Geneesmiddelen en zwangerschap Flashcards
Hoe komt het dat er een gebrek is aan wetenschappelijk onderzoek over geneesmiddelengebruik tijdens de zws of lactatie?
- Geneesmiddelen worden nooit concreet getest in deze situaties
- Alleen dierenstudies
Hoeveel % van de zwangeren neemt geneesmiddelen tijdens de zws?
80% minstens 1 geneesmiddel
Vaak 3 à 4 geneesmiddelen
Hoeveel % van de zwangeren neemt zelfs een potentieel teratogeen middel?
7%
Geef enkele voorbeelden van potentieel teratogene geneesmiddelen
- NSAID’s
- Misoprostol (Cytotec)
Hoe worden geneesmiddelen tijdens zws dan als veilig bestempeld?
Op basis van klinische praktijk & vanuit dierenproeven
DES
Waarvoor is DES de afkorting?
= Diethylstilbestrol
DES
Wat is Diethylstilbestrol?
= synthetisch oestrogeen, voorgeschreven aan zwangeren ter preventie van miskraam en vroeggeboorte
DES
Welk algemeen teratogeen effect heeft Diethylstilbestrol?
Endocriene verstoorder > aanleg reproductieve organen bij meisjes verstoort
DES
Welke teratogene effecten heeft Diethylstilbestrol?
- Transplacentair carcinogeen
- Teratogeen > malformaties
DES
Wat is het gevolg van het transplacentair carcinogeen effect?
°Epitheliale dysplasie thv vagina & baarmoederhals > 40 keer meer kans ontwikkelen adenocarcinoom van de vagina op jonge leeftijd (19j)
DES
Wat is het gevolg van het teratogeen effect?
°Malformaties thv gangen van Müller = fusiestoornissen & thv tubae & uterus
DES
Wat is het gevolg van deze malformaties?
- Verminderde vruchtbaarheid
- Hogere kans op buitenbaarmoederlijke zws
- Hogere kans op miskraam
- Hogere kans op vroeggeboorte
NSAIDs
Wat zijn NSAIDs?
Voorbeeld
= Niet-steroïde anti-inflammatoire middelen
Ibuprofen / Diclofenac
NSAIDs
Wanneer zijn NSAIDs gecontraïndiceerd?
Tijdens 3de trimester
NSAIDs
Welk teratogeen effect hebben NSAIDs wanneer?
- 1ste trim: licht verhoogd risico op miskraam, schisis & septumdefecten
- 3de trim: vroegtijdig sluiten ductus arteriosus > °uitzetting rechterhart, hartfalen & veralgemeend oedeem (=hydrops foetalis)
NSAIDs
Welke uitzondering is er bij de NSAIDs qua teratogeniciteit?
Lage dosis aspirine ter preventie van pre-eclampsie of remmen plaatjesaggregatie
Retinoïden
Wat zijn retinoïden?
= Vitamine A-preparaten
Retinoïden
Geef een voorbeeld van een retinoïde
Isotretinoïne
Retinoïden
Waarvoor gebruikt men isotretinoïne?
Systemische behandeling van acne
Retinoïden
Welk teratogeen effect heeft isotretinoïne?
Verhoogde kans op:
* Miskraam (40%)
* Majeure, congenitale malformaties (35%)
Retinoïden
Wat is de verklaring voor deze majeure, congenitale malformaties bij isotretinoïne?
Verstoren embryologie van de cellen van de neurale lijst > rol bij aanleg grote bloedvaten, oren, hersenen
Retinoïden
Welke malformaties zien we vooral bij retinoïden embryopathie?
- CZS: hydrocefalie, microftalmie
- Craniofaciaal: schisis, microtie, anotie (kleine of niet aangelegde oorschelp
- Cardiovasculair: transpositie van de grote vaten, tetralogie van Fallot, onderbroken aortaboog, septumdefecten
Retinoïden
Wat is tetralogie van Fallot?
= complexe, aangeboren hartafwijking waarbij
1. Pulmonaalklep vernauwd
2. Groot VSD
3. Aorta scheef boven VS
4. Spierwand RV sterk verdikt
Retinoïden
Wat zijn enkele maatregelen ter preventie van retinoïden embryopathie?
- Gebruik retinoïden volledig afgeraden tijdens zws
- Zws uitsluiten vooraleer behandeling starten
- Contraceptieve middelen tijdens behandeling bij vrouwen in vruchtbare periode (liefs 2)