Fluids Flashcards
Pse arrijne fluidet ta marrin formen e enes ku gjenden
Si shkak i forcave ndermolekulare, qe kane intensitet te dobet, e ku molekulat jane pjeserisht te lira dhe mund te levizin. Te lengjet keto forca jane me te medha se te gazet, por me te vogla se te trupat e ngurte
Cka eshte ferkimi i jashtem
Ferkimi i brendshem eshte viskoziteti, kurse i jashtmi eshte forca qe shfaqet gjate rrjedhjes se lengut me mure te enes
Dallimi mes lengjeve edhe gazeve
Lengjet e marrin formes e enes por ato nuk e ndryshojne vellimin edhe nen ndikimin e shtypjeve e jashtme. Kane siperfaqe te lire. Molekulat e ruajne perhere distancen mes vete dhe nuk durojne terheqje.
Gazet nuk kane vellim konstant dhe e marrin vellimin e ambientit ku perhapen. Nuk kane siperfaqe te lire
Cka quajme lengje ideale e cka reale
Lengje ideale quajme lengjet te te cilat nuk shfaqet viskoziteti,nuk ngjeshen dhe molekulat kane forme sferike
Lengje reale jane ato qe nuk i permbajne keto veti ne teresi
Cka quajme tretje dhe si ndahen ato
Lengjet qe perbehen nga dy e me shume komponente quhen trejte dhe ndahen ne ideale (madhesia e grimcave te tretura 0.1nm) dhe koloidale(grimca me te medha se 0.1pikom)
Shpjego tretjet ideale dhe koloidale
Tek trejtjet ideale substanca e tretur e ka madhesine e molekules ose jonit te tretesit, kurse tek ato koloidale, substanca e tretur ka madhesine e makromolekules. Tretjes ideale jane sisteme njefazeshe, kurse ato koloidale jane sisteme te perbera nga dy faza qe jane ne ekuiliber
Per nga natyra si jane trejtjet
Trejtjet jane sisteme disperze. Ne baze te madhesise se substances se tretur ndahen ne emulzione dhe suspenzione (tretje e vrazhde)
Ne baze te gjendjes elektrike qe bartin tretjes si ndahen ato
Si tretje natyrale dhe tretje jonike. Tek keto natyrale jane tretjet qe molekulat e fazave jane ne gjendje neutrale, kurse ato jonike molekulat jane pozitive dhe negative
Sasia e ujit ne krahasim me substancen e ngurte sa eshte te krijesat e gjalla
Prej 50%-90%
Ne baze te jetegjatesise sa eshte perqindja e ujit ne organizem?
Fetusi-95%
Foshnja-75%
Mosha e pjekur- 70%
Mosha e shtyre deri 45%
Sa eshte shprendjarja e ujit ne organizem?
Indi dhjamor=30%
Muskujt=76%
Veshkat=83%
Sa eshte ndryshimi i sasise se ujit si pasoje e punes normale fiziologjike
Dikund 2%. Gjate dites njeriu per te krijuar procese fiziologjike duhet te merr 2.4l uje
Cilat jane vetite fizike te ujit
Pika ngrirjes njekohesisht e shkrirjes 0C
Pika vlimit 100C
Dendesia maksimale 4C
Ka nxehtesi specifike, latente gjate shkrirjes dhe shnderrimit ne avull. Percjelles i mire i nxehtesise, ka tension siperfaqsor te larte. Nuk ka ngjyre dhe ere. I percjell rrezatimet e drites perveq atyre infra te kuqe
Trego strukturen molekulare te ujit
1atom Oksigjen, 2atome Hidrogjen. Ka strukture asimetrike sepse qendra e ngarkimit elektrik pozitiv e negativ nuk eshte ne nje drejtez, por eshte trekendesh. Kendi mes dy ngarkimeve pozitive-negative eshte 105 shkalle, kurse mes atomeve te hidrogjenit eshte 0.16nm
Momenti i dipolit p=6.14 x 10^-30 Cm
Cili eshte roli fiziologjik i ujit ne organizem?
Ne termorregulacion, ne transport te materieve ushqyese dhe produkteve perfundimtare, ne mbajtjen dhe rregullimin e tensionit siperfaqsor, ne rregullimin e shtypjes osmotike, te leshushmeria e membranave, disocimeve elektrostatike etj
Cka eshte shtypja
Shtypja eshte madhesi fizike numerikisht e barabarte me heresin ne mes forces dhe siperfaqes mbi te cilen vepron forca
Cfare shtypje dallojme te lengjet
Shtypjen qe eshte rezultat i forcave qe veprojne mbi siperfaqen e lire te lengut (nga molekulat e gazeve) dhe mbi siperfaqet e enes ku ndodhet lengu (vet lengu shtypje mbi ene). Kjo e fundit quhet edhe shtypje e brendshme pra ne trup te zhytur ne leng ndihet nje veprim i shtypjes ne cdo ane te trupit.
Nga cka varet shtypja hidrostatike
Varet prej thellesise se zhytur ne leng dhe peshes specifike te lengut
Kur eshte shtypja hidrostatike zero
Aty ku ndihet shtypja atmosferike, ndersa pozicionit te tille vaskular te trupi i njeriut kur eshte ne kembe i pergjigjet shtypja ne arterien e djathte.
Sa eshte shtypja kur njeriu qendron ne kembe ne shputa
12kPa si shkak i sasise se gjakut ne vena deri te zemra
Cka thot ligji i Paskalit
Lengjet per shkak se kane molekula qe mund te nderrojne poziten e tyre si shkak i veprimit te forcave te jashtme, kane veti ta percjellin shtypjen ne te gjitha drejtimet
Ku paraqitet tek njeriu Ligji i Paskalit
Te lengu i syrit. Shtypja normale eshte 10 deri 21mmHg. Rritja mbi kete vlere shkakton presion te madh qe demton pjesen e brendshme te nervit optik. Kjo dukuri paraqitet edhe te qeliza, te transporti neper membrana
Kur kemi paradoks hidrostatik?
Kur enet me vellime te ndryshme lengu, me lartesi mbushjeje te njejte, dhe qe kan siperfaqe baze S te njejte, ne siperfaqen e fundit te enes ushtrohet po e njejta shypje edhe perkunder qe kane sasi lengu te ndryshme
Forca reaktive ne cilet komponente zberthehet tek paradoksi hidrostatik?
Njera eshte horizontale e kthyer ka brendia, qe kundershtohet nga forca ekuivalente perballe saj, dhe tjetra eshte forca e kthyer ne kahun vertikal qe kundershtohet me peshen e lengut qe bene trusni mbi murin e enes
Pershkruaj gypin e Toriçellit
Eshte nje gyp i hapur ne nje ane dhe ne anen tjeter i mbyllur, por seshte gyp kapilar. Mbushet me zhive, dhe keshtu zhiva ne nivelin e detit mbetet ne lartesi h=0.76m
Cka eshte tensioni siperfaqsor
Tensioni siperfaqsor eshte dukuri e cila shfaqet si rezultat i energjise siperfaqsore ne nivelin e struktures molekulare te substancave te ndryshme ne mes te siperfaqes ndarese te dy fazave: leng-gaz, leng-leng, leng-trup i ngurte, trup i ngurte-gaz
Cka eshte energjia siperfaqsore?
Energjia siperfaqsore eshte rezultat i forcave siperfaqsore dhe ka nje rendesi ne organizem, sepse ekzistojne siperfaqe ne nivel te qelizve si dhe ne nivel te strukturave te organeleve e ne keto raste materia ndodhet e zberthyer ne shume pjese te imeta te strukturave siperfaqsore
Te cfare natyrave mund te jene forcat siperfaqsore
Natyres elektrike (jonike) ,mekanike(Van der Waalse) dhe te veprimeve kimike(lidhje valente)
Si pasoje e kujt vjen tensioni siperfaqsor
Si pasoje e veprimit te forcave ndermolekulare, qe veprojne mes molekulave te lengut dhe molekulave te siperfaqeve ndarese ku ndodhet lengu
Cka eshte energjia siperfaqsore e lengut Es
Energjia siperfaqsore e lengut paraqet ndryshimin e energjise se molekulave ne brendi te lengut dhe te atyre ne siperfaqe te lengut
Kush e jep koeficientin e tensionit siperfaqsor dhe nga kush varet?
E jep raporti midis energjise siperfaqsore te lengut dhe siperfaqes. Ky koeficient varet nga natyra e substancave qe jane ne kontakt. Ky koeficient poashtu eshte heresi mes forces qe vepron ne skajin e siperfaqes qe ka gjatesi l
Sa eshte tensioni siperfaqor per uje
72.8 x 10^-3 N/m
Cka quajme forca adhezive dhe qka kohezive
Forca kohezive jane forcat terheqese molekulare te te njejtit lloj, kurse ato adhezive ne mes te molekulave te dy fazave te ndryshme
Nga kush varet forca rezulante tek tensioni siperfaqor
Varet se a i lage lengu muret e enes. Nese nuk i lag, tensioni siperfaqor nuk eshte i shprehur, e nese i lag, eshte i shprehur dobet
Nga kush varet tensioni siperfaqsor
Tensioni siperfaqsor varet nga energjia kinetike, sa me e madhe kjo energji aq me i vogel tensioni siperfaqsor
Kur zvogelohet tensioni siperfaqsor
Me rritjen e temperatures deri nje nje pike te asaj qe ai nuk ekziston. Zvogelohet edhe nese ne leng ka ndonje substance organike
Sa eshte tensioni siperfaqsor ne sistemi uje-ajer e sa tek sistemi uje-leng tjeter
Uje- ajer 72.8 x 10^-3 N/m
Uje- leng 34 x 10^-3 N/m
Sa me i vogel tensioni ndersiperfaqsor, aq me pak eshte e dallushme siperfaqja ndarese (Tensioni interfacial)
Kush mirret parasysh tek analiza e agregacioneve
Energjia kimike dhe ajo elektrike duke lene anash energjine e tensionit siperfaqsor
A dallon tensioni siperfaqsor i tretjeve prej tretesit te paster?
Po dallon sepse substanca e tretur nderron intensitetin e forcave ndermolekulare dhe kjo manifeston nderrimin e tensionit siperfaqsor
Si quhen substancat qe ndikojne ne tensionin siperfaqor te tretesit, si ndikojne dhe ku shtresohen
Substancat e tretura qe ndikojne ne tensionin siperfaqsor quhen substanca tenzioaktive. Ato qe e zvogelojne tensionin siperfaqsor quhen tenzionegative(rrijne ne siperfaqen e tretesit) kurse ato qe e rrisin tenziopozitive(rrijne ne brendine e tretesit)
Substancat qe treten ne uje e zvogelojne tensionin siperfaqsor
Cka tregon reaksioni i Hayevit
Ky reaksion shfrytzohet ne klinika per te tregu prezencen e kriperave te udhezes ne urine. Psh nese ne siperfaqe te urines qitet sulfur, kokrrat e tij do te notojne neper siperfaqe te urines, pra nuk lagen. Ndersa kur ne urine ndodhen kripera te udhezes, sulfuri fundoset ne urine. Kjo ndodh sepse urina ka fituar vetine e lagies se sulfurit me prezence te kriperave. Keto kripera jane tenzionegative. Dukuria e MOSlagies se kriperave lidhet me dukurine e flotacionit. Metoda perdoret ne bakteriologji
Cka jane kapilaret
Kapilaret jane gypa qe kane rreze me te vogel se nje milimeter. Ne gypa kapilar lengjet kane paraqitje te veqante si rezultat i forcave ad’hezive dhe kohezive