Brainscape's Knowledge GenomeTM


Top Flashcards (Certified)
All Flashcards

Z - Teratologie & Toxicologie > Basisprincipes van de teratologie > Flashcards

Basisprincipes van de teratologie Flashcards

1
Q

Definitie

Wat is teratologie?

A

De studie van aangeboren afwijkingen bij de mens.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Definitie

Wat is een teratogeen?

A

Een externe factor die de embryogenese verstoort.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Definitie

Wat is een malformatie?

A

= structurele, anatomische afwijking waarbij een orgaan (of deel ervan) niet of onvolledig aangelegd is tijdens embryogenese.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Waar zit het verschil tussen een mineure & majeure malformatie?

A

In de ernst van de aangeboren afwijking

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Definitie

Wat is een majeure malformatie?

A
  • Grote anatomische afwijkingen
  • Steeds detecteerbaar bij of voor geboorte
  • Levensbedreigend
  • Medische en/of sociale gevolgen => behandeling noodzakelijk
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Definitie

Wat is een mineure malformatie?

A
  • Kleine anatomische afwijkingen
  • Vaak detecteerbaar bij of voor geboorte
  • Niet levensbedreigend
  • Gevolgen => louter cosmetisch
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Wat zijn de 2 fundamentele principes in de teratologie?

A
  1. Omgevingsfactoren zijn in staat de embryogenese te verstoren.
  2. Timing van infecties zijn bepalend voor de teratogeniciteit.
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Thalidomide-drama

Wat is thalidomide?

Naam geneesmiddel?

Wanneer?

A

= Middel tegen slapeloosheid & ochtendmisselijkheid tijdens de zwangerschap

Softenon

1958-1961

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Thalidomide-drama

Wat was de oorspronkelijke functie van thalidomide?

A

Antibioticum => maar geen antibiotisch effect

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Thalidomide-drama

Wat is er merkwaardig aan de introductie van thalidomide op de markt?

Wat in 1959?

Waar gebruikt?

A

Geen voorafgaand uitgebreid veiligheidsonderzoek

Voorschriftplicht door perifere neuropathie bij chronische inname

Europa, Japan & Australië

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Thalidomide-drama

Wat gebeurde er bij inname thalidomide tijdens zwangerschap?

A

Sterke toename focomelie(= gebrekkige aanleg ledematen)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Thalidomide-drama

Wat is thalidomide embryopathie?

A

Ziektebeeld bij kinderen met:
* focomelie
* slokdarm- & duodenumatresie
* hartafwijkingen
* oorafwijkingen

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Thalidomide-drama

Wanneer werd het van de markt gehaald?

A

1961 bevestiging link tussen thalidomide & focomelie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Thalidomide-drama

Wat is een moderne toepassing van thalidomide?

A

Kankerbestrijding > thalidomide remt de angiogenese (wildgroei van plasmacellen)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Wat is het multifactoriële karakter van aangeboren afwijkingen?

A

= Samenspel tussen genen & omgevingsfactoren

Nature + Nurture

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Geef een voorbeeld van een aandoening met een multifactorieel karakter

Nature?

Nurture?

A

Neuraalbuisdefecten

Verschillende, gemuteerde allelen

Drempelwaarde verlaagt bij foliumzuurtekort

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Soorten teratogenen

Welke soorten teratogenen zijn er?

A
  1. Infectieziekten
  2. Gewijzigde metabole toestand moeder
  3. Farmaca
  4. Chemische stoffen uit de omgeving
  5. Fysieke agentia uit de omgeving
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Soorten teratogenen

Geef een voorbeeld van een infectieziekte.

A
  • Rubella
  • CMV
  • Toxoplasmose
  • …
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Soorten teratogenen

Geef een voorbeeld van een gewijzigde metabole toestand van de moeder.

A
  • Diabetes
  • Fenylketonurie
  • Vitaminetekorten
  • …
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Soorten teratogenen

Geef een voorbeeld van een farmacum.

A
  • Thalidomide
  • Roken
  • Drugs
  • Alcohol
  • …
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Soorten teratogenen

Geef een voorbeeld van een chemische stof.

A
  • Kwik
  • Pesticiden
  • Benzine
  • …
22
Q

Soorten teratogenen

Geef een voorbeeld van een fysisch agens.

A
  • Warmte
  • Radioactieve straling
  • …
23
Q

Soorten teratogene effecten

Welke teratogene effecten zijn er?

A
  1. Aangeboren malformaties
  2. Gestationele gevolgen
  3. Functionele gevolgen
  4. Embryonale of foetale dood
24
Q

Soorten teratogene effecten

Wat is opmerkelijk aan teratogene effecten?

A

Komen vaak gemengd voor

25
# Soorten teratogene effecten Wat zijn **aangeboren malformaties**? | vaakst voorkomende thv
= **congenitale afwijkingen** thv: * hart *(septumdefecten)* * zenuwstelsel *(neuraalbuisdefecten)* * ledematen *(klompvoet)* * urinewegen *(polycystische nieren)* * genitaliën *(hypospadias)*
26
# Soorten teratogene effecten Wat zijn **gestationele gevolgen**? | voorbeeld ## Footnote Wanneer?
= invloed op de gewichtstoename van de foetus | IUGR / prematuriteit ## Footnote Na 8w (embryogenese af)
27
# Soorten teratogene effecten Wat zijn **functionele gevolgen**? | voorbeeld
= **functie** van orgaan of weefsel is verstoord, **zonder structurele afwijkingen** | gedragsproblmen door teratogene effect thv hersenen
28
# Soorten teratogene effecten Wat is **embryonale of foetale dood**? | Frequentie? ## Footnote Oorzaak?
= Spontane abortus tijdens eerste 12w | 10 à 20 % ## Footnote Chromosomale afwijkingen of teratogene invloeden of onverklaard (background risk)
29
Wat is de totale incidentie van congenitale malformaties?
2,5 %
30
Hoe komt men aan de **incidentie** van deze aangeboren malformaties?
* Betere registratie aangeboren afwijkingen sinds jaren '60 * Oprichting **EUROCAT** voor registratie in 1979
31
Waarvoor staat **EUROCAT**?
European network for epidemiological surveillance of congenital anomalies
32
Wat is het **background risk** bij aangeboren malformaties?
= Binnen elke populatie is er altijd een zeker **risico** op congenitale malformaties, zonder aantoonbare oorzaak
33
Wat is een **syndroom**?
= **multiple afwijkingen** die het resultaat zijn van **eenzelfde**, achterliggende aandoening
34
Wanneer spreken we van **associatie**?
= **multiple afwikingen** die vaker samen voorkomen dan verwacht volgens **toeval**
35
# 4 elementen Welke 4 elementen bepalen het **teratogeen effect**?
1. Teratogenese: **Hoe?** 2. Timing blootstelling: **Wanneer?** 3. Dosis: **Hoeveel?** 4. Individuele gevoeligheid: **Wie?**
36
# 4 elementen Wat is de **teratogenese**? | Welke processen raken verstoord?
= het biologisch mechanisme waarlangs het teratogeen zijn effect uitoefent op het ontwikkelende embryo > vaak **DNA-schade** | celgroei,-proliferatie,-differentiatie,-migratie, communicatie
37
# 4 elementen Wat is de **teratogenese** bij thalidomide?
Verstoort **angiogenese** > bloedvaten in ledematen onvoldoende of niet ontwikkeld
38
# 4 elementen Wat is de **kritische periode**?
3 tot 8w na fertilisatie
39
# 4 elementen Wat gebeurt er tijdens de **kritische periode**?
Organogenese
40
# 4 elementen Wat wordt wanneer aangelegd tijdens de **kritische periode**? | Voorbeeld ## Footnote Voorbeeld 2
Elk orgaan heeft zijn eigen periode van gevoeligheid | CZS: 3 tot 16w ## Footnote Hart: 3 tot 6w
41
# 4 elementen Tot wat leidt een teratogeen tijdens kritische periode?
* Miskraam * Majeure malformatie
42
# 4 elementen Wat is het belang van **timing** bij thalidomide?
* **24 tot 32d na fertilisatie**: BL * **27 tot 34d na fertilisatie**: OL
43
# 4 elementen Tot wat leidt blootstelling teratogeen tijdens de **foetale periode**? | Hoe komt dit?
* Mineure afwijkingen * Groeivertraging * Prematuriteit | Grote structuren zijn min of meer aangelegd, nu groei & rijping
44
# 4 elementen Wat weet je over de **placentabarrière** tijdens de kritische periode?
Het effectiefst vroeg in de zwangerschap = minder doorlaatbaar
45
# 4 elementen Wat kan je zeggen over het **dosiseffect** van een teratogeen? | Dosis-responscurve tekenen!
Hoe **hoger** de dosis van het teratogeen, hoe **ernstiger** de malformatie
46
# 4 elementen Welke verschillende dosissen zijn er?
1. éénmalig hoge dosis 2. langdurige lage dosis
47
# 4 elementen Wat is het **cumulatief dosiseffect**? | Voorbeeld
Bij sommige teratogenen heeft een **langdurig lage dosis** > **grotere impact** | Chronische ontregelde diabetes vs 1 episode hyperglycemie
48
# 4 elementen Geef een voorbeeld van teratogeen dat gevaarlijker is bij **1 piekdosis** dan langdurig lage dosis.
Alcohol
49
# 4 elementen Wat is het dosiseffect bij **thalidomide**? | Waarom dit effect?
* Teratogeen effect na **1 tablet** tijdens kritische periode * Herhaaldelijke inname > **aantasting alle ledematen** (cumulatief) | Korte halfwaardetijd
50
# 4 elementen Wat is de invloed van **individuele gevoeligheid** voor een teratogeen? | Voorbeeld
* Genetische samenstelling foetus * Genetische samenstelling moeder > **multifactoriëel** | Primo-infectie TORCH > meer kans teratogeen effect
51
Wat zijn de gevolgen van blootstelling aan een teratogeen tot **4w amenorroe (2w na fertilisatie)**? | Voorbeeld
1. **None**: vernietigt embryo of verhindert implantatie blastocyst > **spontane miskraam** 2. **All**: deel embryonale sterft af > overblijvende omnipotente stamcellen nemen functie over > **°normaal embryo** | None door RX straling

Z - Teratologie & Toxicologie (6 decks)

Brainscape helps you reach your goals faster, through stronger study habits.
© 2025 Bold Learning Solutions. Terms and Conditions