Frumuskemmdir, bólga, viðgerð og bjúgur/segamyndun

Question 1

Hyperplasia

Answer 1

Stækkun á líffæri/vef vegna aukinnar tíðni frumuskiptinga, oft undanfari æxlisvaxtar

Question 2

Hypertrophia

Answer 2

Stækkun á líffæri/vef vefna stækkunar frumna (byggingarpróteinum og frumulíffærum fjölgar)

Question 3

Atrophia

Answer 3

Líffæri minnkar vegna þess að frumurnar minnka, svar við minnkuðu álagi, blóðflæði eða næringu, frumur geta náð jafnvægi að nýju

Question 4

Metaplasia

Answer 4

Ein frumugerð kemur í stað annarrar á takmörkuðu svæði í vef/líffæri (oftast þekju), oftast vegna áreitis, yfirleitt sjúklegt, getur gengið til baka ef áreiti hverfur, getur verið forstig krabbameins

Question 5

Hver er munurinn á labilum, stabilum og permanent frumum ?

Answer 5

Labilar: eru í sífelldri skiptingu allt æviskeiðið, t.d. beinmergsfrumu og húð
Stabilar: langlífar frumur sem skipta sér eða fjölga sér ekki nema það komi boð um það (skemmd eða álag), t.d. kirtilfrumur og bandvefsfrumur
Permanent: frumur sem skipta sér ekki eftir að fósturlífi líkur, t.d. hjartavöðvafrumur og heilafrumur

Question 6

Súrefnisskortur

Answer 6

Hypoxia: lækkuð súrefnisþéttni í blóði (anemia, mikil lungnabólga)
Ischemia: blóðflæðitruflun

Question 7

Hvaða myndbreytingar eru einkennandi fyrir afturkræfan skaða ?

Answer 7

Frumutútnun (Na+ jónir safnast fyrir í umfrymi og vatn eltir) og fituumbreyting (fituvacuolur sem taka yfir alla frumuna)

Question 8

Hvað eru myeline figures ?

Answer 8

Skemmdar frumuhimnur, geta kalkað

Question 9

Hvaða breytingar sjást í ljóssmásjá í necrosu ?

Answer 9

Aukin eosinophilia, glassy, homogeny og blöðrótt umfrymi
Kjarni skreppur saman og dökknar (pyknosis), kjarni brotnar niður í smærri hluta (karyorrhexis), kjarni fölnar og leysist upp (karyolysis)

Question 10

Fituumbreyting

Answer 10

Uppsöfnun tríglýceríða í umfrymi, aðallega í lifur vegna mikilla fituefnaskipta

Question 11

Hverjar eru orsakir fituumbreytingar í lifur ?

Answer 11

Toxin, næringarskortur, sykursýki, offita

Question 12

Bólgusvar - 5R

Answer 12

Recognition = þekkja orsakavald
Recruitment = laða að og virkja bólgufrumur
Removal = eyðing orsakavalds
Regulation = stjórn bólgusvars
Resolution = viðgerð, vefir í fyrra horf

Question 13

Staðbundin bólgueinkenni

Answer 13

Roði, hiti, fyrirferð, sársauki, trufluð starfsemi

Question 14

Almenn bólgueinkenni

Answer 14

Hækkaður líkamshiti, hraður hjartsláttur, höfuðverkur, vöðvaverkir, aukinn/minnkaður sviti, skjálfti og kölduköst, eitlastækkanir

Question 15

Bráðar bólgufrumur

Answer 15

Neutrophilar

Question 16

Margination/rolling

Answer 16

PMN fljóta út að æðaveggnum, viðloðunarsameindir (selectin) á endotheli og PMN tengjast veikt (histamine, IL-1 og TNF valda aukningu á selectinum á endotheli)

Question 17

Adhesion

Answer 17

Integrin á PMN tengjast integrin viðtökum (ICAM-1) á endothelfrumum (TNF og IL-1 valda fjölgun viðtaka á endothelfrumum og chemokine virkja integrin á PMN)

Question 18

Emigration/transmigration

Answer 18

PMN skríða út á milli endothelfruma með hjálpa PECAM-1 viðtaka, hvatt af efnamiðlum og chemotaxis, brjóta niður grunnhimnuna með kollagenasa

Question 19

Migration (chemotaxis)

Answer 19

PMN skríða í átt að sýkingu/skemmd, sækja í aukinn þéttleika efnamiðla (sýkingarefni, cytokine, complement o.fl), efnamiðlar bindast viðtökum á PMN og valda breytingum á frumubeinagrind (toga frumuna að efnamiðlum)

Question 20

Krónískar bólgufrumur

Answer 20

Lymphocytar, plasmafrumur og macrophagar

Question 21

Hvaða ensím eru í lysosomum sem drepa örverur ?

Answer 21

Myeloperoxidasi, collagenasi, elastasi, acid hydrolasi, lysozyme, lactoferrin (ásamt fríum radikölum)

Question 22

Hvaða efnamiðlar valda hita ?

Answer 22

IL-1, TNF-alpha og prostaglandin

Question 23

Hvaða efnamiðlar valda verkjum ?

Answer 23

Prostaglandin og bradykinin

Question 24

Hvaða frumur mynda og seyta efnamiðlum ?

Answer 24

PMN, macrophagar, mast frumur, æðaþelsfrumur

Question 25

Hvaða þáttur kemur kinin og storkukerfunum af stað og við hvað virkjast hann ?

Answer 25

Hageman factor (F-XII), virkjast þegar hann kemst í snertingu við grunnhimnu, kollagen eða virkjaðar blóðflögur

Question 26

Hvaða frumur virkja lymphocyta ?

Answer 26

Macrophagar (og öfugt)

Question 27

Granuloma

Answer 27

Samansafn virkjaðra macrophaga | Epitheloid macrophagar, T-lymphocytar í jaðri, með/án risafrumur, bandvefsmyndun utan um og necrosis í miðju

Question 28

Hvers vegna myndast granuloma ?

Answer 28

Cytokine frá T-frumum valda viðvarandi virkjun macrophaga

Question 29

Langhan's giant cell

Answer 29

Kjarnar mynda eins konar skeifu í jaðri á frumunni, berklar

Question 30

Foreign body giant cell

Answer 30

Aðskotahlutsviðbrögð, mikil hvatning á macrophaga, stærstu risafrumurnar, mikill fjöldi kjarna

Question 31

Touton giant cell

Answer 31

Meinsemdir með auknu fituinnihaldi

Question 32

Hepatocyte growth factor

Answer 32

Veldur fjölgun á hepatocytum o.fl frumum, framleiddur af fibroblöstum, æðaþelsfrumum og non-parenchymal frumum í lifur

Question 33

Epidermal growth factor/Transforming growth factor-beta

Answer 33

Bindast sama viðtakanum, auka frumuskiptingu hjá hepatocytum og flestum þekjufrumum, EGF framleiddur af keratinocytum, macrophögum og öðrum bólgufrumum

Question 34

Granulationsvefur (græðsluvefur)

Answer 34

Fibroblastafjölgun, nýmyndun æða (fíngerðar háræðar) og lausgert ECM

Question 35

VEGF

Answer 35

Hvetur fjölgun og hreyfanleika æðaþelsfruma, hypoxia og TGF-alpha/beta hvetur myndun

Question 36

FGF-2

Answer 36

Hvetur fjölgun æðaþelsfruma, hvetur migration macrophaga og fibroblasta á skemmd svæði, framleitt af mörgum frumum

Question 37

Hvaða vaxtarþættir taka þátt í örvefsmyndun ?

Answer 37

FGF-2, TGF-beta og PDGF

Question 38

TGF-beta

Answer 38

Eykur framleiðslu kollagens, fibronectins og proteoglycana, minnkar kollagen niðurbrot, minna proloferation lymphocyta og minni bólguáhrif

Question 39

PDGF

Answer 39

Eykur migration og fjölgun fibroblasta, macrophaga og sléttra vöðvafruma, framleiddur af EC, macrophögum og sléttum vöðvafrumum, geymdur í blóðflögum

Question 40

Hvaða þættir hamla græðslu á vefjaskemmd ?

Answer 40

Sýkingar, of lítið prótin/C-vít í næringu, blóðflæðistrruflun, ónæmisbæling/sterameðferð, aðskotahlutir

Question 41

Keloid

Answer 41

Stór, upphækkuð ör, of mikil kollagenmyndun, virðist erfðatengt

Question 42

Anasarca

Answer 42

Almennur bjúgur

Question 43

Congestion (passive hyperemia)

Answer 43

Aukið venous blóðmagn vegna hjartabilunar, náskylt edema

Question 44

Chronic passive congestion of lung

Answer 44

Septa þykkna og það verður bandvefsmyndun, macrophagar með hemosiderin

Question 45

Chronic passive congestion of liver

Answer 45

Miðsvæði lobula er rauðbrún og örlítið depressed, nutmeg liver utan um, necrosa, blæðingar og macrophagar með hemosiderin

Question 46

Úr hverju eru blóðsegar samsettir ?

Answer 46

Blóðflögum, fibrini, RBK og HBK

Question 47

Lines of Zahn

Answer 47

Línur sem sjást í smásjárútliti blóðsega