Geneeskunde 1A HC week 8 (incompleet) Flashcards
Wat is de tractus digestivus en waar bevind deze zich (en waardoor wordt dit afgeschermd)?
Verteringsstelsel
Grootste gedeelte in het abdomen (buikholte) die wordt afgeschermd door de buikwand
Waaruit bestaat de buikwand (begrenzingen)?
Craniaal: diafragma
Caudaal: diafragma pelvis
Lateraal: spieren rond het abdomen (3 dunne spierlagen)
Laterale buikspieren, rugspieren, tussenribspieren en bekkenbodemspieren: stevigheid, vorm en druk buikwand
Vet: voor bescherming
Wat is het dilemma tijdens een operatie?
Beperking schade vs. visualiseren schade
Je wilt beide doen, maar met de een zorg je dat het andere minder goed gaat. Daarom zijn er bepaalde plekken waar je snijdt bij een bepaalde operatie, zodat het doel zo goed mogelijk behaald wordt
Welke organen liggen ventraal in de buikholte en hoe kun je deze onderverdelen?
2 lagen, 1 ventrale en 1 dieper ventrale
Zie afbeelding voor welke organen waar zitten
Wat betekend projectie?
Het afleiden van de ligging van organen en vaten aan de hand van botuitsteeksels (wervels en bekken punten) die het lichaam in horizontale vlakken verdelen
Wat zijn de horizontale vlakken waarin je het abdomen kan verdelen en op basis van wat zijn deze vlakken er?
- Transpylorisch vlak: ter hoogte van wervel L1 en 9e kraakbeen rib.
- Subcostale vlak: ter hoogte van wervel L3 en direct onder de punt van de laatste rib
- Supracristale vlak: ter hoogte van wervel L4 en processi iliacae anterior superior
- Intertuberculaire vlak: ter hoogte van wervel L5 en het begin van bekken
Wat zijn de belangrijkste dingen die gebeuren in de 4 horizontale vlakken waarin de buik is op te delen?
- Transpylorisch vlak: truncus coeliacus, a. mesenterica superior en a. renalis. Overgang gaster naar duodenum (pylorus)
- Subcostale vlak: a. mesenterica inferior
- Supracristale vlak: splitsing (bifurcatie) van de aorta naar 2 arteriën
- Intertuberculaire vlak: splitsing van a. iliaca communis naar a. iliaca interna en -externa
Op welke manier kun je het abdomen in kwadranten verdelen?
Door 2 lijnen te trekken
- Mediaal vlak: verticale centrale lijn van incisura tot symphysis pubica
- Transumbilicaal vlak: horizontale lijn ter hoogte van de navel (umbilica)
Op welke manier kan het abdomen in 9 regio’s worden ingedeeld?
Horizontaal: subcostale (onder ribben) en intertuberculaire vlak (begin bekken)
Verticaal: de midclaviculaire lijnen
Wat zijn de 9 regio’s van de abdomen?
- Regio hypochondriaca dextra (lever)
- Regio epigastrica (maag)
- Regio hypochondriaca sinistra (lever en nier)
- Regio abdominalis lateralis dextra
- Regio umbilicalis
- Regio abdominalis lateralis sinistra
- Regio inguinalis dextra
- Regio pubica
- Regio inguinalis sinsitra
Wat is het peritoneum en uit welke twee lagen bestaat het?
Buikvlies
2 lagen die dorsaal samenkomen:
- Pariëtale vlies: buitenste, tegen de buikwand
- Viscerale vlies: binnenste, om de organen
Hoe kunnen organen worden ingedeeld op basis van hun ligging t.o.v. het peritoneum?
Intraperitoneaal: erin, volledig erdoor omgeven, hebben een instulping van het peritoneum (meso-…)
- Peritoneum kan een retroperitoneaal orgaan insluiten en het intraperitoneaal maken
Retroperitoneaal: erbuiten, achter het peritoneum, geen meso-verbinding
- Primair retroperitoneaal: organen zijn achter het lichaam ontstaan en daar gebleven
- Secundair retroperitoneaal: organen lagen eerst intraperitoneaal maar zijn later vergroeid met de achterwand
Subperitoneaal: erbuiten, onder het peritoneum
Wat is de indeling van organen t.o.v. het peritoneum?
Tabel goed leren
Plaatje eronder laat zien dat je telkens 1 orgaan opschuift en dan ook wisselt van intra- of retroperitoneaal
Wat is het mesogastrium?
Verbinding tussen de maag en de lever, want de lever heeft geen verbinding met de dorsale buikwand
- Ventrale kant: ontwikkeling lever
- Dorsale kant: ontwikkeling milt
Wat is het mesoduodenum?
Secundair retroperitoneale verbinding tussen duodenum en peritoneum. Duodenum was eerst intraperitoneaal maar is daarna meer lateraal gaan liggen
Hoe is de maag (gaster) opgebouwd en welke weg doorloopt het voedsel?
Ventraal in de buikholte
- Voedsel komt binnen bij de cardia (kringspier)
- Gaat naar het corpus en daarna antrum
- Gaat via de pylorus (kringspier) naar het duodenum
- fundus = ruimte om extra voedsel op te slaan
Wat zijn het omentum minus en majus?
- Omentum minus: stuk peritoneum dat tussen maag en lever zit, eindigt bij het lig. hepatoduodenale
- Omentum majus: peritoneum, ligt onder de maag
In welke 4 delen (partes) is het duodenum (twaalfvingerige darm) op te delen en liggen zij intra- of retroperitoneaal?
- Pars superior: maakt een verbinding met de pylorus (dorsaal loopt a. gastroduodenale)
- Pars descendens (mediaal ligt pancreas en papil van Vater)
- Pars inferior: steekt over naar andere kant van het lichaam richting links (tussen v. cava en v. portae)
- Pars ascendens: verbonden met jejunum (ventraal loopt a. mesenterica superior)
1 = intraperitoneaal, 2,3,4 = retroperitoneaal
Hoe ligt de pancreas in het abdomen?
- Kop pancreas in de C van het duodenum
- Staart loopt naar achteren richting de milt –> ligt retroperitoneaal
- Ductus pancreaticus (ductus van Wirsung): duct vanuit de staart
- Ductus pancreaticus accessorius (ductus van Santorini) duct vanuit de kop
–> Komen beide samen in de papilla major (papil van Vater) of een kleinere papilla
Wat is de functie van de galblaas en wat is er bijzonder aan?
Opslagplaats voor gal wat wordt geproduceerd door de lever en afgegeven in het duodenum –> belangrijk voor emulgeren van vetten
De galblaas kan in ieder lichaam net wat anders liggen
Welke route doorloopt het gal naar duodenum?
Lever –> ductus hepaticus
Galblaas –> ductus cysticus
–> komen samen in ductus choledochus –> duodenum
Waar bevindt de milt zich en met welke ligamenten is hij aan andere structuren verbonden?
Intraperitoneaal, aan het uiteinde van de staart van de pancreas tegen het diafragma
- Lig. splenocolico: tussen milt en colon
- Lig. phrenicosplenicum: tussen milt en diafragma
- Lig. gastrosplenicum: tussen milt en maag (heel veel kleine vaatjes waar niet teveel kracht op kan komen)
Als de lever van caudaal wordt bekeken is er een H-figuur te herkennen, welke structuren vormen de poten hiervan?
- Linkerpoot: gevormd door lig. teres hepatis (overblijfsel v. umbilicalis) en lig. falciforme (verdeelt het in links en rechts)
- Horizontale deel: lig. hepatoduodenale (eindpunt omentum minor met ductus choledochus, v. portae en a. hepatica propria)
- Rechterpoot: gevormd door galblaas en onderkant v. cava inferior
Uit welke lobben bestaat de lever?
- Lobus caudatus: bovenste lob (I)
- Lobus quadratus: vierkantje (IV)
- Lobus sinistra: (II en III)
- Lobus dextra: (V, VI en VII)
Wat is homeostase?
Stabiliteit onder veranderende omstandigheden
–> Proces waarbij het interne milieu, ondanks voortdurende veranderingen van het externe milieu, in een stabiele toestand ‘geregeld’ blijft (d.m.v. regelsystemen die voor afstemming zorgen)
Wat is basaalmetabolisme en waardoor wordt het bepaald?
Het metabolisme in rust (energie-input = energie-output), brandstof wordt verbrandt en energie en afvalproducten ontstaan, neemt af met je leeftijd (door meer vet), er geldt:
Brandstof + O2 –> CO2 + H2O + uitwendig vermogen + warmte
Welke 3 soorten regelsystemen heb je?
- Open regelsysteem: geen terugkoppeling, ingangssignaal leidt tot een proces met uitgangsgrootheid
- Gesloten regelsysteem: heeft terugkoppeling naar de comparator –> geeft correctiesignaal afhankelijk van de streefwaarde
- Gesloten regelsysteem met feedforward control: extra sensor in het proces die wordt teruggekoppeld naar het proces zelf, handig voor snel reageren op situaties
Hoe verloopt het warmtetransport van de kern naar de schil?
Temperatuurregulatie o.a. door hypothalamus (comparator) en autonome zenuwstelsel (informatieverzameling en verwerking over de output)
Matig passief warmtetransport:
- Actief: rondpompen van arterieel bloed (circulatie bloed voor warmtetransport)
- Passief: geleiding
–> energie verlaat het lichaam voornamelijk als arbeid en warmte
Wat betekenen een steady state en herselperiode (na inspanning) en wat heeft debiet O2 hiermee te maken?
- Steady state: lichaam is ingesteld op de verandering, na ongeveer 25 minuten –> is er nu een verandering? dan is de informatie snel doorgegeven aan de hersenen
- Herstelperiode: nodig om terug te keren naar de normale rustwaarde, goede afvoer van warmte belangrijk, wordt langer als er een zuurstofschuld is
- Debiet O2: zuurstofschuld (te weinig zuurstof), als de pH te zuur wordt kan het systeem instorten
