Andere ziekten bij de moeder

Question 1

Diabetes

Wat veroorzaakt het teratogeen effect van diabetes?

Answer 1

Maternale hyperglycemie beschadigt embryonale cellen (door oxidatieve stress).

Question 2

Diabetes

Wat gebeurt er bij een normaal celmetabolisme?

Answer 2

Glucose wordt geoxideerd met behulp van O2 > cel maakt E! + vrije radicalen(superoxide) > houden cellulaire functies op peil

Question 3

Diabetes

Wat gebeurt er bij hyperglycemie?

Answer 3

Overtollige glucose naar embryo > mitochondriale activiteit stijgt

Question 4

Diabetes

Wat is oxidatieve stress?

Answer 4

Er worden te veel vrije radicalen geproduceerd > °DNA-schade cel > cel sterft af

Question 5

Diabetes

Wat zijn de gevolgen van deze sterk toegenomen mitochondriale activiteit?

Answer 5

1. Diabetische embryopathie
2. Diabetische foetopathie

Question 6

Diabetes

Wat bepaalt de teratogeniciteit van maternale hyperglycemie?

Answer 6

1. Timing
2. Dosis
3. Individuele gevoeligheid

Question 7

Diabetes

Wanneer is het risico het grootst op aangeboren afwijkingen door maternale hyperglycemie?

Answer 7

Tijdens embryonale periode: week 3 tot 5

Question 8

Diabetes

Wanneer is het risico lager op aangeboren afwijkingen door maternale hyperglycemie?

Answer 8

Tijdens foetale periode: vanaf week 9

Question 9

Diabetes

Wat is de beste behandeling bij diabetespatiënten met zwangerschapswens?

Answer 9

Glycemie al preconceptioneel onder controle hebben.

Question 10

Diabetes

Wat is het dosiseffect bij diabetes?

Answer 10

Hoe ernstiger & langduriger verhoogde glycemiewaarden > hoe groter teratogene effecten

= cumulatief dosiseffect

Question 11

Diabetes

Welke rol speelt de individuele gevoeligheid bij diabetes?

Answer 11

Blootstelling aan eenzelfde dosis glucose kan leiden tot verschil in afwijkingen. (erfelijke voorbeschikking)

Question 12

Diabetes

Wat zijn klassieke afwijkingen bij diabetische embryopathie?

Answer 12

• Caudale dysgenese
• CZS
• Hart
• Schedel & Aangezicht
• Spontane abortus

Question 13

Diabetes

Wat is caudale dysgenese?

Answer 13

= ontwikkelingsstoornis van het caudale deel van de wervelkolom > ontbreken wervels, sacrum, onderste ledematen

Question 14

Diabetes

Wat zijn afwijkingen thv CZS bij diabetische embryopathie?

Answer 14

• Neuraalbuisdefecten
• Hydrocefalie

Question 15

Diabetes

Wat zijn afwijkingen thv hart bij diabetische embryopathie?

Answer 15

• Atriumseptumdefect
• Ventrikelseptumdefect
• Hypertrofie

Question 16

Diabetes

Wat zijn afwijkingen thv de schedel & het aangezicht bij diabetische embryopathie?

Answer 16

• Schisis
• Oogafwijkingen (cataract)
• Microtie (kleine oorschelp)

Question 17

Diabetes

Wat zijn klassieke afwijkingen bij diabetische foetopathie?

Answer 17

• Macrosomie
• Polycythemie
• Cardiale hypertrofie

Question 18

Diabetes

Hoe leidt diabetische foetopathie tot macrosomie?

voorbeeld

Answer 18

GG > 4kg door toegenomen groei van insulinegevoelige weefsels

hart, onderhuids vet, lever, spier

Question 19

Diabetes

Hoe leidt diabetische foetopathie tot polycythemie?

Answer 19

Door overmatig O2-gebruik treedt foetale hypoxie op > aanmaak Rbc stijgt > ° te hoog hematocriet > risico op ischemie & infarct vitale organen

Question 20

Diabetes

Hoe leidt diabetische foetopathie tot cardiale hypertrofie?

Answer 20

Hartspiercellen overgroeien > ° verdikken interventriculair septum & LiV door overvoeding & polycythemie > slechts bij 5% ernstige gevolgen postnataal

Question 21

Diabetes

Wat zijn enkele preventiemaatregelen bij het voorkomen van diabetesgerelateerde teratogeniciteit?

Answer 21

1. Glycemiecontrole
2. Foliumzuur 4mg/d
3. Echografische follow-up
4. Verlossing

Question 22

Diabetes

Wat houdt glycemiecontrole in als preventiemaatregel?

Answer 22

• Preconceptioneel
• Tijdens zws

Question 23

Diabetes

Wat houdt foliumzuur in als preventiemaatregel?

Dosis?

Answer 23

Vanaf 1mnd voor conceptie tot 3mnd na conceptie > kans op diabetische embryopathie (NBD) daalt

4mg per dag

Question 24

Diabetes

Wat houdt echografische follow-up in als preventiemaatregel?

Answer 24

Vroegtijdig (1ste trim) opsporen van malformaties

Question 25

# Diabetes Wat houdt **verlossing** in als preventiemaatregel?

Answer 25

Inductie rond 38w zws

Question 26

# Diabetes Welk teratogeen veroorzaakt diabetische embryopathie?

Answer 26

Glucose

Question 27

# Maternale malnutritie - Maternale obesitas Welke **teratogene effecten** treden op bij maternale obesitas? | Vergelijkbaar met?

Answer 27

1. **CZS**: NBD, hydrocefalie 2. **Hart**: Septumdefecten 3. **Schedel & aangezicht**: Schisis 4. **Prematuriteit** 5. **Spontane abortus** 6. **Neonatale dood 1ste mnd** | Diabetische embryopathie

Question 28

# Maternale malnutritie - Maternale obesitas Oorzaken van **teratogeen effect** bij maternale obesitas? | Hypothesen

Answer 28

1. **Foliumzuurtekort** > NBD & diabetische embryopathie 2. **Ongediagnosticeerde diabetes**: 1ste trim! 3. **Moeilijkheden bij echografie**: afwijkingen moeilijk opsporen

Question 29

# Maternale malnutritie - Maternale obesitas Wat is het **dosiseffect** bij maternale obesitas?

Answer 29

Hoe hoger BMI, hoe hoger teratogene effect

Question 30

# Maternale malnutritie - ondervoeding Welke **teratogene effecten** treden op bij maternale ondervoeding?

Answer 30

1. **Congenitale malformaties**: NBD, Schisis 2. **IUGR** 3. **Prematuriteit**

Question 31

# Deficiënties Welke **deficiënties** zijn teratogeen?

Answer 31

1. Jodium 2. Foliumzuur

Question 32

# Deficiënties Wie moet een hogere dosis foliumzuur (4mg/d) innemen?

Answer 32

* Diabetespatiënten * Epilepsiepatiënten onder medicatie

Question 33

# Fenylketonurie Wat is **fenylketonurie**?

Answer 33

* Genetische ziekte: autosomaal, recessief * Stapelingsziekte: fenylalanine (Phe) opgestapeld * Normaal fenotype bij fenylvrij dieet

Question 34

# Fenylketonurie Hoe ontstaat **fenylalanine embryopathie**?

Answer 34

Moeder verbreekt fenylarme dieet > Phe door placentabarrière > plasmaspiegels 30% hoger bij foetus dan moeder | Foetus hoeft geen fenylketonurie te hebben en toch dit te ontwikkelen

Question 35

# Fenylketonurie Wat zijn **teratogeen effect** bij fenylketonurie? | Gelijkenis met?

Answer 35

1. **CZS**: mentale retardatie 2. **Hart**: septumdefect, vernauwing aorta 3. **Schedel & aangezicht**: microcefalie | Foetaal Alcohol Syndroom

Question 36

# Fenylketonurie Wat is het **dosiseffect** bij fenylketonurie?

Answer 36

Hoe hoger maternale Phe-concentraties, hoe ernstiger het teratogene effect.

Question 37

# Fenylketonurie Is de **timing** van blootstelling van belang bij fenylketonurie?

Answer 37

* **3-8w**: fenylalanine embryopathie * **foetale periode**: IUGR

Question 38

# Fenylketonurie Wat zijn enkele **preventiemaatregelen** om fenylalanine embryopathie te voorkomen?

Answer 38

* Maternaal **Phe-arm dieet** vanaf 3mnd voor conceptie & gedurende hele zws * Plasmaconcentratie **< 6mg/dl**

Question 39

# Passieve immuunziekte Wat gebeurt er bij **Sytemische Lupus Erythematosus**?

Answer 39

Lichaam maakt antistoffen aan tegen DNA > °aantasting organen

Question 40

# Passieve immuunziekte Wat is een passieve immuunziekte zoals **neonatale lupus**?

Answer 40

IgG-antistoffen van moeder via placenta naar kind > **°aantasting** hart, huid & bloed foetus terwijl kind **zelf geen auto-immuunaandoening** heeft

Question 41

# Passieve immuunziekte Wat is het gevolg van **neonatale lupus** thv hart?

Answer 41

Myocardcellen aangetast > °geleidingsstoornis thv AtrioVentriculaire knoop > **°foetale bradycardie**, trage/onregelmatige hartslag

Question 42

# Lichaamstemperatuur Wat is de link tussen **maternale lichaamstemperatuur** & congenitale malformaties?

Answer 42

**Koorts of +1,5°C** langer dan 24u tijdens 1ste trim > °congenitale malformaties (NBD, schisis, microcefalie,...)