verklaar de interactie tussen 5-HTTPLR, stress en neuroticisme op depressie.

Answer 4

• Main effect van neuroticisme = hoge neuroticisme verhoogt risico op depressie.
• Main effect van levensgebeurtenissen = hoge stress verhoogt risico op depressie.
• Geen main effect van 5-HTTPLR = alleen het dragen van S-allel heeft geen invloed op risico op depressie.
• S-allel dragers tonen kwetsbaarheid voor depressie –> alleen bij stressvolle gebeurtenissen en hoge trait neuroticisme.

Question 5

Welke genen kunnen bijdragen aan verhoogd risico voor het ontwikkelen van negatieve emotionaliteit en stoornissen?

Answer 5

COMT:
- Met allel zorgt voor lagere COMT activiteit –> hogere norepinephrine en dopamine levels.
- Opeenhoping van COMT Met allelen –> sterkere stress reactie (te zien in PTSD).

5-HTTPLR:
- S-allel zorgt voor minder transcriptie activiteit –> serotonine transporter wordt minder gemaakt –> minder reuptake van serotonine.
—-> Serotonine betrokken bij mood regulatie, emotionele verwerking en stressreactie.
- S-allel is geassocieerd met hogere stress gevoeligheid (grotere kans op PTSD + MDD).
- L-allel is geassocieerd met hogere serotonine productie –> efficiëntere reuptake.

Neuropeptide Y (NPY):
- NPY haplotypes zorgen voor lagere NPY uitdrukking –> lagere resilience tegen stress.

HPA-as:
- Verstoring in HPA-as –> depressieve en angstige symptomen.